агарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак.
1. што. Тое, што і абгарадзіць.
2. перан., каго-што. Засцерагчы, абараніць ад каго-, чаго-н.
А. чалавецтва ад вайны.
|| незак. агаро́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| звар. агарадзі́цца, -раджу́ся, -ро́дзішся, -ро́дзіцца; незак. агаро́джвацца, -аюся, -аешся, -аецца.
|| наз. агаро́джванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
obstać
зак.
1. настаяць;
2. абараніць;
гл. obstawać
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
ар’ерга́рд
(фр. arrière-garde)
частка войска, якая знаходзіцца ззаду галоўных сіл, каб у час руху абараніць іх ад нападу з тылу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
уся́к, прысл.
Разм.
1. Па-рознаму, неаднолькава. Усяк, бывае на вяку — і па спіне і па баку. Прымаўка.
2. Усімі спосабамі, усяляк. [Тапурыя:] — Ты жывеш пры бацьках, і яны ўсяк стараюцца цябе ад бяды абараніць. Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адгарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак., каго-што.
1. Аддзяліць, паставіўшы якую-н. агароджу, перагародку.
А. участак пашы.
2. перан. Аддзяліць, адасобіць ад каго-, чаго-н., пазбавіць зносін з кім-, чым-н.
А. ад жыцця.
3. перан. Абараніць, засцерагчы ад чаго-н. небяспечнага або непрыемнага.
А. ад крытыкі.
|| незак. адгаро́джваць, -аю, -аеш, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
агарадзі́ць, ‑раджу, ‑родзіш, ‑родзіць; зак.
1. Тое, што і абгарадзіць.
2. перан. Засцерагчы, абараніць, ахаваць ад каго‑, чаго‑н. Агарадзіць чалавецтва ад вайны. □ Падземная частка помпавай станцыі размесціцца ніжэй узроўню вады ў Дзвіне, яе трэба агарадзіць ад грунтавых вод. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыкры́ць, -ы́ю, -ы́еш, -ы́е; -ы́ты; зак.
1. каго-што. Закрыць, накрыць.
П. чыгунок накрыўкай.
2. каго-што. Абараніць дзеяннямі войск.
П. з аўтаматаў хвост калоны.
3. перан., што. Схаваць, не выявіць.
П. сваё хваляванне.
4. што. Ліквідаваць, закрыць (разм.).
П. ларок.
|| незак. прыкрыва́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. прыкры́цце, -я, н. (да 2 і 3 знач.) і прыкрыва́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
грукані́на, ‑ы, ж.
Разм. Тое, што і грукат. А праз хвілін дзесяць, калі зноў усе чацвёра паўстанцаў стаялі далёка сярод густых кустоў і думалі аб тым, як заўтра абараніць .. некалькі дзесяткаў ні ў чым не вінных сялян, пачулася груканіна, трэск і чалавечы крык. Чарот.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кры́ўда, -ы, ДМ -дзе, ж.
1. мн. -ы, крыўд. Несправядлівы папрок, грубы ўчынак, дапушчаная абраза ў дачыненні да каго-н.
Не зрабіць нікому ніякай крыўды.
2. Пачуццё горычы, выкліканае несправядлівымі ўчынкамі, паводзінамі.
◊
Быць у крыўдзе на каго — крыўдзіцца.
Не даць у крыўду каго — заступіцца за каго-н., абараніць.
Не ў крыўду хай будзе сказана — не варта злавацца на сказанае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
адстая́ць, ‑стаю, ‑стаіш, ‑стаіць; зак.
1. Прастаяць нейкі час. Адстаяць гадзіну ў чарзе. // Прастаяць да канца; адбыць. □ [Люба Лук’янская:] — Наша фабрыка была ў прарыве, трэба было выцягваць. Я тры змены адстаяла на рабоце. Чорны.
2. Разм. Стаміць доўгім стаяннем. Адстаяць ногі на варце.
3. перан. Абараніць каго‑, што‑н. ад нападу ворага; не даць захапіць. Не прадам свой народ я ніколі, Беларусь у баях адстаю. Астрэйка. // Абараніць, засцерагчы ад дамаганняў, замаху, недружалюбных або варожых дзеянняў. Адстаяць заваёвы Кастрычніка. □ [Гальяш і Міхась] цвёрда вырашылі, што калі стараста выдасць каменданту Рыгора, адстаяць яго што б там ні было. Гурскі. // Адхіліць пярэчанні, давесці доказамі што‑н. У барацьбе з рэвізіяністамі У. І. Ленін адстаяў і развіў тэарэтычныя асновы партыі — дыялектычны і гістарычны матэрыялізм. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)