numb [nʌm] adj.

1. здранцве́лы, зняме́лы; зацёклы;

numb with cold адубе́лы, скарчане́лы (ад холаду);

be/go numb няме́ць, дранцве́ць, зацяка́ць; дубе́ць, карчане́ць (на холадзе)

2. змярцве́лы, зняме́лы, засты́лы;

numb with grief зняме́лы ад го́ра

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

дранцвець, млець, пруцянець; дзеравянець (разм.); мярцвець, нямець (перан.)

Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)

ледзяне́ць, ‑ею, ‑ееш, ‑ее; незак.

1. (1 і 2 ас. не ужыв.). Пакрывацца зверху лёдам. Зіма ніяк не клалася на зямлю — з неба імжэў дождж са снегам, на эстакадзе рабілася коўзка, а ўначы пры марозе ўсё ледзянела. Карамазаў.

2. Станавіцца халодным як лёд, мерзнуць, дубець. Рукі ледзянеюць. // перан. Нямець, заміраць (ад страху, жаху і пад.). Сэрца ледзянее.

•••

Кроў ледзянее (у жылах) гл. кроў.

Сэрца ледзянее гл. сэрца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Мярцве́ц, мерцве́ц ’нябожчык’ (Жд. 1, Уласт, Сл. ПЗБ, ТС, Янк.; касцюк., КЭС). Ст.-рус. мьртвецъ, мьртвьць, утвораныя ад мьртвъ > мёртвы (гл.). Прасл. mьrtvьcь: укр. мертвець, рус. мертвец, польск. martwic, martwiec, чэш. mrtvec, славен. mrtvȃc, mȓtvec, серб.-харв. мр̀твац, балг. мъртвец. Усх.-маг. мяртвец ’тс’ (Бяльк.), відаць, пад уплывам ц.-слав. ці рус. мовы. Сюды ж мярцвець ’станавіцца мёртвым’, ’нямець’, ’рабіцца пустынным’ (ТСБМ, Уласт, Сл. ПЗБ).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

млець

1. (траціць прытомнасць) bewússtlos wérden, das Bewússtsein verlíeren*;

2. (дранцвець, нямець) ábsterben* vi (s);

3. (заміраць ад якога-н пачуцця) vergéhen* vi (s), zerflíeßen* vi (s) (vor D)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

numb

[nʌm]

1.

adj.

зьняме́лы, адубе́лы, скарчане́лы, здраньцьве́лы; заце́клы

numb with cold — адубе́лы ад хо́ладу

2.

v.

1) няме́ць, драньцьве́ць (ад стра́ху)

2) (пра ча́сткі це́ла) карчане́ць, дубе́ць; захо́дзіцца (ад хо́ладу)

3) зацяка́ць (пра ру́кі ці но́гі)

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

martwieć

martwi|eć

незак. мярцвець, нямець; дранцвець;

na wietrze ~ały nam policzki — на ветры ў нас нямелі шчокі

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

drętwieć

незак. дранцвець, шэрхнуць;

drętwieć ze strachu — мяртвець (нямець) ад страху;

drętwieć z zimna — дубець (калець) ад холаду

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

шэ́рхнуць, ‑не; незак.

1. Станавіцца цвёрдым, падсыхаць (пра глебу і пад.). Коса, з-пад ветру, пасыпаліся снежныя крупы, і зямля пад нагамі стала .. шэрхнуць. Ракітны. Над Лужаснам успыхвалі ракеты. Іх дрыготкае святло клалася на дарогу. На ёй шэрхлі лужыны. Новікаў.

2. Нямець, дзеравянець (пра цела і яго часткі). Фінця Паўлаўна раптам адчула, як усё яе цела шэрхне. Няўжо надышоў канец? Грамовіч. Не трэба, Ніна — у .. [Барыса] пачаў шэрхнуць язык. — Дзякую за падтрымку. Шлег. Пасля званка [вучні] чакалі Чаславу Карлаўну.., прыслухоўваючыся, як у вадасцёкавай трубе холадна, аж шэрхне скура, шуміць дажджавая вада. Адамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Млець ’траціць прытомнасць, свядомасць’, ’абміраць’, ’слабнуць, нямець’, ’вянуць’, ’баяцца’, ’доўга парыцца ў закрытай пасудзіне’ (ТСБМ, Нас., Яруш., Касп., Шат., Гарэц., Растарг., ТС; тураў., КЭС; КЭС, лаг.; смарг., Сл. ПЗБ). Укр. млі́ти, рус. млеть, ст.-рус. мьдлити, польск. mdleć, чэш. omdlíti, ст.-чэш. mdléti, славац. mdlieť, славен. medléti, medȅl, medlȇn ’слабы, худы’, харв. mlȇdan ’худы’, ст.-ц.-слав. мъдлъ. Не зусім яснае слова. Паводле Скока (2, 442), харв.-славен. прыметнікі — самастойныя ўтварэнні з blijed ’бледны, цьмяны’. Бязлай (2, 175) супастаўляе славен. medléti з рус. модеть ’слабець’ (гл. бел. мадзе́ць) і з медленный (як Бернекер, 2, 64 і Фасмер, 2, 632), але і з літ. maũsti ’ныць, сумаваць, быць прыгнечаным’, выводзячы прасл. форму mъdъlъ — другую ступень рэдукцыі да muditi, аднак дапускаючы таксама і кантамінацыю розных блізкіх лексем: maleti, mleti, mlahav. Махэк₂ (356–357) апрача рус. медлить дадае яшчэ меледа́ ’прамаруджванне’, выводзячы прасл. форму mьdъ, а паводле меледи́ть — meld‑. Сюды ж бел. мля́вы ’пазбаўлены бадзёрасці, вялы, слабы, стомлены, павольны’ (ТСБМ) < мляўкі ’тс’, ’парны, гарачы, які даводзіць да млявасці’ (Сцяшк., Сл. ПЗБ, Мат. Гом., Мат. Маг.; КЭС, лаг.), млевота ’стомленасць’ (Растарг.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)