рабі́ць, раблю́, ро́біш, ро́біць; незак.

1. што. Займацца чым-н., праяўляць якую-н. дзейнасць, паступаць якім-н. чынам.

Ён нічога не робіць.

Р. усё па-свойму.

Думай з вечара, а рабі з рання (прыказка).

2. што. Вырабляць, майстраваць.

Р. мэблю Р. марожанае.

3. Працаваць дзе-н., кім-н.

Р. на заводзе.

Р. закройшчыкам у атэлье.

Р. аграномам.

4. што. У спалучэнні з назоўнікамі, якія абазначаюць від заняткаў, работы, ужыв. ў знач.: выконваць.

Р. урокі.

Р. зарадку.

5. што. У спалучэнні з назоўнікам выражае дзеянне паводле знач. гэтага назоўніка.

Р. памылкі (памыляцца). Р. назіранне (назіраць).

6. што каму. Аказваць, прычыняць што-н. каму-н.

Р. дабро людзям.

7. каго-што з каго-чаго. Ператвараць у каго-, што-н., выконваючы якія-н. дзеянні.

Р. з хлопца камедыянта.

8. каго (што) кім-чым або якім. Прыводзіць у які-н. стан, надаваць каму-, чаму-н. які-н. выгляд.

Р. чалавека шчаслівым.

9. што. Утвараць сабой.

Рака рабіла круты паварот.

|| зак. зрабі́ць, зраблю́, зро́біш, зро́біць; зро́блены.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

слу́хаць, -аю, -аеш, -ае; незак.

1. каго-што. Накіроўваць слых на што-н.

С. музыку.

2. што. Публічна разглядаць (судовую справу; афіц.).

С. справу аб разводзе.

3. каго-што. Вывучаць што-н. наведваючы лекцыі.

С. курс уводзін у мовазнаўства.

4. каго-што. Даследаваць шляхам выслухвання стан і работу якога-н. унутранага органа.

Доктар уважліва слухаў сэрца.

С. хворага.

5. каго-што. Слухацца каго-н., выконваць чые-н. загады, рабіць так, як хто-н. раіць.

Слухай, што бацька гаворыць.

Трэба с. старэйшых.

Вучні павінны с. настаўніка.

6. заг. слу́хай(це). Ужыв. ў пачатку размовы як зваротак для таго, каб прыцягнуць увагу (разм.).

Слухай, яшчэ я не закончыла, а ты сваё працягваеш.

7. 1 ас. адз. цяпер. слу́хаю, часц. Адказ (пераважна вайскоўцаў) на якое-н. распараджэнне, які абазначае, што яно будзе выканана.

|| зак. праслу́хаць, -аю, -аеш, -ае; -аны (да 1, 3 і 4 знач.) і паслу́хаць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. слу́ханне, -я, н. (да 1—3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

concert

[ˈkɑ:nsərt]

1.

n.

1) канцэ́рт -у m.

2) зго́да f.; пагадне́ньне n.; дамо́ўленасьць f.

in concert with the associates — у дамо́ўленасьці з супо́льнікамі

in concert — усе́ ра́зам, супо́льна, зго́дна з дамо́ўленасьцю

3) зла́джанасьць f., сула́днасьць музы́чных гу́каў

2.

adj.

канцэ́ртны (за́ля)

a concert pianist — піяні́ст, які́ дае́ канцэ́рты

3. [kənˈsɜ:rt]

v.

1) дамаўля́цца, пагаджа́цца

2) супо́льна плянава́ць або́ выко́нваць не́шта

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

wálten

vi (über A) панава́ць (над чым-н.); кірава́ць (чым-н.)

séines Ámtes ~ — выко́нваць свае́ абавя́зкі

schálten und ~ — распараджа́цца па-сво́йму

hier ~ die Natúrkräfte — тут дзе́йнічаюць сі́лы прыро́ды

Gnáde ~ lássen* — шкадава́ць, мі́лаваць, лі́таваць, прабача́ць

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

carry​2 [ˈkæri] v.

1. насі́ць, не́сці (на сабе, з сабой)

2. вазі́ць, ве́зці

3. перано́сіць

4. прыно́сіць

5. змяшча́ць (у сабе)

6. право́дзіць, прыма́ць (закон, рэзалюцыю)

7. AmE гандлява́ць (чым-н.)

♦

carry weight мець аўтарытэ́т, уплы́ў;

carry the day атры́мліваць/заваёўваць перамо́гу; дабіва́цца перамо́гі

carry away [ˌkæriəˈweɪ] phr. v. ахо́пліваць, апано́ўваць (пра пачуцці); захапля́ць, зачаро́ўваць

carry off [ˌkæriˈɒf] phr. v.

1. выйграва́ць

2. вытры́мліваць

carry on [ˌkæriˈɒn] phr. v. праця́гваць

carry out [ˌkæriˈaʊt] phr. v. выко́нваць, здзяйсня́ць

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

Beféhl

m -(e)s, -e

1) зага́д, ука́з

2) кама́ндаванне

zu ~! — cлу́хаюся!

den ~ ertéilen — аддава́ць зага́д

den ~ áusführen, dem ~ náchkommen* — выко́нваць зага́д

auf ~ — па зага́ду

den ~ übernéhmen* — прыня́ць кама́ндаванне, узя́ць кіраўні́цтва

3) кама́нда (сігнал кіравання)

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

ёсць ​1,

1. Форма цяпер. часу ўсіх асоб адз. і мн. ліку дзеяслова «быць». Люба адчула, што яна не адзінокая, што каля яе ёсць свае, родныя людзі. Шамякін. [Хлопцы] не захацелі, каб Аня праводзіла: самі знойдуць, карты і компас ёсць. Мележ.

2. Служыць звязкай у састаўным іменным выказніку. — Як не пазнаць! — сказаў стары. — Ты ёсць Наш стараста... З. Астапенка.

3. Ужываецца як вокліч радасці, задаволенасці з прычыны якой‑н. удачы. Ёсць! Трапіў якраз у цэль.

•••

Так і ёсць гл. так.

Што (колькі) ёсць духу гл. дух.

Як ёсць — усё, поўнасцю, цалкам. Ці добра мне, ці кепска мне, Я ўсё, як ёсць, перажыву. Астрэйка.

ёсць ​2, выкл.

Адказ падначаленага камандзіру, які абазначае: зразумела, будзе выканана. — Адно аддзяленне накіруй праводзіць абоз, а тры — да мінёраў.. Сам, вядзі аддзяленне. — Ёсць! Можна ісці выконваць? М. Ткачоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узвалі́ць, ‑валю, ‑валіш, ‑валіць; зак., каго-што на каго-што.

1. Падняўшы што‑н. (звычайна цяжкае, грувасткае), пакласці, нагрузіць, наваліць. Узваліць мех на спіну. Узваліць куфар на воз. □ Сашка ўзваліў па плечы лодку, Вадзік узяў вёслы і вуды, і яны падаліся да возера. Гамолка. Чалавек дваццаць сялян, узваліўшы невад на сані, выходзіць на затокі. Колас. Павярнуўся [вознік], выскраб з-пад сябе сена і ўсё ўзваліў на Раю. Новікаў.

2. перан. Разм. Прымусіць выконваць якую‑н. работу, абцяжарыць работай. [Заранік:] — Мала паездак, дык на мяне яшчэ і сельгасаддзел узвалілі. Хадкевіч.

3. перан. Незаслужана абвінаваціць у чым‑н., прыпісаць каму‑н. што‑н. ганебнае. [Языковіч] узваліў на Зіну Дарошка бадай усю віну за недахопы ў брыгадзе. Кавалёў.

•••

Узваліць на плечы каго, чые, каму — тое, што і ускласці на плечы каго, чые, каму (гл. ускласці).

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тапта́ць 1 ’прымінаць нагамі, дратаваць’, ’зношваць абутак’, ’груба зневажаць, прыніжаць’, ’наспех упіхваць, складваць’ (ТСБМ, Ласт.), ’тупаць, мясіць’ (Некр. і Байк.), ’уціскаць, ушчыльняць нагамі’, ’драць абутак’ (Варл.), ’утрамбоўваць, націскаць’, ’выконваць хатнюю працу’ (Сл. ПЗБ), ’есці ўсухамятку’ (Марц.), ’есці’ (Сл. рэг. лекс.), ’выціскаць мёд з сотаў’ (ст.-дар., ЛА, 1), ’заганяць рыбу ў сетку, боўтаючы нагамі’ (полац., З нар. сл.), топта́ць ’утрамбоўваць, ушчыльняць’, экспр. ’есці’ (ТС), ст.-бел. топтати ’наступаць нагой’ (Сл. Скар.), ’нацягваць, націскаць’ (Альтбаўэр). Укр. топта́ти, рус. топта́ть, польск. deptać, чэш. deptati, славац. deptať, в.-луж. teptać, н.-луж. teptaś, славен. teptáti ’наступаць нагамі’, балг. тъптя́, тъ́пча ’тс’, ’пічкаць, есці’, ст.-слав. тъпътати ’ступаць, гнясці’. З прасл. *tъpъtati ’тс’, праз чаргаванне галосных звязана з *tupati ’тупаць’. Гукапераймальны дзеяслоў, паралельны да *topati ’топаць, тупаць’. Далей супастаўляюць са ст.-інд. tupáti, tópati, túmpati, tumpáti ’раніць’, з грэч. τΰπτω ’б’ю, сяку’, лат. staũpe ’сляды конскіх капытоў’ (Фасмер, 4, 80; Брукнер, 87; Махэк₂, 115; ЕСУМ, 5, 601).

Тапта́ць 2 ’апладняць (пра птушак)’ (Сл. ПЗБ, ЛА, 1), тапта́цца ’блуднічаць, тварыць пералюбы’ (Ласт.), сюды ж топту́н ’певень’ (Мат. Маг.). Параўн. польск. дыял. deptać ’тс’, каш. deptać, dejptać ’апладняць (пра птушак)’. Эўфемізм, утвораны праз звужэнне або канкрэтызацыю значэння дзеяслова тапта́ць 1 (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

neglect​2 [nɪˈglekt] v.

1. не клапаці́цца (аб кім-н./чым-н. і пра каго-н./што-н.); запуска́ць, занядба́ць;

neglect one’s studies закіда́ць заня́ткі;

She neglects her children. Яна (зусім) не клапоціцца пра сваіх дзяцей.

2. не звярта́ць нале́жнай ува́гі (на каго-н./што-н.), не заўважа́ць, ігнарава́ць;

He neglected my remark. Ён прапусціў маю заўвагу міма вушэй.

3. fml упуска́ць, забыва́ць; не выко́нваць абавя́зкі;

He neglected to tell us about it. Ён не палічыў патрэбным расказаць нам пра гэта.

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)