дэбіто́р, ‑а, м.
Даўжнік прадпрыемства, арганізацыі, установы. Адны плацілі акуратна, другія цягнулі бог ведае колькі, і мы ніяк не маглі пазбавіцца ад даўжнікоў ці, як у нас кажуць, дэбітораў. Скрыган.
[Лац. debitor.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паарышто́ўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго.
Арыштаваць усіх, многіх. У час вайны ніхто вечарам агню не запальваў: не было газы ды і небяспечна. Маглі наляцець фашысты і ўсіх паарыштоўваць. Дайліда.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
◎ Пары́ск ’паркаль; (паркалёвая) хустка’, парыскаем ’паркалёвы’ (Мат. Гом.). Няясна. Ці не звязана з польск. paryski ’парыжскі’ < Parys ’Парыж’, адкуль маглі прывозіць тканіну.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зацяні́ць, ‑цяню, ‑ценіш, ‑ценіць; зак., каго-што.
Засланіць, загарадзіць ад святла, пакрыўшы ценем. Дрэва зацяніла кветкі. □ Сасна дасягнула такой вышыні, што суседнія дрэвы ўжо не маглі перарасці і зацяніць яе. Гавеман.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дыктава́ць
(польск. dyktować, ад лац. dictare)
1) павольна вымаўляць, чытаць што-н., каб слухачы маглі запісваць;
2) прапаноўваць што-н. для безагаворачнага выканання (напр. д. умовы).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
налюбава́цца, ‑буюся, ‑буешся, ‑буецца; зак.
Уволю, доўга палюбавацца. Налюбавацца прыгажосцю. Налюбавацца карцінай. / (з адмоўем і дзеясл. магчы). Бацькі налюбавацца не маглі на сваю дачку, адзіная гэтая радасць была іх і гордасць. Краўчанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абнаро́даваць, ‑дую, ‑дуеш, ‑дуе; зак., што.
Абвясціць, апублікаваць для ўсе агульнага азнаямлення. Абнародаваць дэкрэт. □ [Гарбачыо:] А што калі б вы.. знайшлі ў сваіх архівах вось такі пергамент І абнародаваць маглі па ўласнай волі... Клімковіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
захава́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак.
1. Аберагаючы, не даць каму-, чаму-н. прапасці, загінуць, зберагчы цэлым.
З. дзяржаўную маёмасць.
З. здароўе.
З. прадукты ад цвілі.
З. успаміны (перан.: не забыць).
2. што. Пакінуць у сіле, у дзеянні.
З. за сабой права.
З. добрыя звычкі.
3. што. Не парушыць чаго-н.
З. умовы дагавору.
З. знешні спакой.
4. каго-што. Пакласці, размясціць так, каб не маглі знайсці (разм.).
Кнігу так захаваў, што я не знайшоў.
|| незак. захо́ўваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. захава́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
контрвалюцы́йны
(ад контр - + лац. vallum = вал);
к-ая лінія — земляны вал і роў вакол крэпасці, якія рабілі войскі, што яе асаджвалі, каб акружаныя не маглі вырвацца.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
шпіёнства, ‑а, н.
Тое, што і шпіянаж; вышукванне, высочванне каго‑, чаго‑н. Яму [следчаму] было дастаткова ўпэўненасці каменданта паліцыі і некаторых паліцэйскіх, што толькі грамадоўцы маглі забіць Сашку, помсцячы за яго правакацыі і шпіёнства. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)