іко́на
(с.-гр. eikona, ад гр. eikon = выява, вобраз)
малюнак бога або святога як прадмет рэлігійнага пакланення.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
іканатэ́ка
(ад гр. eikon = выява, вобраз + theke = сховішча)
калекцыя, збор малюнкаў па пэўнай тэматыцы.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
А́БРЫС
(ад ням. Abriß чарцёж, план),
контур прадмета, нанесены на паперу э дапамогай ліній. 1) У геадэзіі — схематычны план участка мясцовасці з указаннем прамераў і тлумачальнымі надпісамі. Робіцца ад рукі ў полі пры некат. метадах наземнай тапагр. здымкі. Выкарыстоўваецца пры складанні дакладных тапагр. планаў, апазнаванні на аэраздымках пунктаў геадэзічнай сеткі, у турысцкіх паходах.
2) У архітэктуры 17 — 1-й пал. 18 ст. — схематычная лінейная выява плана будынка без паказу яго канструкцый, таўшчыні сцен і г.д. У 2-й пал. 18 ст. заменены арх. праектам, з выкарыстаннем планаў, фасадаў, разрэзаў і інш., якія давалі нагляднае ўяўленне пра архітэктуру будынка.
3) У выяўленчым мастацтве — контурная выява прадмета, гл. Контур.
т. 1, с. 41
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
zamazany
1. замазаны;
2. перан. няясны; нярэзкі; расплывісты;
zamazany obraz — няясная выява
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
іканаско́п
(ад гр. eikon = выява, вобраз + -скогі)
тэлевізійная перадавальная электронна-прамянёвая трубка для пераўтварэння аптычнага адлюстравання ў электрычны сігнал.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Талісма́н ’прадмет, які прыносіць яго ўладальніку шчасце, удачу’ (ТСБМ). З заходнееўрапейскіх моў, параўн. ням. (XVIII ст.) Tálisman з франц. (XVII ст.) talisman, якое з ісп. talismán. Ісп. talismán разам з парт. talismā або непасрэдна з араб. tal(l)asm ’магічныя знакі, магічная выява, заклінанне’ ці з перс. тэлесм < араб. tal(l)asm (Чарных, 2, 226; Фасмер, 4, 15).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апатрапе́й
(гр. apotropaios = які адводзіць бяду)
прадмет, выява або дзеянне, якім прыпісваюць магічную здольнасць засцерагаць ад няшчасця і злога духу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
grafik
м.
1. графік (мастак);
2. ~u — графік (выява);
grafik dyżurów — графік дзяжурстваў
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
іканаста́с
(ад гр. eikon = выява, вобраз + stasis = стаянне)
упрыгожаная абразамі сценка ў праваслаўнай царкве, якая аддзяляе алтар.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Ка́пішча ’культавае збудаванне ўсх. і прыбалт. славян з часоў паганства’ (ТСБМ), ’месца, дзе закопваюць здохлую жывёлу’ (Бяльк.). Укр., рус. капище ’паганскі храм’, арханг. ’месца звозу лесу, звалка’. Ст.-рус. запазычанне са ст.-слав. капище ’храм’ < капь ’з’ява, вобраз, прывід’ > ’статуя, выява’ < ст.-чуваш. *käp, сучаснае чуваш. päk, уйгурск. kep ’форма, карціна’, ст.-тур. gib ’карціна’ (Фасмер, 2, 185; Шанскі, 2 (К), 35).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)