Гранато́вы ’цёмна-сіні’ (Сцяц.). Ужо ў ст.-бел. кгранатъ, гранатъ ’гранат; цёмна-сіняя тканіна’, кгранатовый (Булыка, Запазыч., 151). Запазычанне з польск. granatowy ’тс’ (Булыка, там жа), як і ўкр. гранато́вий ’тс’ (націск!). Аб паходжанні ўсёй групы слоў гл. Слаўскі, 1, 339 (с.-в.-ням. grān, gran ’назва пэўнай барвы’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
піро́п
(гр. pyropos = вогненны)
мінерал класа сілікатаў, гранат2 чырвонага колеру; празрыстая разнавіднасць з’яўляецца каштоўным каменем.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
андрады́т
(ад парт. d’Andrad = прозвішча парт. мінералога)
мінерал класа сілікатаў, вапняковажалезісты гранат2 зеленаватага або чорнага колеру.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
грасуля́р
(п.-лац. grossularia = агрэст)
мінерал класа сілікатаў, гранат 2 жаўтаватага колеру; празрыстая разнавіднасць з’яўляецца каштоўным каменем.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
мінамёт, ‑а, М ‑мёце, м.
Гармата, якая страляе снарадамі-мінамі. Дэсант меў не менш тысячы чалавек, шмат мінамётаў, кулямётаў, аўтаматаў, супрацьтанкавых гранат. Мележ. З-за ракі білі нямецкія мінамёты. Але міны не дасягалі станцыі, дэпо. Лынькоў.
•••
Гвардзейскі мінамёт — бясствольны мінамёт са снарадамі рэактыўнага дзеяння («кацюша»).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
granat, ~u
I м.
1. бат. гранатнік; гранатавае дрэва (Punica granatum L.);
2. гранат (плод);
3. цёмна-сіні колер
II м. мін.
гранат
III м.
граната;
granat przeciwpancerny — супрацьтанкавая граната
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дэманто́ід
(ад ням. Demant = алмаз + -оід)
мінерал класа сілікатаў, гранат2 зялёнага колеру; празрыстая разнавіднасць з’яўляецца каштоўным каменем.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
карбу́нкул
(лац. carbunculus = вугольчык)
1) уст. каштоўны камень чырвонага колеру, чырвоны гранат; 2) гнойнае запаленне глыбокіх слаёў скуры і падскурнай клятчаткі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
АКЦЭСО́РНЫЯ МІНЕРА́ЛЫ
(ад лац. accessorius дадатковы),
мінералы, якія ёсць у горных пародах у нязначных колькасцях (менш за 1%); заканамерная частка вывергнутых і асадкавых парод. Спачатку лічыліся выпадковымі дадатковымі мінераламі (адсюль назва). Тыповыя акцэсорныя мінералы гранітаў — апатыт, цыркон, турмалін, гранат і інш. Пры разбурэнні парод намнажаюцца ў россыпах. Па характары акцэсорных мінералаў можна выявіць роднаснасць, паходжанне і ўзрост горных парод.
т. 1, с. 223
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
кідо́к, ‑дка, м.
1. Дзеянне паводле дзеясл. кідаць (у 1 знач.). Кідок мяча ў сетку. □ Леанід Прыгожы трапнымі кідкамі гранат і агнём з аўтамата знішчыў 8 гітлераўцаў. «Звязда».
2. Хуткае, імклівае перамяшчэнне з аднаго месца ў другое без перапынкаў, за адзін прыём. Камандзір танка гвардыі лейтэнант Анатолій Рак не давёў сваёй машыны да Мінска, але яго мужны кідок праз Бярэзіну ў горад Барысаў забяспечыў магчымасць цэлай часці зрабіць крок наперад. «Беларусь».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)