узбудара́жыць, ‑жу, ‑жыш, ‑жыць; зак., каго-што.
Разм. Прывесці ў стан непакою, трывогі; заставіць рухацца, дзейнічаць; устрывожыць. Стральба ўзбударажыла вёску. Узбударажыць асіны рой. □ Вестка аб тым, што да крымскага берага падыходзяць судны, узбударажыла ўвесь шпіталь. С. Александровіч. Жарты, відаць, цягнуліся б і далей, каб раптоўны бразгат шархотак на двары не ўзбударажыў усіх. Броўка. Навошта ж тады ўзбударажылі Ганну, навошта ўзбаламуцілі спакойнае жыццё яе, разверадзілі душэўную рану? Хадановіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
невіду́шчы, ‑ая, ‑ае.
Які страціў зрок; сляпы. Навошта рэкі і моры, Навошта хмары і зоры, Навошта палі і пушчы, Калі чалавек невідушчы? Дайнека. Сівабароды стары ў сівым армяку, у лапцях, з торбай, стаяў ля пераезду, паклаўшы рукі на доўгі кій і праводзячы цягнік невідушчымі вачыма. Хадкевіч. / у знач. наз. невіду́шчы, ‑ага, м.; невіду́шчая, ‑ай, ж. Нязручна было ісці невідушчаму: здавалася, вось-вось за што-небудзь зачэпішся і пляснешся. Марціновіч. // Які не заўважае, не бачыць таго, што адбываецца навокал. — Табе добра так гаварыць! — адкінулася на спінку крэсла Лёдзя і ўтаропіла перад сабою невідушчы позірк. Карпаў. Дзед Павел рынуўся ў гушчар, чапляючыся за карчы, налягаючы невідушчымі ад страху вачамі на кусты. Паслядовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гро́шыкі, ‑каў; адз. няма.
Разм. Тое, што і грошы. Як дзень кароткі, прамінуў квартал, І у дырэктара спыталі: — Як з планам? Як вы працавалі? Навошта грошыкі выдаткавалі? Валасевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зваля́лы, ‑ая, ‑ае.
Які доўга ляжаў без выкарыстання; заваляшчы. — Навошта ж, Адам, нясеш ты сыры канчур, ды яшчэ няструганы? Няўжо не бачыш, што дошка звалялая, забітая пяском? Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пералаві́ць, ‑лаўлю, ‑ловіш, ‑ловіць; зак., каго-што.
Палавіць, злавіць усіх, многіх або ўсё, многае. Пералавіць птушак. □ [Талаш:] — Чаго мы цярпець будзем, навошта спадзявацца? Чакаць, покі нас пераловяць па аднаму. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
why2 [waɪ] adv., conj. чаму́, чаго́; наво́шта;
Why were you late? Чаму ты спазніўся?;
Why get upset? Навошта засмучацца?;
That is why he came early. Вось чаму ён прыйшоў рана.
♦
why ever чаму́ ж (выражае здзіўленне);
Why ever didn’t you tell me? I чаму ж ты мне не сказаў?;
why not чаму́ б не;
Why not go now? Чаму б не пайсці цяпер?
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
падчысту́ю, прысл.
Разм. Поўнасцю, усё без астатку. [Мацвей:] — На два сталы жывучы, грошай не збярэш. Усё ў пыл ідзе. Падчыстую. Лобан. [Пазняк:] — Навошта гэта вы лес падчыстую нішчыце? Агаляеце зямлю. Тут жа пяскі. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паціка́віцца, ‑каўлюся, ‑кавішся, ‑кавіцца; зак.
Праявіць цікавасць да каго‑, чаго‑н. Прылуцкі нават не пацікавіўся, каму і навошта патрабуюцца такія матэрыялы. Новікаў. Урач пацікавілася, як Міколава нага, якую яна нядаўна лячыла. Шчарбатаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ве́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., у каго-што.
Тое, што і верыць (у 4 знач.). — Чаму гэта ты, гаспадар, святыя абразы зняў са сцяны! — Навошта яны мне, калі ў бога не верую! Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спаўна́, прысл.
Поўнасцю, цалкам. Васіль Вітка сплачвае свой доўг спраўна і спаўна, як сын народа, грамадзянін, камуніст. Юрэвіч. Навошта хлопца папракаць, напамінаць яму, калі ён спаўна атрымаў пакаранне за сваё тое мінулае. Кавалёў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)