меліяра́цыя, ‑і, ж.

Сістэма мерапрыемстваў, накіраваных на паляпшэнне зямель шляхам асушэння, арашэння і пад.

[Ад лац. melioratio — паляпшэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

заі́мка, -і, ДМ -мцы, мн. -і, -мак, ж.

У мінулым: зямельны ўчастак, заняты па праву першага валодання, звычайна ўдалечыні ад іншых ворных зямель; цяпер на Урале і ў Сібіры — назва некаторых невялікіх адцаленых пасяленняў (земляробчых, паляўнічых, рыбалавецкіх).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

уніта́рны, -ая, -ае.

У выразе: унітарная дзяржава — форма дзяржаўнага ўладкавання, пры якой тэрыторыя дзяржавы, у адрозненне ад федэрацыі, не мае ў сваім складзе федэратыўных адзінак (штатаў, зямель), а падраздзяляецца на адміністрацыйна-тэрытарыяльныя адзінкі (раёны, вобласці і г.д.).

Рэспубліка Беларусь — унітарная дзяржава.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

засяле́нне, ‑я, н.

Дзеянне паводле знач. дзеясл. засяляць — засяліць і стан паводле знач. дзеясл. засяляцца — засяліцца. Засяленне новых зямель.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Меліяра́цыя ’паляпшэнне зямель шляхам асушэння і да таго пад.’ (ТСБМ). Праз польск. ці рус. мову з лац. meliōrācio ’паляпшэннe’ < meliorāre < melior ’лепшы’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

каланіза́цыя, ‑і, ж.

1. Гвалтоўны захоп якой‑н. краіны і ператварэнне яе ў калонію (у 1 знач.).

2. Засяленне свабодных зямель перасяленцамі, каланістамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

балотаўтвара́льны, ‑ая, ‑ае.

Звязаны з утварэннем балот. Самым характэрным для Палесся з’яўляецца шырокае развіццё балотаўтваральнага працэсу, які прывёў да наяўнасці велізарнай плошчы балот і забалочаных зямель. «Беларусь».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Русі́ны ’назва ўкраінцаў заходнеўкраінскіх зямель, найбольш распаўсюджаная ў час іх знаходжання пад аўстра-венгерскім гнётам’ (ТСБМ). Укр. ру́син, рус. руси́н, польск. rusin. Вытворнае ад Русь (гл. рускі) (Фасмер, 3, 520; Дулічэнка, Язык культуры, 439–453).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

русі́ны, ‑аў; адз. русін, ‑а, м.; русінка, ‑і, ДМ ‑нцы; мн. русінкі, ‑нак; ж.

Назва ўкраінцаў заходнеўкраінскіх зямель, якая мела найбольшае распаўсюджанне ў час іх знаходжання пад аўстра-венгерскім гнётам.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рэдукцыя,

адабранне зямель.

т. 13, с. 554

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)