Verbum

пані́зіць, -ніжу, -нізіш, -нізіць; -ніжаны; зак., каго-што.

Зрабіць больш нізкім (у 2, 3 і 7 знач.).

П. цэны.

П. узровень вады.

П. каго-н. па пасадзе.

П. напружанне ў электрасетцы.

П. гук.

◊

Панізіць голас — пачаць гаварыць цішэй, ціха.

|| незак. паніжа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. паніжэ́нне, -я, н.; прым. паніжа́льны, -ая, -ае (спец.).

Паніжальная падстанцыя.

перанасі́ць, -нашу́, -но́сіш, -но́сіць; -но́шаны; зак.

1. каго-што і чаго. Перанесці, аднесці куды-н. за некалькі прыёмаў.

П. цэглу пад павець.

Колькі ён грыбоў за лета і восень перанасіў.

2. што. Знасіць вялікую колькасць чаго-н. (адзення, абутку).

3. каго (што). Пра цяжарных: пранасіць дзіця больш за належны тэрмін.

|| незак. перано́шваць, -аю, -аеш, -ае.

пільнава́цца, -ну́юся, -ну́ешся, -ну́ецца; -ну́йся; незак.

1. чаго. Знаходзіцца паблізу чаго-н., не адыходзіцца.

П. хаты.

2. каго. Хадзіць следам за кім-н., трымацца каго-н.

П. бацькі.

3. чаго. Удзяляць увагу чаму-н.

П. гаспадаркі.

4. чаго. Прытрымлівацца чаго-н., кіравацца чым-н.

П. правіл, дысцыпліны.

5. Асцерагацца, быць уважлівым.

Пераходзячы дарогу, трэба п.

прызна́чыць, -чу, -чыш, -чыць; -чаны; зак.

1. каго-што. Загадзя намеціць для якой-н. мэты, патрэбы.

П. участак для забудовы.

2. каго (што). Паставіць на якую-н. пасаду, работу.

П. брыгадзірам.

3. што. Намеціць, вырашыць зрабіць; устанавіць.

П. сустрэчу.

П. сход на сямнаццаць гадзін.

П. пенсію.

|| незак. прызнача́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. прызначэ́нне, -я, н.

распрану́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́; -ні́; распра́нены і -ну́ты; зак., каго (што).

1. Зняць з каго-н. верхняе адзенне.

Р. гасцей.

2. перан. Зняць, скінуць покрыва (лісце, траву) з чаго-н.

|| незак. распрана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| звар. распрану́цца, -ну́ся, -не́шся, -не́цца; -нёмся, -няце́ся, -ну́цца; незак. распрана́цца, -а́юся, -а́ешся, -а́ецца.

|| наз. распрана́нне, -я, н.

род², -у, М -дзе, м., чаго.

1. Разнавіднасць чаго-н., якая валодае якой-н. якасцю, уласцівасцю.

Р. войск (спецыялізацыя войск у залежнасці ад характару ўзбраення і прызначэння). Войскі ўсіх родаў зброі.

2. Напрамак, спосаб дзейнасці.

Выбраць новы р. дзейнасці.

3. Нешта (нехта) накшталт каго-, чаго-н., падабенства каго-, чаго-н.

Гэта гасцініца — р. пансіяната.

сасцёбаць, -аю, -аеш, -ае; -аны і сасцяба́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; -а́ны; зак. (разм.).

1. каго-што. Збіць, сцябаючы чым-н.

С. траву.

С. куст парэчак.

2. што. Сапсаваць, зрабіць непрыгодным сцябаючы (пра пугу).

С. пугу.

3. каго (што). Удараючы пугай, дубцом, пакрыць пісагамі шкуру жывёлы.

|| незак. сасцёбваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. сасцёбванне, -я, н.

суці́шыць, -шу, -шыш, -шыць; -шаны; зак.

1. каго-што. Супакоіць, давесці да стану спакою, уціхамірыць.

С. дзяцей.

2. што. Змякчыць, зрабіць менш адчувальным; аслабіць, прыглушыць якое-н. пачуццё.

С. боль.

С. хваляванне.

3. каго-што. Прыцішыць, затрымаць (чый-н. ход, рухі пад.).

С. каня.

С. бег.

|| незак. суціша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. суцішэ́нне, -я, н.

узагна́ць, узганю́, узго́ніш, узго́ніць; узагна́ў, -на́ла; узгані́; узагна́ны; зак.

1. каго-што. Прымусіць узысці куды-н.; загнаць на што-н.

У. ката на дрэва.

У. машыну на платформу.

2. каго. Прымусіць падняцца адкуль-н., змяніць становішча; успудзіць (разм.).

У. чараду птушак.

3. што на што. Насадзіць.

У. абручы на бочку.

|| незак. узганя́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.

ушанава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; зак.

1. каго-што. Выказаць пашану, павагу каму-, чаму-н.

У. чыю-н. памяць.

У. сваёй прысутнасцю.

У. памяць мінутным маўчаннем.

2. каго (што). Урачыста павіншаваць у сувязі з чым-н.

У. юбіляра.

|| незак. ушано́ўваць, -аю, -аеш, -ае; наз. ушано́ўванне, -я, н.

|| наз. ушанава́нне, -я, н.

Ваенныя ўшанаванні.