Панібра́т ’блізкі знаёмы, прыяцель’ (ТСБМ), панібра́цкі, панібра́цтва ’залішняя бесцырымоннасць, фамільярнасць у абыходжанні’. Рус. панибра́т, укр. панібра́т. Запазычанне з польск. кл. скл. адз. л. panie bracie ’тс’ (Праабражэнскі, 2, 11; Фасмер, 3, 197).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
znajomy
znajom|y
1. знаёмы;
~е strony — знаёмыя мясціны;
2. ~y м. знаёмы; знаёмец;
3. ~a ж. знаёмая
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
завялі́кі, ‑ая, ‑ае.
Разм. Велікаваты, большы, чым патрэбна. Знаёмы гарнітур здаваўся завялікім і прасторна вісеў на Нетрусёвых плячах. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перала́з, ‑а, м.
Ход цераз плот, паркан. [Лабановіч] пералез добра знаёмы яму пералаз і ступіў на ганак пана падлоўчага. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
панібра́т, ‑а, М ‑браце, м.
Разм. Блізкі знаёмы, прыяцель. З людзьмі [пісар Дулеба] сходзіцца борзда і адразу ўваходзіць у ролю панібрата. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рысава́цца, -су́юся, -су́ешся, -су́ецца; -су́йся; незак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Віднецца, паўставаць ва ўяўленні.
У далечыні рысуюцца абрысы гор.
Знаёмы вобраз рысаваўся ва ўяўленні (перан.).
2. Старацца паказаць сябе з выгаднага боку, выклікаць чым-н. інтарэс да сябе.
Р. перад людзьмі.
|| наз. рысо́ўка, -і, ДМ -ўцы, ж. (да 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
рабаці́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
Разм. Вяснушка. Ён быў знаёмы, гэты хлапец з рабацінкамі на пераноссі. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дзе́тухна, ‑ы, ж.
Разм. Ласкавы зварот да дзіцяці. [Вулька] .. над самай галавой пачула знаёмы голас: — Дзетухна мая, што гэта нясеш ты такое? Лынькоў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
замару́дзіць, -у́джу, -у́дзіш, -у́дзіць; -у́джаны; зак.
1. што. Зрабіць больш павольным, марудным.
З. крок.
2. што. Маруднымі дзеяннямі затрымаць што-н., з’яўленне чаго-н.
Надта з. выкананне пастановы.
3. без дап., з інф. або з чым. Затрымацца, прыпазніцца.
Знаёмы не замарудзіў прынесці кнігу.
З. з адказам на пісьмо.
|| незак. замару́джваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
бы́ццам.
1. злуч. Ужыв. ў параўнаннях са знач. як, нібы, усё роўна як.
Ляжыць, б. нежывая.
2. злуч. Злучае даданыя дапаўняльныя сказы, калі сказанае не адпавядае сапраўднасці, і даданыя дзейнікавыя сказы са знач. няўпэўненасці.
Прыкідваецца, б. нічога не чуў.
На вуліцы нешта звінела, б. ігралі на званочках.
3. часц. Паказвае на няўпэўненасць, дапушчальнасць выказвання.
Твар б. знаёмы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)