гігантастра́кі

(ад гігант + гр. ostrakon = шкарлупіна)

тое, што і эўрыптэрыды.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

нажны́, ‑ая, ‑ое.

Які мае адносіны да нагі (у 1 знач.). // Прызначаны для ног. Негр-гігант згінае на рэйках бранзалеты нажных кайданоў, я вызваляюся з жалезных путаў. Дамашэвіч. // Які прыводзяцца ў дзеянне нагой, нагамі. Нажная швейная машына. Нажны тормаз.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гігантама́нія

(ад гігант + манія)

неапраўданае імкненне да грандыёзнага, вялізнага (напр. г. у архітэктуры).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гігантапітэ́к

(ад гігант + -пітэк)

вымерлая буйная чалавекападобная малпа, якая жыла ў сярэдзіне антрапагену.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гігантагра́фія

(ад гігант + -графія)

спосаб прыгатавання рэпрадукцый з павялічанымі растравымі пунктамі; выкарыстоўваецца пры друкаванні плакатаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

субгіга́нт

(ад суб- + гігант)

астр. абазначэнне класа зорак з меншай свяцімасцю, чым у зорак-гігантаў (параўн. субкарлік).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

гіганты́зм

(ад гігант)

празмерны рост чалавека, жывёліны або асобных частак іх цела ў выніку парушэння дзейнасці залоз унутранай сакрэцыі.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Алю́дзець ’вырасці, зрабіцца больш развітым’ (Шат.). Магчыма, з гоц. liudan ’расці’, бо ў славянскіх і балтыйскіх мовах і.-е. *leu̯dh‑ нібы не мае значэння ’рост, расці’, толькі ’людзі’. Параўн., аднак, серб.-харв. љӳда, љӳдина ’штосьці вялізнае, волат, гігант’ (бел.-серб. ізалекса?). Нарэшце, не выключана яшчэ адна версія алюдзець — зрабіцца людзьмі (у сэнсе ’зрабіцца дарослымі’) (Мартынаў, БЛ, 1972, 1, 16–17).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

giant

[ˈdʒaɪənt]

1.

n.

1) во́лат -а m.; асі́лак -ка m.; гіга́нт -а m.

2) чалаве́к, які́ перасяга́е і́ншых інтэле́ктам, здо́льнасьцямі, ге́ній; тыта́н

giants in the field of science — во́латы ў галіне́ наву́кі

3) чалаве́к вялі́кага ро́сту й сі́лы, гіга́нт -а m.

2.

adj.

1) велічэ́зны, веліза́рны, вялі́зны; асі́лкаў (сі́ла, рост)

2) які перасяга́е іншых, выда́тны, надзвыча́йны; гіга́нцкі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

Во́лат ’гігант, асілак’ (БРС, Касп., Гарэц., КТС). Рус. волот, дыял. велет ’тс’, укр. ве́лет, велетень ’тс’, ст.-рус. волотъ, ц.-слав. влатъ ’гігант’, зах.-слав. Veletabi ’племя вільцы ў Макленбургу’ (= *veletove). Было некалькі спроб высветліць этымалогію гэтага слова, але галоўная цяжкасць — хістанне o/e — застаецца нявырашанай. Брукнер (AfslPh, 42, 138) велет звязвае са ст.-слав. велии ’вялікі’, а варыянт волот лічыць больш позняй аналагічнай формай. Сабалеўскі (РФВ, 64, 117) спрабаваў тлумачыць хістанне галосных як розныя асіміляцыі, але гэтага недастаткова. Міклашыч (394) супастаўляе з с.-лац. Veletabi, назвай заходнеславянскага племені. Дапускаецца роднасць з лац. valeo ’я ў сілах, здаровы’, тахар. A wäl‑ ’панаваць’, тахар. B walo, wlo ’пан, гасудар’ (Бенвеніст, Festschr. Н. Hirt, 2, 234). Версія Шахматава (AfslPh, 33, 87 і наст.), паводле якой слова запазычана з кельц. (параўн. ірл. flaith ’валадар’), памылковая па фанетычных прычынах (Фасмер, 1, 344). Аб сувязі тэрмінаў волот, велет з волос, велес гл. Іванаў, Тапароў, Иссл., 62 і наст.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)