жо́раў, ‑рава, м.

Разм. Тое, што і журавель ​1. У вырай сабраліся гусі, І жораў азваўся пад небам... Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гусь ж. Gans f -, Gänse;

◊

з яго́ як з гу́сі вада́ s das ist ihm schnúppe

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

Та́ркаць ’крычаць (пра гусей)’: гусі таркаюць так: тыр‑тар (в.-дзв., Шатал.), та́ркаюць, тэ́ркаюць ’гагочуць (гусі)’ (паст., карэлку, стаўб., ЛА, 1). Гукапераймальнае, параўн. таркатаць, гл.

Тарка́ць ’соваць, торкаць’, ’штурхаць, будзіць’ (ТСБМ, Нас.), ’кляваць (пра рыбу)’ (мазыр., ГЧ), ’рухаць’ (Шпіл.), та́ркаць ’штурхаць’ (Сцяшк. Сл.), то́ркаць ’чапаць, кратаць’, ’кляваць’ (ТС), то́ркацца ’торкацца’ (Растарг.), торка́цца ’варушыцца, калывацца’ (ТС). Укр. торка́ти ’кратаць, кранаць, чапаць; закранаць’. Гл. торкаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

гага́канне, ‑я, н.

Разм. Дзеянне паводле знач. дзеясл. гагакаць, а таксама гукі гэтага дзеяння. Ляцяць дзікія гусі.. Іх гагаканне, больш чым вясна, вярэдзіць душу. Паўлаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гага́каць, ‑ае; незак.

Разм. Абзывацца крыкам, падобным на гукі «га-га-га» (пра гусей); гагатаць. Галасіста, ажно далёка на паплавах адгукалася рэха, гагакалі гусі. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сы́каць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. Утвараць глухія гукі, якія нагадваюць працяжнае вымаўленне гука «с».

Гусі выцягнулі шыі і пачалі с.

2. перан. Гаварыць здушаным ад раздражнення голасам (разм.).

3. перан. Злоснічаць, выказваць сваё незадавальненне (разм.).

С. на мужа.

|| аднакр. сы́кнуць, -ну, -неш, -не; -ні (разм.).

|| наз. сы́канне, -я, н. і сык, -у, м. (разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

разгаро́дка, ‑і, ДМ ‑дцы; Р мн. ‑дак; ж.

Разгароджанае месца ў плоце, праход. [Настаўнік:] — Залажу пайду разгародку ў плоце, баюся, каб гусі капусты не папсавалі. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сплы́сціся і сплы́цца, сплыву́ся, сплыве́шся, сплыве́цца; сплывёмся, сплывяце́ся, сплыву́цца; сплы́ўся, сплыла́ся, -ло́ся; зак.

1. Прыплысці ў адно месца з розных бакоў.

Гусі сплыліся на сярэдзіну ракі.

2. перан. Сабрацца, злучыцца ў адным месцы.

Людзі сплыліся на плошчу.

3. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Зліцца ў адно, страціць выразнасць абрысаў.

Фарбы сплыліся ў цемры.

|| незак. сплыва́цца, -а́ецца.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бульбя́нішча, ‑а, н.

Поле, з якога сабраны ўраджай бульбы, на якім папярэдняй культурай была бульба. [Гаспадыня:] — Незадоўга перад тым [здарэннем] мы выбралі бульбу і гусі хадзілі па бульбянішчы. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

глі́ністы, ‑ая, ‑ае.

1. Які складаецца з гліны, мае ў сабе прымесь гліны. Гліністая глеба. Гліністы раствор. Гліністае дно сажалкі.

2. Колерам падобны на гліну. Сустракаюцца гусі з жоўтым, гліністым апярэннем.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)