mróz, mrozu

м. мароз;

5 stopni mrozu — 5 градусаў марозу;

bierze mróz — бярэцца (мацнее) мароз;

mróz siarczysty — люты мароз;

biały mróz — шэрань;

Dziadek Mróz — Дзед Мароз

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

адмя́кнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; -мя́к, -кла; зак.

1. Стаць мякчэйшым ад вільгаці, размякнуць.

Скуры адмяклі.

2. Аслабнуць, адваліцца.

Мароз адмяк.

|| незак. адмяка́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

подмора́живать несов.

1. падмаро́жваць;

2. безл. / подмора́живает падмаро́жвае, бярэ́цца маро́з;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

подморо́зить сов.

1. падмаро́зіць;

2. безл. / подморо́зило падмаро́зіла, узя́ўся маро́з.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

адвалі́цца, -валю́ся, -ва́лішся, -ва́ліцца; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Аддзяліўшыся, адарваўшыся, упасці.

Кавалак тынку адваліўся.

2. Схіліць тулава назад; адкінуцца (разм.).

А. на спінку крэсла.

3. Наеўшыся, адсунуцца ад стала, пакінуць есці (разм.).

А. ад клёцак.

4. перан. Паменшаць (пра мароз, спёку і пад.).

Мароз адваліўся, і пайшоў снег.

5. перан. Знікнуць, прайсці (пра адчуванні, пачуцці).

Уся нуда адвалілася ад яго.

|| незак. адва́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

трашча́ць, -чу́, -чы́ш, -чы́ць; -чы́м, -чыце́, -ча́ць; -чы́; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Утвараць трэск.

Лёд трашчыць.

2. Утвараць гукі, падобныя на трэск (пра насякомых).

Т. начныя цвыркуны.

3. перан. Хутка, многа, не змаўкаючы гаварыць.

Яна можа т. гадзіну без перапынку.

4. перан. Быць напярэдадні краху, распаду; знаходзіцца пад пагрозай зрыву.

План па перавозках грузаў трашчыць.

5. Пра вельмі моцны мароз.

На двары трашчыць мароз.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

мацу́нак, -нку, м. (разм.).

1. Уласцівасць моцнага; моц, трываласць.

У віне дзесяць градусаў мацунку.

Мароз набірае м.

М. матэрыі.

2. Яда, якой можна падсілкавацца, падмацаваць сілы.

Жытні хлеб — здаровы м.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

на́дта, прысл.

1. У вялікай ступені, вельмі.

Н. стаміцца.

Н. моцны мароз.

2. у знач. вык. Звыш меры, празмерна.

Гэта ўжо н.

◊

Не надта (што) (разм.) — не вельмі, так сабе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

Скве́рыць ‘пячы (пра холад, мароз)’ (Адм.). Да гукапераймальнага *skvьr‑, гл. сквярціся ‘трашчаць, сычаць’, параўн. траскучы , трашчаць (пра мароз), гл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

марозаўсто́йлівы, ‑ая, ‑ае.

Здольны пераносіць моцны мароз. Марозаўстойлівая пшаніца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)