ра́птам, прысл.

1. Знянацку, нечакана, неспадзявана.

Р. пачуўся стрэл.

2. у знач. ўзмацн. часц. Адпавядае па знач. словам: «а калі», «а што, калі» і пад.

Р. яшчэ захварэе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пожа́луйста част. калі́ ла́ска;

пожа́луйста, сади́тесь калі́ ла́ска, сяда́йце;

пода́йте мне, пожа́луйста, воды́ пада́йце мне, калі́ ла́ска, вады́;

мо́жно вас на мину́точку? — Пожа́луйста мо́жна вас на хвілі́нку? — Калі́ ла́ска;

◊

скажи́(те) пожа́луйста! скажы́(це) на ла́ску (калі́ ла́ска)!

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

дараго́ўля, -і, ж.

Становішча, калі цэны на тавары надта высокія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

дацямна́, прысл.

Да таго часу, калі сцямнее.

Дзеці гулялі д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

раз³, злуч. умоўны (разм.).

Калі.

Р. не ўмееш, не бярыся.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

тады́-сяды́, прысл.

Час ад часу, калі-нікалі, іншы раз.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

пайсці́, пайду́, по́йдзеш, по́йдзе; пайшо́ў, -шла́, -ло́; пайдзі́; зак.

Пачаць ісці (паводле ўсіх знач. дзеясл. «ісці»).

Хлопчык пайшоў (пачаў хадзіць). Пайшоў прэч! (выбірайся).

◊

Калі на тое пайшло (разм.) — калі ўжо так трэба, калі так неабходна.

Так не пойдзе (разм.) — так, пры такой умове нічога не атрымаецца, не выйдзе.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

не́калі¹, безас., у знач. вык.

Няма калі, няма часу.

Н. адпачываць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

лацве́й, прысл. (разм.).

Лепей, зручней, ямчэй.

Л. табе, калі ўсе дапамагаюць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

кабы́ союз, разг. каб, калі́ б.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)