ле́ктар, ‑а, м.

Той, хто чытае лекцыі. У пакой увайшоў лектар, нізенькі лысы чалавек у чорным і, здавалася, цесным касцюме. Ваданосаў. Разумнае, светлае, вечнае сеяць Лектар вядомы прыехаў да нас. Непачаловіч.

[Ад лац. lector.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Лы́сіца 1 ’птушка лысуха, Fulica atra’. Да лы́сы (гл.). Птушка мае на ілбе белую лысіну. Гл. яшчэ лыска, лысоха ’тс’.

Лы́сіца 2 ’неўрадлівае поле’ (калінк., Выг.), ’непакрытае расліннасцю месца’ (маг., мін., Лемц.). Да лы́сы (гл.). Параўн. і лысіна ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

baldhead

[ˈbɔldhed]

n.

1) лы́сы чалаве́к

2) пту́шка або жывёліна зь бе́лай пля́май на галаве́

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

bald [bɔ:ld] adj.

1. лы́сы, пляшы́вы;

go bald лысе́ць

2. аго́лены, без по́крыва (пёраў, расліннасці і да т.п.);

a bald hill го́лы ўзго́рак

3. бяско́лерны, бе́дны, убо́гі;

bald prose ну́дная про́за;

bald style убо́гі стыль

♦

as bald as a coot/an egg/a billiard ball лы́сы як кале́на

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Glátzkopf

m -(e)s, -köpfe

1) лы́сая галава́

2) лы́сы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Плех 1, пляшы́на ’голае месца на галаве, лысіна’, ’голае месца сярод поля, выгрызены лапік травы на лузе’ (ТСБМ, Сцяшк. Сл., Яруш., Сл. ПЗБ, Жд. 1), паўн.-зах., гродз., зах.-віц. плех ’абсевак’, брэсц. плéх(а), паст. пляха́ ’тс’ (ЛА, 2). Рус. плеха́н ’лысы чалавек’, польск. plech ’лысіна’, plechy ’адзёр’, н.-луж. plěch ’плеш’, ’атожылак на клубняплодзе’, plěchac, plěchaty ’лысы’, в.-луж. plěch ’лысіна’, plěchač, plechaty ’лысы’, чэш. plech ’тс’, plechatý ’лысы’, plechy ’перхаць; струпы на галаве’, славац. plechavý, plechatý, plecháń ’лысы (чалавек)’, plechovo ’груба, непрыемна’, славен. plȅh ’чырвоная высыпка на скуры’, plẹ́ha ’голае месца ў лесе’, pléhi ’адзёр’, plehe (у XVIII ст.) ’шкарлятына’. Прасл. *plexъ (Сной–Бязлай, 3, 52) і *plěxъ ’лысы’, ’які лысее’, ’мясцовасць са слабой расліннасцю’ < і.-е. ploi̯k‑s‑os (Банькоўскі, 2, 606), а таксама *plъx (параўн. чэш. plchý ’лысы’) (Фасмер, 3, 281), роднаснымі якім з’яўляюцца літ. plìkas ’голы’, лат. pliks ’тс’, літ. pleĩ‑šė, pleĩkė ’лысіна’, plìkė, plėĩ‑n‑ė ’голая раўніна, пустое, бязлеснае месца’ < і.-е. *ploi̯‑so > (Буга, Rinkt., 1, 599).

Плех 2, пле̂х ’дах’, ’вільчык даху’ (Яруш., Тарн., Бяльк.), плеш, пле́шак ’верх страхі, дзе сыходзяцца скаты, прыкрыты дошкамі, высланы кастрыцай’ (Сцяшк. Сл.; слонім., Сл. ПЗБ), ’страха’: стаяць два хлевушкі пад адным плехам (бераст., Сл. рэг. лекс.). Відаць, трэба адрозніваць лексему плеш (пле́шак), якая з плеш ’лысіна’ (гл.), ад плех, якая з польск. plech < чэш. plech ’тонкая бляшаная дошчачка, бляха, якою пакрываўся вільчык, каб вада не зацякала між дошкамі (плахамі) двух скатаў’ < ст.-в.-ням. blech або в.-в.-ням. blëch/plech ’бляха’ (Міклашыч, 14; Бернекер, 1, 59; Махэк₂, 457; Бязлай, 3, 53).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

baldheaded

[,bɔldˈhedɪd]

1.

adj.

лы́сы

2.

adv.

напрало́м, неразва́жна

to go baldheaded into something — ісьці́ напрало́м, рызыкава́ць усі́м

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Káhlkopf

m -(e)s, -köpfe

1) лы́сая галава́

2) лы́сы (чалавек)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

kahl

a го́лы; лы́сы

~ wérden — лысе́ць

~ fréssen* — абгрыза́ць (пра с.-г. шкоднікаў)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Лысу́ха ’балотная птушка атрада пастушковых з шаравата-чорным апярэннем і голым ярка белым участкам скуры на лбе, Fulica atra’ (Анік., Дразд., ТСБМ); лысоха ’тс’ (гом., Мат. Гом.; Федз.–Доўб.). Да лы́сы (гл.). Параўн. лы́ска. Булахоўскі (Вибр. пр., 3, 221) прыводзіць іншыя ўсх.-слав. назвы гэтай птушкі: лысена, лысана, лыс.

Лы́суха ’высокае месца, дзе нічога не расце’ (малар., Нар. лекс.), ’неўрадлівая пясчаная глеба’ (івац., Жыв. сл.; пруж., КЭС), лысу́ха ’абложная зямля’ (светлаг., петрык., ДАБМ; паўд.-мін., Лемц.). Да лы́сы (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко (Афікс. наз., 124).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)