Му́рыва ’мурава-трава’ (Бір. Дзярж.). Да мур 2, му́рава (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мураўца́ (навагр.), мура́ўка (лях., дзятл.) ’мурава’ (Сл. ПЗБ). Да мур 2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мура́вушка ’масавы танец на адкрытым месцы’ (воран., Сцяшк. Сл.). Да мур 2 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мурані́ца ’цагляны (каменны) дом’ (Шат.). У выніку кантамінацыі мур 1 і камяні́ца (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мурава́ць, мурова́ць ’поўзаць, заседжваць (аб мухах, мурашках)’ (ТС). Да ⁺мур (магчыма, паўн.-прасл. murъ): рус. варон. мур ’цвіль’, чэш. mour, славац. múr ’вугальны пыл, сажа’. І.‑е. адпаведнікі: літ. máuras ’бруд, гразь’, арм. mrur ’тс’, літ. mùrti ’намакаць’, mùrdyti ’пэцкаць’, лат. murît ’тс’ (Махэк₂, 377; Фасмер, 3, 10–11).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мураві́ны, мураві́нки, муры́ны, мур змываць ’абрад купання дзіцяці на другі (трэці, восьмы) дзень хрысцін ад мірапамазання і частаванне з гэтай нагоды’ (Нас., Анік., Мікуц., Шн., Мядзв., Касп., Чуд.; Нас. Бел. песни; Сцяшк. Сл.; Юрч. Фраз. 3). Да мур 5 < ц.-слав. мѷро ’міра’. Параўн. таксама рус. пск. мури́ть ’мазаць мірам’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мурок ’выступ у коміне, на які кладуць запалкі’ (свісл., Шатал.; бераст., Сцяшк. Сл.). Да мур 1, му́рак (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ке́льня, ке́льма

(польск. kielnia, ад с.-в.-ням. kelle)

прылада муляра, тынкоўшчыка ў выглядзе трохвугольнай лапаткі для нанясення раствору на мур.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

*Мурэй, мурі́й ’дробнае і мяккае сена’ (малар., Нар. лекс.). Да мур 2, му́рава (гл.). Аб суфіксе ‑ей (‑эй) гл. Сцяцко, Афікс. наз., 151.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Máuer

f -, -n

1) мур, (каме́нная, цагля́ная) агаро́джа

2) перан. апо́ра, надзе́йная абаро́на

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)