blue2 [blu:] adj.
1. сі́ні, блакі́тны;
dark/navy blue цёмна-сі́ні
2. пасіне́лы, ссіне́лы;
go blue with cold пасіне́ць ад хо́ладу
3. infml хму́рны, су́мны, прыгне́чаны;
He’s been feeling blue this week. У яго хандра гэты тыдзень.
4. непрысто́йны, паха́бны;
tell blue jokes раска́зваць непрысто́йныя анекдо́ты
♦
do smth. till one is blue in the face infml рабі́ць што-н. да пасіне́ння;
once in a blue moon infml ве́льмі рэ́дка
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
bone1 [bəʊn] n. косць, ко́стка
♦
a bag of bones ску́ра ды ко́сці;
a bone of contention я́блык разла́ду, прычы́на сва́ркі;
feel in one’s bones быць упэ́ўненым;
have a bone to pick with smb. infml зво́дзіць раху́нкі з кім-н.;
make no bones about (doing) smth. быць адкры́тым, чэ́сным у чым-н.; не вага́цца, не хіста́цца;
throw a bone кі́нуць ко́стку, зрабі́ць усту́пку;
to the bone ве́льмі мо́цна; максіма́льна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
area [ˈeəriə] n.
1. тэрыто́рыя; пло́шча; абся́г;
the area under cultivation пасяўна́я пло́шча;
She knows the local area very well. Яна ведае мясцовасць вельмі добра.
2. рэгіён, зо́на, раён, акру́га;
a conservation area запаве́днік;
a dollar area до́ларавая зона;
a no-go area
1) забаро́неная зо́на
2) забаро́неная тэ́ма
3. пло́шча;
The room is 12 square metres in area. Гэты пакой мае памер 12 квадратных метраў.
4. сфе́ра; галіна́ дзе́йнасці; во́бласць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
acute
[əˈkju:t]
adj.
1) во́йстры; мо́цны, прані́зьлівы
acute pain — прані́зьлівы боль
acute sight — во́йстры зрок
an acute sense of smell — во́йстрае чуцьцё ню́ху
2) прані́клівы, назіра́льны; ке́млівы
an acute observer — прані́клівы назіра́льнік
3) ве́льмі высо́кі; прані́зьлівы
acute sounds — прані́зьліва высо́кія гу́кі
4) крыты́чны, пагража́льны
an acute fuel shortage — крыты́чны недахо́п па́ліва
5) Geom. во́йстры
acute angle — во́йстры кут
•
- acute accent
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
picture
[ˈpɪktʃər]
1.
n.
1) малю́нак -ку m.; карці́на f.; партрэ́т -а m., зды́мак -ка m., фатагра́фія f.
2) від -у m.
3) ко́пія f., вялі́кае падабе́нства
She is a picture of her mother — Яна́ — вы́літая ма́ці
4) не́шта ве́льмі прыго́жае
5) кіно́ n., indecl., фільм -у m.
2.
v.t.
1) малява́ць
2) уяўля́ць
3) жы́ва, во́бразна апі́сваць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
sheer
I [ʃɪr]
1.
adj.
1) лёгкі, ама́ль празры́сты
a sheer white dress — лёгкая бе́лая суке́нка
2) по́ўны, абсалю́тны
sheer exhaustion — по́ўнае зьнясі́леньне
sheer waste of time — адна́ тра́та ча́су
3) стро́мкі, стро́мы (спад, скала́), вэртыка́льны
2.
adv.
1) ца́лкам, зусі́м
2) ве́льмі стро́мка
II [ʃɪr]
1.
v.i.
адхіля́цца ад ку́рсу; зваро́чваць у бок
2.
n.
адхіле́ньне ад ку́рсу
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Гі́чка ’ніжняя шырокая частка збанка’ (Шатал.). Па сваіх семантычных сувязях гэта лексема вельмі нагадвае слова гі́рка ’тс’ (гл.). Гі́чка, як і ўкр. ги́чка, звязана з гіч ’сцяблы, лісце і да т. п.’ (гл.). Ва ўкр. мове ги́чка азначае ’качан кукурузы без зерня; верхняя частка завязанага мяшка вышэй перавязі; валасы’ (гэта апошняе значэнне ўжываецца ў іранічным сэнсе). Для нас важнае тое, што як у слова гі́рка (гл.), так і ў слова гі́чка (укр. ги́чка) у семантычным полі сустракаецца значэнне ’валасы, стрыжка’, якое можа суадносіцца (метафарызацыя!) з ’часткай збанка’. Для слова гічка мы, праўда, чакалі б хутчэй значэння ’верхняя частка збанка’. Але параўн. яшчэ бел. дыял. гі́чка ’істужка, тасьма; верх завязанага напоўненага мяшка (вышэй завязкі)’ (Сл. паўн.-зах.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дада́так ’дадатак’. Укр. дода́ток, польск. dodatek, чэш. dodatek, балг. дода́тък і г. д. Слав. *dodatъkъ — утварэнне суфіксам ‑ъkъ ад дзеепрыметніка на ‑t‑, ад дзеяслова *dodati (*do‑dati); параўн. бел. дада́ць, укр. дода́ти, польск. dodać, чэш. dodati, балг. дода́м і г. д. Як дзеяслоў *dodati, так і вытворнае *dodatъkъ, бясспрэчна, маюць прасл. характар, прынамсі, з’яўляюцца прасл. дыялектызмамі. Дзіўна, што ў праславянскім слоўніку Трубачова (Трубачоў, Эт. сл.) няма ні *dodati, ні *dodatъkъ. Іншае пытанне, ці не запазычаны бел. дадатак, укр. додаток з польск. мовы. На гэта пытанне адказаць пакуль што вельмі цяжка, таму што няма дакладных даных аб гісторыі гэтых слоў. Калі нават гэта і запазычанне, то застаецца пытанне аб зах.-слав. дыялектызмах прасл. характару тыпу *dodati, *dodatъkъ.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Дрэнь ’дрэнь, дрэнны’ (БРС, Нас., Касп., Шат., Бяльк., Сл. паўн.-зах.). У дыял. і дрень (Бяльк.). Слова не вельмі яснага паходжання. Здаецца, можна лічыць, што яно роднаснае рус. дрянь ’тс’ (па адной версіі *дрань ад драть; па іншай з *дрябнь да дряблый; гл. Фасмер, 1, 546; Шанскі, 1, Д, Е, Ж, 198). Вакалізм у бел. слове не зыходны, а трансфармаваўся па тыпу барса́ць: бэ́рсаць, ва(д)зга́ць: вэ́дзгаць, даўжа́р: дэ́ўжар. Хутчэй, аднак, зыходным з’яўляецца тып рус. дрянно́й, бел. *дранны́, адкуль пасля перанясення націску на першы склад «аднавіўся» вакалізм «э»: *дранны́ → дрэ́нны; адсюль ужо дрэнь. Параўн. польск. drań (Слаўскі, 1, 161). Бел. словы могуць паходзіць і прама ад *dranь, *dranьnъ (*dьranъ, *dьranьnъ) без палаталізацыі (*r > rʼ).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кала́ ’каля’ (Бяльк., Жд. 2; капыл., Жыв. сл., мсцісл., З нар. сл.; Сержп. Прымхі, Сцяц., Шат.). Рус. зах.-бран. кала, калуж. кала, кыла ’тс’, апошняе супадае з усх.-бел. формамі: кыла (Бяльк., З нар. сл.). СРНГ не фіксуе шэрагу адпаведнікаў да бел. лексемы, што дазваляе меркаваць аб магчымым беларускім паходжанні калуж. слова (вынік міграцыі насельніцтва). Сустракаецца ў гаворках акала ’каля’. Этымалагічна бел. кала — склонавая форма лексемы кола ’кола’, канцавое ‑а не вельмі яснае. Лексема фіксуецца ў ст.-бел. гаворках і гэта не выключае магчымага працэсу ўплыву на засведчанае ў шэрагу моў коло ’каля’ бел. прыназоўніка каля. Форма коло адзначаецца ў паўдн.-зах. гаворках, адносна каля гл. адпаведны артыкул. З літ. гл. Копечны, ESSJ, SG, I, А, 88. 89.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)