ня́ньчыцца, -чуся, -чышся, -чыцца; незак.

1. з кім. Даглядаць дзіця.

2. перан., з кім-чым. Празмерна клапаціцца аб кім-, чым-н., удзяляць шмат увагі каму-, чаму-н.

З ім не варта н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

АВАНПО́СТ

(ад аван... + франц. poste пост),

перадавая варта для назірання за праціўнікам. У арміі Рас. імперыі ў 18—19 ст. аванпост — перадавая ахоўная варта (пяхотная або конная), якая выстаўлялася дзеля засцярогі свайго войска, размешчанага на адпачынак або ў абароне, ад раптоўнага нападу праціўніка. Выкарыстоўваецца ў сучасных арміях некаторых дзяржаў.

т. 1, с. 59

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ніку́ды нареч. никуда́;

◊ гэ́та н. не ва́рта — э́то никуда́ не годи́тся

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

кардо́н², -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Пагранічны або загараджальны атрад; пост аховы.

2. Месца, дзе знаходзіцца такі атрад ці пост, варта.

3. Дзяржаўная мяжа, граніца (разм.).

Жыць за кардонам.

|| прым. кардо́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

кураня́ і куранё, -ня́ці, мн. -ня́ты, -ня́т, н.

Птушаня курыцы.

◊

Куранят увосень лічаць (прыказка) — толькі канец справы пакажа, ці варта было яе пачынаць.

|| памянш. кураня́тка, -а, мн. -і, -так, н.

|| прым. кураня́чы, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

wachta

ж. вахта; варта

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Warta

ж. р. Варта

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

сто́ить несов.

1. (о цене) каштава́ць;

ско́лько сто́ит? ко́лькі кашту́е?;

2. (заслуживать) быць ва́ртым;

он не сто́ит сожале́ния ён не ва́рты спачува́ння (спага́ды);

не сто́ит того́ безл. не ва́рта;

3. (надо, следует) безл. ва́рта;

э́ту кни́гу сто́иит проче́сть гэ́ту кні́гу ва́рта прачыта́ць;

4. (как только, едва) безл. ва́рта;

сто́ит сказа́ть одно́ сло́во, как он перебива́ет ва́рта сказа́ць адно́ сло́ва, як ён перапыня́е;

5. (требовать) каштава́ць;

э́то сто́ило большо́го труда́ гэ́та каштава́ла вялі́кіх намага́нняў;

◊

овчи́нка вы́делки не сто́ит аўчы́нка вы́рабу не ва́рта, вычы́нка даражэ́йшая за аўчы́нку; аўчы́нка не ва́рта вычы́нкі;

ничего́ не сто́ит сде́лать э́то нічо́га не кашту́е (не зна́чыць) зрабі́ць гэ́та;

сто́ит то́лько заикну́ться ва́рта то́лькі заікну́цца;

игра́ не сто́ит свеч гульня́ не ва́рта све́чак.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

аўчы́на, -ы, мн. -ы, -чы́н, ж.

Вырабленая авечая шкура.

Кажух з аўчын.

|| памянш. аўчы́нка, -і, ДМ -нцы, мн. -і, -нак, ж.

◊

Аўчынка вырабу не варта — аб справе, якая не апраўдвае клопатаў.

|| прым. аўчы́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Wáchtposten

m -s, - караву́л, ва́рта

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)