тапо́р, тапара́, мн. тапары́, тапаро́ў, м.
Прылада для сячэння ў выглядзе насаджанай на драўлянае дзяржанне металічнай лопасці з вострым лязом з аднаго боку і абухом з другога; сякера.
З лесу далятаў стук тапара.
◊
Хоць тапор (сякеру) вешай (разм.) — аб цяжкім, нясвежым паветры ў памяшканні.
|| памянш. тапо́рык, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. тапо́рны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
плуг, ‑а, М плузе; мн. плугі, ‑оў; м.
Сельскагаспадарчая прылада з шырокім металічным нарогам або дыскам для ворыва. Раман Шулядзяк толькі што адпрог з плуга каня і пусціў яго папасвіцца ў маладым дубняку над ярам. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Réchner
m -s, -
1) матэма́тык
2) калькуля́тар; выліча́льная машы́на, выліча́льная прыла́да
3) рахункаво́д
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
tool [tu:l] n.
1. інструме́нт, прыла́да;
a machine tool стано́к, варшта́т
2. сро́дак (у чыіх-н. руках);
the chief tools of a critic гало́ўныя сро́дкі кры́тыка
♦
down tools спыня́ць пра́цу, бастава́ць
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
◎ На́стаўка ’рыбалоўная прылада, якой ловяць рыбу з лодкі’ (ТС). Ад настаўляць ’накрываць зверху’, да стиўляць; стивіць ’ставіць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
наву́шнік м
1. (у шапцы) Óhrenklappe f -, -n, Óhrenschützer m -s, -;
2. тэх, радыё, камп (прылада для слухання) Kópfhörer m -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
настро́ены
1. (пра пачуцці, думкі) gestímmt;
кансерваты́ўна настро́ены konservatív éingestellt;
2. муз gestímmt;
3. радыё éingestellt;
4. (прылада, машына) éingerichtet, éinreguliert
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
свяці́льня, ‑і, ж.
1. Асвятляльная прылада ў выглядзе невялікай бляшанай лямпы, лампады, у якую наліваецца масла, тлушч і пад. Замест электрычнасць Сіта, іхняя [Івана і Аляксея] перакладчыца, прынесла медную свяцільню. Б. Стральцоў. // Высокая падстаўка для асвятляльных прылад, свечак. — Толькі ў мяне Машэка жыве, — заўважыў Купала, — у звычайнай бярлозе ў лясным гушчары, а ў вас там — цэлы падземны палац, з дыванамі ды свяцільнямі. Рамановіч. / у паэт. ужыв. Не, сэрца не каменьчык, Абросшы мохам, цвіллю, Яно — нібы агеньчык, Яно — мая свяцільня. Матэвушаў.
2. Вялікая асвятляльная прылада, а таксама арматура да яе.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Капа́ч ’прылада, якой капаюць зямлю, выкопваюць караняплоды’ (ТСБМ, Гарэц., Мал.; КЭС, лаг.; брасл., барыс., Сл. паўн.-зах.), капа́чык ’тс’ (Сцяшк.), ’прылада, якой гной скідаецца з воза’ (Касп., Гарэц., Нік. Очерки), кыпа́ч ’тс’ (Бяльк.), капа́ч, капа́чка ’прылада, якой вымаюць з печы патэльню’ (Сцяшк.; лід. Сл. паўн.-зах.); ваўк. капа́ч ’маруда’ (Сл. паўн.-зах.), ’землякоп’ (КЭС, лаг.; брасл., глыб., Сл. паўн.-зах., Кл., Янк. БП, ТСБМ), ’чалавек, які выбірае бульбу’ (Сцяшк.; маст. Сл. паўн.-зах.). Да капа́ць (гл.). Аб суфіксе гл. Сцяцко, Афікс. наз., 31–32. Прасл. kopačь (Трубачоў, Эт. сл., 11, 12–13).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
што́пар
(ням. Stopper)
1) прылада ў выглядзе прутка з завостраным вінтападобным канцом для выцягвання коркаў з бутэлек;
2) імклівы рух самалёта ўніз па вінтавой лініі.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)