Паўднёвы Крыж

т. 12, с. 199

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

«Чырвоны Крыж»

т. 17, с. 317

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

перакрыжава́ны, -ая, -ае.

1. Які перасякаецца крыж-накрыж.

Перакрыжаваная рыфма (праз радок).

2. перан. Які сыходзіцца з розных бакоў у адно месца.

П. агонь. П. допыт (некалькімі асобамі адразу). Перакрыжаванае апыленне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

cross​1 [krɒs] n.

1. крыж;

make one’s cross/sign with a cross паста́віць кры́жык (замест подпісу);

make the sign of the cross перахрысці́цца;

International Red Cross Міжнаро́дны Чырво́ны Крыж

2. гібры́д, по́месь

♦

have a (heavy) cross to bear не́сці ця́жкі крыж

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Крыж Ефрасі́нні По́лацкай

т. 8, с. 501

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

крыж, ‑а; мн. крыжы, ‑оў; м.

1. Сімвал і прадмет культу хрысціянскай рэлігіі ў выглядзе металічнага стрыжня або драўлянага бруса з адной або дзвюма папярочнымі перакладзінамі. Надмагільны крыж. □ Бліскучыя крыжы над светла-зялёнымі купаламі відаць ажно ў Галынцы. Брыль.

2. Малітоўны жэст хрысціян рухам правай рукі, падобны да такога прадмета. — Праўду кажу... Вось табе крыж, калі не верыш, — і дзядок перахрысціўся. Гамолка.

3. Прадмет у выглядзе фігуры з дзвюх палак ці брускоў, якія перасякаюцца. Крыж для елкі. // Метка, значок з дзвюх ліній, якія перасякаюцца. Знізу красаваўся няроўны, выведзены неспрактыкаванаю рукой крыжык, падобны хутчэй на козлы, чым на крыж. Якімовіч.

4. Знак узнагароды, ордэн у форме такога прадмета. Генерал ўручыў салдату Хамутоўскаму ўзнагароду за храбрасць — крыж на георгіеўскай стужцы. Курто. У ложы паблісквалі маноклі і ордэнскія крыжы генералаў. Мехаў.

5. Ніжняя частка хрыбетніка, якая складаецца з пяці пазванкоў, злучаных з касцямі таза. Конь натурыцца і не хоча ісці. Кабета злуецца і сячэ пугаю яго па баках, па крыжы... Сачанка.

6. перан. Пра цяжкі лёс, які выпаў на долю каго‑н. «Памдзей», прыбіты і прыгнуты, Цярпліва зносіць крыж пакуты, Стаіць, у дол спусціўшы вочы. Колас.

7. у знач. прысл. кры́жам. Раскінуўшы рукі, крыжападобна. Галавой да сцяны, раскінуўшы чорныя, аголеныя да локцяў рукі, крыжам ляжаў чалавек. Брыль.

•••

Чырвоны Крыж — тое, што і Таварыства Чырвонага Крыжа (гл. таварыства).

Крыж-накрыж — а) адно цераз другое (валіць, класці); б) у форме крыжа (ляжаць, размяшчацца).

Несці крыж гл. несці.

Ставіць крыж гл. ставіць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гео́ргіеўскі: г. кавале́р ист. гео́ргиевский кавале́р;

г. крыж — ист. гео́ргиевский крест

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

крыж м.

1. у розн. знач. Kreuz n -es, -e;

крыж на ко́льцах спарт. Kréuzhang m -(e)s, -hänge;

вы́шыўка крыжам Kréuzstickerei f -, -en, Tapisseríe f -, -í¦en;

2. (ніжняя частка хрыбетніка) Kréuzbein n -(e)s, -e;

Чырво́ны крыж das Róte Kreuz;

◊

паста́віць крыж на чым-н. разм. etw. ábhaken, etw. ábschließen*; jéde Hóffnung áufgeben* (траціць надзею);

цалава́ць крыж гіст. schwören* vt, vi

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

criss-cross​2 [ˈkrɪskrɒs] v. перакрыжо́ўваць, скрыжо́ўваць; перакрыжо́ўвацца, скрыжо́ўвацца; пераплята́ць крыж-на́крыж

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

krzyż

м.

1. крыж;

Czerwony Krzyż — Чырвоны Крыж;

robić znak ~a — класці крыж; жагнацца;

2. анат. крыж; крыжавіна;

jak z ~a zdjęty — як з крыжа зняты

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)