уцячы дзеяслоў | закончанае трыванне

  1. Паспешліва пайсці адкуль-н., бягом накіравацца куды-н.

    • У. з дому.

  2. Пайсці тайком адкуль-н., выратавацца ўцёкамі.

    • Мядзведзь зрабіў падкоп і ўцёк у лес.
    • У. з палону.

|| незакончанае трыванне: уцякаць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (2002, правапіс да 2008 г.)

мі́шка, ‑і, м.

Разм. Мядзведзь (з адценнем ласкі і фамільярнасці). // Дзіцячая цацка. Плюшавы мішка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Éisbär

m -en -en бе́лы мядзве́дзь

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Polárbär

m -en, -en бе́лы мядзве́дзь

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

◎ Мысе́ка 1 (дзіцячае) ’мошка’ (Нас.). Балтызм. Параўн. літ. muselė, musytė ’мушка’, masalas ’мошка’.

◎ Мысека 2 (дзіцячае) ’калматы мядзведзь’ (Нас.). Відаць, балтызм. Параўн. літ. meška ’мядзведзь’. Гл. таксама мышэка, машэка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

абла́піць, ‑плю, ‑піш, ‑піць; зак., каго-што.

Разм. Абхапіць лапамі. Мядзведзь аблапіў калоду. // Абняць рукамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

медве́дь мядзве́дзь, -дзя м.;

◊

дели́ть шку́ру неуби́того медве́дя погов. дзялі́ць шку́ру незабі́тага мядзве́дзя;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

◎ Кандра́т ’тхор’ (пар. Мат. Гом.) — табу. Параўн. Міша ’мядзведзь’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Вядзме́дзь, таксама нядзведзь ’мядзведзь’ (Інстр. II). Рус. дыял. ведме́дь, укр. ведмі́дь (дыял. медві́дь). Гэтыя словы ўзніклі перастаноўкай складоў з прасл. *medvědь (*medhu̯‑ēd‑is), літаральна ’мёдаед’: ст.-рус., ст.-слав. медвѣдь, бел. мядзве́дзь, рус. медве́дь, польск. дыял. miedźwiedź, чэш. medvěd, балг. медве́д, серб.-харв. мѐдвјед і г. д. Першапачатковая і.-е. назва захоўваецца ў грэч. ἄρκτος, лац. ursus, ст.-інд. ŕ̥kšas ’мядзведзь’. Славяне замянілі першапачатковае і.-е. слова апісальным выразай з меркаванняў табу (падобнае сустракаецца, напр., у ням. мове, дзе Bär ’мядзведзь’ азначае літаральна ’карычневы’). Гл. Фасмер, 2, 589; Бернекер, 2, 30 і далей; Клюге, 50–51.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

бу́рый бу́ры;

бу́рый у́голь бу́ры ву́галь;

бу́рый железня́к бу́ры жалязня́к;

бу́рый медве́дь бу́ры мядзве́дзь.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)