іхтыядарулі́ты

(ад іхтыя- + гр. dory = кап’ё + -літ)

касцявыя шыпы, якія падтрымліваюць плаўнікі або шыпы на галаве ў некаторых рыб (напр. акулавых).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

уто́ркнуцца, ‑нуся, ‑нешся, ‑нецца; зак.

1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Уткнуцца вострым канцом у што‑н. Кап’ё ўторкнулася ў зямлю.

2. Уперціся, уткнуцца ў што‑н. У бераг носам пад кустом Уторкнулася лодка. Скарынкін. Мой, вораг ляжаў нерухома, уторкнуўшыся тварам у снег. Шамякін.

3. перан. Не ўзнімаючы вачэй, паглыбіцца ў якую‑н. справу. Уторкнуўшыся ў газету,.. [афіцэр] ужо думае аб дарозе. Ракітны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Капе́йка ’адна сотая рубля і манета гэтай вартасці’, капейкі ’дробныя разменныя манеты’, ’грашовыя сродкі’ (ТСБМ). З рус. копейка, якое з копейная деньга (XV ст.) — на манеце была выява князя на кані з дзідай у руцэ (съ копиемъ) < копьё (Фасмер, 2, 317; Шанскі, 2 (К), 303). Да кап’ё (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

oszczep, ~u

м.

1. спарт.. кап’ё; дзіда;

rzut ~em — кіданне кап’я;

2. рагаціна

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

алеба́рда

(польск. halabarda, ад ням. Hellebarde)

старадаўняя халодная колюча-рубячая зброя, доўгае плоскае або гранёнае кап’ё з прымацаванай да яго сякерай або паўмесяцападобным лязом.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Дро́цік ’від зброі’ (БРС). Запазычанне з рус. дро́тик ’тс’ (у рус. мове слова вядома з 1682 г.). Паходжанне рус. слова не вельмі яснае. Лічыцца запазычаннем з грэч. δόρυ ’кап’ё’. Іншыя шукаюць іранскую крыніцу; агляд версій у Фасмера, 1, 542. Трубачоў (Дополн., 1, 542) тлумачыць рус. слова з *гротик < грот ’дроцік’. Параўн. Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 195.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

ланцэ́тнік

(ад лац. lancea = кап’ё)

беспазваночная жывёла класа бесчарапных з празрыстым целам і хваставым плаўніком, які па форме нагадвае ланцэт; пашырана пераважна ў трапічных морах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

spear​1 [spɪə] n.

1. дзі́да, кап’ё; дро́цік, во́сці, гарпу́н;

catch a fish with a spear злаві́ць ры́бу во́сцямі;

catch a whale with a spear загарпу́ніць кіта́

2. pl. spears стрэ́лкі (раслін);

spears of the snowdrop plants па́расткі, стрэ́лкі падснежнікаў

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

гарпу́н

(гал. harpoen)

1) кап’ё на доўгім тросе для палявання на буйных марскіх жывёл і рыб;

2) страла з разрыўным наканечнікам для палявання на буйных марскіх жывёл, напр. на кітоў (прымяняецца спецыяльная гарпунная гармата).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

пратаза́н

(ням. Partisane)

кап’ё з плоскім і доўгім металічным наканечнікам, якое было на ўзбраенні ландскнехтаў у 16 ст. і целаахоўнікаў пры манархах у 17 ст., а таксама ганаровай зброяй рускіх штаб-афіцэраў у 18 ст.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)