даёнка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.

Пасудзіна, у якую дояць малако. Да самых краёў сырадой Запеніцца ў звонкай даёнцы. Аўрамчык. У кароўніку грымелі ланцугі, чуўся звон бляшаных даёнак, цурканне малака ды чмыханне кароў. Дуброўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спыта́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

Тое, што і спытаць (у 1 знач.). — І гэта ўсё ты сам напісаў, Сцёпачка? — у захапленні спыталася Аленка, калі Сцёпка скончыў свой расказ. Колас. Спытаўся брат у Стася: — Быць хочаш інжынерам? Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

до́світак, ‑тку, м.

Час перад світаннем. Поезд прыходзіў на досвітку, калі ледзь пачынала святлець палоска на ўсходзе. Шамякін. Яшчэ зранку, на досвітку, пайшоў наш дзядзька на рум біць калоды. Колас. Дзень праводзяць дзеці ў лесе — З досвітку і да змяркання. Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

камбінезо́н, ‑а, м.

Суцэльны рабочы касцюм з курткі і штаноў. Каля трактара, што стаяў сярод двара, завіхаўся малады хлопец у сінім зашмальцаваным камбінезоне. Шахавец. Мне гасцінна ўступае кут Гэта незвычайная сталоўка, Дзе працуе ўжо рабочы люд У камбінезонах і спяцоўках. Аўрамчык.

[Фр. combinaison.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

клець, ‑і, ж.

1. Традыцыйны сялянскі будынак для захавання маёмасці; свіран, кладоўка. Маці прынесла з клеці кавалак сала. Каваль.

2. Прыстасаванне для спуску і пад’ёму ў шахтах; шахтавы ліфт. Закончылася змена. Як у сне, Мы з клеццю на паверхню паляцелі... Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

недаву́чаны, ‑ая, ‑ае.

1. Дзеепрым. зал. пр. ад недавучыць.

2. у знач. прым. Які не закончыў вучобы, абучэння, не завяршыў адукацыі. Недавучаны гарманіст. □ Бывала, ў халепу і сцюжу Я, недавучаны студэнт, Туліўся да цябе, «кацюша», Пад набрынялы твой брызент. Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

благаславе́нны, ‑ая, ‑ае.

Варты благаславення (у 3 знач.), падзякі, хвалы. Зноў прыйшоў благаславенны час. Гальвасы навечна выехалі адсюль. Чорны. [Марыя:] — Благаславенныя пад небам І матчын хлеб, і родны дом! Аўрамчык. // Высок. Шчаслівы, багаты. [Гогіберыдзе:] — Сям’я мая ціха і мірна жыве ў благаславеннай Кахетыі. Самуйлёнак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

бяссме́рце, ‑я, н.

1. Вечнае існаванне, няспыннае бытаванне. Бяссмерце прыроды. □ А ў несмяротнасці справы — і наша бяссмерце. Брыль.

2. Выс. Пасмертная слава. Узняла касачы Над табою [пра Максіма Багдановіча] жыццё, Над тваім незгасаючым сэрцам, Узняло, як мячы, Каб працяць небыццё І ахоўваць паэта бяссмерце. Аўрамчык.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

банды́цкі, ‑ая, ‑ае.

Уласцівы бандыту (бандытам). Бандыцкай душы Не прыкрыеш адзеннем, Яна прабівацца кінжаламі будзе. Броўка. // Які належыць бандыту (бандытам). З Нью-Йорка трэск сухі ў эфіры глухне, Як востры ўдар бандыцкага нажа... Аўрамчык. // Які складаецца з бандытаў. На пясчаным узгорку паказаўся бандыцкі ланцуг. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нязру́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Пазбаўлены зручнасці ў карыстанні; дрэнна прыстасаваны для чаго‑н. Пад зямлёй праход нязручны, вузкі Выглядае просекай лясной. Аўрамчык. [Сцяпан:] — У.. [гаспадара явачнай кватэры], і праўда, куча дзяцей. Месца для шапірографа нязручнае. Арабей.

2. Які не садзейнічае поспеху, непрыдатны для дасягнення жаданых вынікаў. Нязручны момант.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)