Verbum

сма́жыцца, -жуся, -жышся, -жыцца; незак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пад уздзеяннем агню рабіцца гатовым да ўжывання.

На пліце смажыцца мяса.

2. перан. Знаходзіцца на гарачыні, на спёцы (разм.).

С. на сонцы.

|| зак. засма́жыцца, -жыцца (да 1 знач.) і сасма́жыцца, -жыцца (да 1 знач.).

створ, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Частка прасторы, абмежаваная стойкамі, перакладзінамі і пад.

С. футбольных варот.

2. Тое, што і створка.

3. Размяшчэнне двух прадметаў на адной лініі з вокам назіральніка, а таксама напрамак, вызначаны сумяшчэннем такіх прадметаў (спец.).

|| прым. ство́рны, -ая, -ае (да 3 знач.).

стулі́цца, стулю́ся, сту́лішся, сту́ліцца; зак.

1. Скурчыцца; сагнуцца.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра губы, вочы і пад.: шчыльна сціснуцца, заплюшчыцца.

Вусны стуліліся ад злосці.

3. Схавацца дзе-н. за што-н. (разм.).

С. за кустом.

|| незак. сту́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.

|| наз. сту́льванне, -я, н.

суб...

Першая састаўная частка складаных слоў са знач.:

1) другаснасці, пабочнасці, падначаленасці, маласці ў параўнанні з тым, што названа ў базавай аснове, напр.: субпадрад, субпадрадчык, субынспектар, субпрэфект, субарэнда, субпрадукты, субкантынент, субадзінка, субклетачны, субмікронны, суб’ядзерны;

2) знаходжання каля чаго-н., пад чым-н., напр.: субстратасфера, субальпійскі, субарктычны, субсветлавы.

траі́ць, траю́, тро́іш, тро́іць; тро́ены; незак., што.

1. Дзяліць на тры часткі (разм.).

Т. бервяно.

2. Злучаць тры часткі разам.

Т. ніткі.

3. Тройчы пераворваць зямлю (спец.).

4. Страляць, удараць і пад. па трох адначасова.

Т. з ружжа.

|| наз. трае́нне, -я, н. (да 1—3 знач.).

укарані́ць, -раню́, -рэ́ніш, -рэ́ніць; -ранёны; зак., што.

1. Пасадзіўшы, даць умацавацца ў глебе каранямі.

2. перан. Садзейнічаць трываламу замацаванню чаго-н. у практыцы; прымусіць увайсці ў быт, свядомасць і пад.

У. гаспадарчы разлік.

У. новы метад у вытворчасць.

|| незак. укараня́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

|| наз. укаране́нне, -я, н.

фарту́х, -а́, мн. -і́, -о́ў, м.

1. Прадмет адзення пэўнага крою, які надзяваюць спераду на вопратку, каб засцерагчы яе ад забруджвання.

2. Чахол, рознага роду покрыва для машын, тэхнічных прыстасаванняў і пад. (спец.).

|| памянш. фартушо́к, -шка́, мн. -шкі́, -шко́ў, м. (да 1 знач.).

|| прым. фартухо́вы, -ая, -ае.

фу, выкл.

1. Ужыв. пры выражэнні дакору, прыкрасці, пагарды, агіды, нездаволенасці і пад.

Фу!

Як вам не сорамна!

Фу!

Брыдота якая!

2. Ужыв. для выражэння стомленасці або палёгкі, задавальнення.

Фу!

Якая страшэнная спёка!

Фу, як здарожыўся!

◊

Фу ты (разм.) — ужыв. пры здзіўленні або раздражненні ад чаго-н.

шмато́к, -тка́, мн. -ткі́, -тко́ў, м.

1. Абрэзак, абрывак скуры, тканіны і пад.

Ш. матэрыі.

2. Жмут чаго-н.

Ш. поўсці.

3. Невялікі кавалак, камяк чаго-н.; нязначная колькасць чаго-н.

Ш. сала.

Сям-там тырчалі шматкі сухой травы.

|| прым. шмато́чны, -ая, -ае і шматко́вы, -ая, -ае.

шэ́рхнуць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -не; шэрх, -хла; незак.

1. Станавіцца цвёрдым, падсыхаць (пра глебу і пад.).

Шэрхне зямля пасля дажджу.

2. Нямець, дзервянець (пра цела і яго часткі).

Шэрхне скура.

|| зак. сшэ́рхнуць, -не; сшэрх, -хла і зашэ́рхнуць, -не; -шэ́рх, -хла (да 1 знач.).