wybieg, ~u

м.

1. хітрасць, хітрыкі, выкрутас; адгаворка;

2. вальера, загон

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

хлебада́йны, ‑ая, ‑ае.

Паэт. Які дае хлеб, забяспечвае сродкамі для існавання. Дзе мой дом, дзе ты, хата мая, Дзе загон хлебадайнай зямлі? Купала. Спрадвеку драўляная, Як і дрэвы, у зямлю ўрасла. Жыве яна [вёска] З хлебадайнага рамяства. Барадулін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Скід ‘узараны загон з двайной баразной пасярэдзіне, склад’ (лёзн., Яшк.; полац., Нар. лекс.). Да скідваць, аналагічна склад 3 (гл.) < складваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дамяша́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

1. Скончыць мяшаць ​1 (у 1, 2 знач.). Дамяшаць раствор.

2. чаго. Дабавіць, далучыць да чаго‑н., змешваючы. Дамяшаць пяску ў гліну.

3. Разм. Скончыць мяшаць ​1 (у 4 знач.). Дамяшаць загон.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Ста́я 1 ‘чарада птушак’ (Сл. ПЗБ, ЛА, 1), ‘касяк рыб’ (Сцяшк.). Паводле Сл. ПЗБ (4, 584), з рус. стая́ ‘тс’, што патрабуе дадатковай аргументацыі, параўн. ста́я ‘загарадка ў хляве, дзе стаяць коні’ (брэсц., Нар. сл.), ста́я, ста́і ‘загон’ (Сл. ПЗБ). Прасл. *staja; параўн. таксама ўкр. ста́я ‘курэнь пастухоў; загон; рад сціртаў сена’, рус. ‘хлеў; адрына, загон’, стараж.-рус. стая ‘хлеў’, ‘прыстанішча; ложак; шацёр’, чэш. stáj, stáje ‘стойла’, серб.-харв. ста̏ја ‘стойла; загон’, славен. stája ‘хаціна пастухоў; прыстанішча’, балг. ста́я ‘пакой’, макед. стаја ‘канюшня’. Да стаць, стаяць, першаснае значэнне ‘стойла; месца, дзе стаіць жывёла’, ‘стаянка’. Гл. Фасмер, 3, 749; Махэк₂, 574; Сной₁, 603; гл. спецыяльна Лучыц–Федарэц, Лекс. Палесся, 193–194. Трубачоў (Этногенез₂, 212) лічыць кур’ёзным, аднак цалкам рэальным, што назва “рухлівай” групы жывёл утворана ад і.-е. *stā‑ ‘стаяць’. Няма падстаў разглядаць як магчымы субстратны балтызм рус. падмаск. ста́йка ‘хлеў’ (Тапароў, Балтийские яз., 46), параўн. Анікін, Опыт, 283.

Ста́я 2 ‘парода, гатунак’ (Бяльк.). Відаць, да стая 1 (< ‘з адной стаі, з аднаго гнязда’).

Ста́я 3 ‘загон, участак зямлі’ (іўеў., трак., воран., шальч., беласт., Сл. ПЗБ), ‘мера даўжыні ў 100 м’ (Сцяшк.), ст.-бел. стая ‘мера даўжыні, роўная прыблізна 80 м’ (Ст.-бел. лексікон). Параўн. укр. ста́я ‘дзялянка зямлі, загон’, польск. staja ‘пэўная мера даўжыні поля’. Прасл. *staja ‘постаць; паласа поля, занятая пры апрацоўцы’, што да *stati, гл. стаць. Параўн. ЕСУМ, 5, 403.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Су́гані ’загон поля ад разоры да разоры’ (калінк., Сл. ПЗБ), су́ганькі ’месца, дзе сыходзяцца гоні’ (Шат.). З прыст. су- і гоні (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Gehége

n -s, - агаро́джа, заго́н

◊ j-m ins ~ kómmen* — уме́швацца ў чые́-н. спра́вы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

Ро́ле ’загон велічынёй у 10 метраў’ (маляр., Выг.), ролля́ ’ворыва’, ’узаранае поле’ (палес., Выг.; Федар., 6), ро́ля ’ворыва’ (Булг., Сцяшк.). Да ралля́ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Лэгір у выразе: іна́ [цялушка] йшчэ лэґіру ні знаіць (ушац., Свяжынскі, вусн. паведамл.) ’цялушка, якая вучыцца пасвіцца’. Да ла́гер (гл.) ’летні загон для жывёлы ў полі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Hürde

f -, -n

1) тын; парка́н

2) заго́н

3) спарт. бар’е́р

die ~ úmstürzen — збіць бар’е́р

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)