Verbum

ён, яго́, яму́, ім, аб ім, м.; яна́, яе́, ёй, яе́, ёй (ёю), аб ёй, ж.; яно́, яго́, яму́, яго́, ім, аб ім, н., мн. яны́, іх, ім, іх, імі, аб іх; займ. асаб. 3 ас. адз.

1. Указвае на прадмет гаворкі (выключаючы суразмоўцаў).

2. толькі Р. Ужыв. ў знач. прыналежнага займенніка.

Яго кніга.

3. У спалучэнні з часціцай «вось» набывае ўказальны характар.

Вось ён — бацькоўскі дом!

мясцо́вы, -ая, -ае.

1. Звязаны з пэўнай мясцовасцю, уласцівы гэтай мясцовасці.

Мясцовыя гаворкі.

М. час.

2. Які дзейнічае толькі ў межах пэўнай тэрыторыі; не агульнадзяржаўны.

Мясцовыя Саветы дэпутатаў.

3. Які жыве ў пэўнай мясцовасці; не прыезджы, тутэйшы.

Мясцовыя жыхары.

4. Які робіцца ў пэўнай мясцовасці; не прывазны.

Мясцовыя тавары.

5. Які пашырае сваё дзеянне толькі на частку чаго-н. цэлага; не агульны.

Мясцовае запаленне.

бу́дучы, -ая, -ае.

1. Такі, які адбудзецца ўслед за цяперашнім.

Б. год.

2. Такі, які будзе потым, у далейшым.

Будучыя ўрачы.

3. у знач. наз. бу́дучае, -ага, н. Час, які ідзе ўслед за цяперашнім.

Заглянуць у б.

4. у знач. наз. бу́дучае, -ага, н. Лёс, доля.

Б. планеты.

○

Будучы час — катэгорыя дзеяслова, якая характарызуе дзеянне ў часе, што наступіць пасля гаворкі аб ім.

◊

У будучым — пазней, у далейшым.

гаво́рка, -і, ДМ -рцы, мн. -і, -рак, ж.

1. Дзелавая ці сардэчная размова; словы, выказванне аднаго з суразмоўцаў.

Г. ў іх не ладзілася.

Пра што ідзе г.?

2. Чуткі, пагалоска.

Пайшла нядобрая г. па вёсцы.

3. Мясцовая разнавіднасць тэрытарыяльнага дыялекту.

Чэрвеньская г.

Гаворкі Маладзечаншчыны.

4. Мова як сродак зносін паміж людзьмі (звычайна пра вусную гутарковую мову).

Госці з Кіева добра разумелі беларускую гаворку.

◊

Пустая гаворка — непатрэбная, бескарысная размова; балбатня.