фунду́к

(тур. funduk)

від ляшчыны, ляшчыннік, які расце на поўдні, а таксама арэхі, плады гэтай расліны; ламбардскі арэх.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

бу́кавы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да буку. Букавы лес. Букавыя арэхі. // Зроблены з буку. Букавы стол.

2. у знач. наз. бу́кавыя, ‑вых. Назва сямейства раслін, да якога адносяцца дуб, бук, капітан і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Патэс1 ’гульня ў арэхі’ (маг., Рам., Детские игры). З яўр. мовы (там жа, 137).

Патэ́с2 ’страха’ (слонім., Сцяшк. Сл.). Відаць, да пацёс (гл.) з другасным ацвярдзеннем тʼ (цʼ) > т.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

умяшча́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Здольны ўмясціць вялікую колькасць каго‑, чаго‑н.; ёмісты. Умяшчальны зал. Умяшчальны чамадан. □ Запасяць .. [лясныя мышы] таксама арэхі, насенне клёна, вяза, ягады, але асабліва любяць арэшкі ліпы, набіваючы імі даверху даволі ўмяшчальныя дуплы. Самусенка.

2. Які можа ўмясціцца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

апо́ўзаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.

Разм. Тое, што і абпоўзаць. Усё апоўзаў тут, усё абтупаў У маленства і суровы дзень... Ляпёшкін. / у перан. ужыв. [Бацька:] Во, хай арэхі пойдуць, грыбы — апоўзае [сын] тады і Роўніцу тую, і Паповы раўкі, і Баранава. Гіль.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

муска́тнік

(фр. muscadier, ад лац. muscus = піжмо)

вечназялёнае дрэва сям. мускатнікавых з мясістымі жоўтымі пладамі, што змяшчаюць мускатныя арэхі, пашыранае ў тропіках.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АРЭХАПЛО́ДНЫЯ КУЛЬТУ́РЫ,

дрэвавыя расліны, якія даюць плады пад агульнай назвай арэхі — ядомыя і пажыўныя ядры ў сухой дравяністай абалонцы. Да іх належаць: арэхі (грэцкі, маньчжурскі, пекан і інш.), ляшчына, фундук, міндаль, каштан, бук, дуб, кедравая хвоя сібірская (кедр сібірскі), фісташка, макадамія (аўстралійскі арэх), берталецыя (бразільскі, ці амерыканскі, арэх) і інш. Арэхаплодныя культуры вырошчваюць для атрымання пладоў (ядры арэхаў маюць да 77% тлушчу, да 22% бялкоў) і драўніны (ідзе на сталярныя і такарныя вырабы), як дэкаратыўныя (для зялёнага будаўніцтва). Жалуды дубоў нарыхтоўваюць для вырабу сурагату кавы. Амаль усе арэхаплодныя культуры ў дзікарослым стане растуць на вялікіх плошчах. На Беларусі пашыраны ляшчына звычайная, дубы звычайны і скальны, некаторыя віды арэхаплодных культур інтрадукаваны.

Г.У.Вынаеў.

т. 2, с. 15

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ара́хіс

(н.-лац. arachis, ад гр. arachis = зелле)

травяністая расліна сям. бабовых, пашыраная ў тропіках і субтропіках, а таксама плады гэтай расліны (земляныя арэхі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

сінзаахо́рыя

(ад гр. syn = разам + заахорыя)

распаўсюджанне пладоў і насення раслін жывёламі, якія пры стварэнні запасу корму пераносяць іх на новыя месцы (арэхі, жалуды).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

шчыпцы́ мн. Znge f -, -n;

шчыпцы́ на арэ́хі Nssknacker m -s, -;

шчыпцы́ на цу́кар Zckerzange f;

акушэ́рскія шчыпцы́ мед. Gebrtszange f, Gebrtshelferzange f

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)