ме́чаны, ‑ая, ‑ае.
Які мае на сабе нейкую метку, знак (для адрознення ад іншых такіх жа прадметаў). Добрае паўночы праходзіў хлапец па лузе і нідзе не знайшоў свае мечанае кабылы. Кулакоўскі. Цяпер разблытаў я крыху Старога добрыя намеры, Чаму клаў бацька пад страху Кавалкі мечанай паперы. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Прыра́мак ’каўнер’ (Юрч.), ’пагон (наплечны знак адрознення)’, прыра́мка ’наплечнае ўпрыгожванне ад каўнера да рукава’ (ашм., Стан.), прыра́мкі ’кавалкі палатна, якія падшываюцца пад плечы ў сарочках’ (смарг., Шатал.), ’палоскі, накладкі на плячах мужчынскай кашулі’ (Ян.), прыра́мык ’істужка палатна, нашытая наперадзе у рубашцы, у якой праразаюцца петлі для зашпільвання’ (Бяльк.). Гл. ра́ме, рамяно́) ’плячо’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
інсі́гніі
(лац. insignia)
знакі вышэйшай улады (скіпетр, залатая дыядэма і інш.) у рымскіх імператараў; знакі адрознення вышэйшых магістратаў 1 у час рэспублікі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
разли́чие ср.
1. (несходство) ро́зніца, -цы ж.;
2. (отличительный признак) адро́зненне, -ння ср.;
без разли́чия адно́лькава, без разбо́ру;
зна́ки разли́чия зна́кі адро́знення;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Мазок 1 ’адзін рух пэндзля’, ’накладзены адным рухам пэндзля слой фарбы’ (ТСБМ), мазком ’лёгка дакранаючыся’, ’лёгка паціраючы’ (Нас.). Хутчэй за ўсё запазычана з рус. мазок ’тс’.
Мазок 2, мозо́к ’шпік’ (лун., Шатал.). Да мозг (гл.). Утворана пры дапамозе памяншальнага суф. ‑ok (< ъkъ). Націск на канцы, магчыма, для адрознення мозга галаўнога (мо́зок) ад шпіку (у касцях).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паго́н 1, ‑у, м.
Дарога, па якой гоняць жывёлу на папас. Туман бялее над балотам, Дзяр[к]ач завёў траскучы спеў, Жукі лятаюць па-над плотам, Жывёла йдзе з пагону ў хлеў... Чарот.
паго́н 2, ‑а, м.
Наплечны знак адрознення. На.. [Сцяпанавых] плячах красаваліся капітанскія пагоны сапёра. Корбан. Сукно гімнасцёрак пацямнела пад рамянямі і пагонамі. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
арты́кль
(фр. article, ад лац. articulus = член, раздзел)
службовае слова, якое дадаецца ў некаторых мовах да назоўніка для адрознення яго роду, пэўнасці ці няпэўнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
отличи́тельный адме́тны, характэ́рны; адро́зны; (опознавательный) распазнава́льны;
отличи́тельные огни́ (на суда́х) распазнава́льныя агні́;
отличи́тельный знак распазнава́льны знак (знак адро́знення);
отличи́тельный при́знак адме́тная (характэ́рная, адро́зная) адзна́ка.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)
ромб, ‑а, м.
1. Паралелаграм, у якога ўсе стораны роўныя і непрамыя вуглы. // Пра тое, што мае форму такога паралелаграма.
2. Знак адрознення вышэйшага каманднага саставу Савецкай Арміі да 1943 г. (да ўвядзення пагонаў у 1943 г.), які меў такую форму. Па ромбу на пятліцах Надзя адразу вырашыла, што чалавек гэты няйначай як важны камандзір. Лынькоў.
[Грэч. rhombos.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цо́канне 1, ‑я, н.
Дзеянне паводле знач. дзеясл. цокаць 1, а таксама гукі гэтага дзеяння. Далятаў спеў салаўя: цоканне, перабор, пошчак. Гурскі. Не чуваць аўтаматораў, .. Звонкіх цокання падкоў. Крапіва.
цо́канне 2, ‑я, н.
Спец. Асаблівасць вымаўлення, якая заключаецца ў адсутнасці адрознення гукаў «ц» і «ч» і супадзенні іх у гуку «ц»; характэрна паўночнарускім гаворкам, часткова беларускім.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)