БЕРАГАЎМАЦАВА́ЛЬНЫЯ ЗБУДАВА́ННІ,
збудаванні для аховы берагоў вадаёмаў (рэк, мораў, вадасховішчаў, каналаў і інш.) ад разбуральнага ўздзеяння хваляў, напору вады, лёду і інш. Паводле характару ўзаемадзеяння з водным патокам берагаўмацавальныя збудаванні падзяляюць на актыўныя (паток выкарыстоўваецца для намыву і захавання берагавых наносаў: на рэках — папярочныя паўзапруды, рэгулявальныя дамбы, струмененакіравальныя шчыты; на морах і азёрах — буны, што затрымліваюць наносы, хваляломы) і пасіўныя (воднаму патоку проціпастаўляецца трываласць канструкцыі: на рэках — каменная накідка, цюфякі, бетонныя і жалезабетонныя пліты; на морах — хвалеадбойныя сцены, накідка з буйных блокаў і фігурных масіваў). Выбар берагаўмацавальных збудаванняў залежыць ад рэльефу берага, яго гідрагеал. рэжыму і геал. Будовы.
т. 3, с. 104
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Надзе́жка ’накідка’ (лоеў., Мат. Гом.). Ад надзець ’апрануць, накінуць’ пад уплывам адзёжка ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
брызянто́ўка, ‑і, ДМ ‑тоўцы; Р мн. ‑товак; ж.
Разм. Плашч або накідка, пашытыя з брызенту. Цяпер у сваёй размаляванай брызянтоўцы Косця стаяў на рыштаваннях і малатком абіваў сцяну, дзе паадставала старая тынкоўка. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Рыто́нда, рыто́н ’ратонда’ (воран., трак., ігн., Сл. ПЗБ), рыто́рда ’накідка з воўны’ (Сл. Гродз.). З італ. rotonda ’круглая’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
плашч, накідка, пыльнік, дажджавік
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
wrap1 [ræp] n.
1. плед; ху́стка; шаль; накі́дка
2. AmE стры́манасць, сакрэ́тнасць
♦
under wraps infml сакрэ́тны; схава́ны;
take off wraps рассакрэ́чваць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ На́пінка ’накідка’ (ТС), напінинка, напінаха ’вялікая хустка’ (Ян.). Ад напінаць ’нацягваць, насоўваць, накрываць, надзяваць’; да пяць, пну ’цягнуць’ (гл.), параўн. насоў, напритка і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паляры́на
(фр. pélerine, ад п.-лац. pelegrinus = вандроўнік)
шырокая кароткая накідка на плечы, а таксама вялікі круглы каўнер.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Та́льма ’жаночая доўгая накідка без рукавоў’ (ТСБМ). Відаць, праз рускую мову ад уласнага імя Та́льма — прозвішча французскага акцёра Francois-Joseph Talma (ЕСУМ, 5, 510; Фасмер, 4, 16).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Нажу́тка ’жакет’ (Жд. 1, Сцяшк. Сл.; Сл. ПЗБ), ’летнік з сівага даматканага сукна’ (навагр., Нар. сл.), ’безрукаўка’ (Сл. ПЗБ, Сцяшк.). З польск. narzutka ’жаночая накідка’, ад narzucić ’накінуць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)