па-даўне́йшаму нареч., разг.
1. по-пре́жнему;
усё пайшло́ п. — всё пошло́ по-пре́жнему;
2. по стари́нке;
рабі́ць што-не́будзь п. — де́лать что-л. по стари́нке
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
практы́чна нареч.
1. практи́чески;
п. гэ́ты прае́кт не́льга ажыццяві́ць — практи́чески э́тот прое́кт нельзя́ осуществи́ть;
2. практи́чно;
паста́віцца да чаго́-не́будзь п. — отнести́сь к чему́-л. практи́чно
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
прыні́зіць сов.
1. прини́зить, уни́зить;
п. чалаве́ка — прини́зить (уни́зить) челове́ка;
2. прини́зить, умали́ть;
п. ро́лю (значэ́нне) каго́-, чаго́-не́будзь — прини́зить (умали́ть) роль (значе́ние) кого́-, чего́-л.
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
разуме́нне ср.
1. представле́ние, поня́тие;
мець агу́льнае р. аб чым-не́будзь — име́ть о́бщее представле́ние (поня́тие) о чём-л.;
2. понима́ние;
пра́вільнае р. пыта́ння — пра́вильное понима́ние вопро́са
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
усту́пка ж., в разн. знач. усту́пка;
у. тэрыто́рыі — усту́пка террито́рии;
ісці́ на ўсту́пкі — идти́ на усту́пки;
прада́ць што-не́будзь з ~кай — прода́ть что́-л. с усту́пкой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
mierzyć się
незак. мерацца;
mierzyć się zkim перан. мерацца з кім (у якой-небудзь справе); спаборнічаць;
mierzyć się wzrokiem — мераць адно аднаго позіркамі
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Вары́згацца ’займацца пустымі размовамі; доўга з чым-небудзь вазіцца’ (Мядзв.), вораскаться ’тс’ (Мядзв.), вары́згаць ’гаварыць бязглузда і недарэчна’ (КЭС). Параўн. рус. дыял. вары́згать ’паспешна, неакуратна есці’, вара́згаться ’рабіць што-небудзь няўмела, доўга вазіцца’. Параўн. далей бел. варзе́каць ’размазваць што-небудзь густое’, рус. варза́кать ’рабіць што-небудзь наспех, сяк-так; дрэнна, неахайна пісаць’, укр. варзя́кати, верзя́кати ’балбатаць, вярзці’. Паколькі ў адным слове часта аб’яднаны значэнні ’пагана рабіць’ — ’балбатаць, гаварыць пустое, вярзці’ (параўн., напр., рус. вара́кать ’дрэнна рабіць, пэцкаць; гаварыць абы-што, вярзці’), то можна зыходзіць з *vьrz‑ti (вярзці́, укр. верзти́), да слав. *vьrz‑ ’плесці’. Форма вары́згацца (< варазгацца; параўн. варыхацца < варахацца) — гэта нібы экспрэсіўнае «паўнагалоссе» (vьrz‑ > верз‑ > вараз‑).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падру́чнік 1, ‑а, м.
Кніга, па якой вывучаюць які‑н. прадмет. [Ігнат] прыходзіў зрэдку да .. [знаёмых] у хату папрасіць якога-небудзь падручніка. Пасля работы ён наведваў вячэрнюю сярэднюю школу. Лынькоў. Знайшоўшы ў сына гаспадыні падручнік па геаграфіі,.. [Саша] раскрыла карту, паглядзела на Кольскі паўвостраў і жахнулася яшчэ больш. Шамякін.
падру́чнік 2, ‑а, м.
Спец. Падстаўка, апора для інструмента на такарным станку.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паду́маць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае.
1. Зак. да думаць.
2. Думаць некаторы час. Дачка падумала і кажа: — Нічога, тата, заўтра што-небудзь прыдумаем. Якімовіч.
3. 2 ас. адз. буд. паду́маеш у знач. выкл. Разм. Ужываецца для выражэння іроніі і пад. Падумаеш, далёкі свет — пяць кіламетраў. Васілевіч.
•••
Падумаць толькі! — ужываецца пры выказванні здзіўлення, указанні на незвычайнасць чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
картатэ́ка, ‑і, ДМ ‑тацы; Р мн. ‑так; ж.
1. Сістэматызаваны збор картак аднолькавага памеру з якой‑н. даведачнай ці ўліковай інфармацыяй. Бібліятэчная картатэка. □ Каб даць каму-небудзь характарыстыку, .. [Іван Іванавіч] звяртаўся да сваёй картатэкі, дзе былі сабраны біяграфічныя [даныя] на кожнага супрацоўніка. Карпюк.
2. Скрынкі з такімі карткамі. З невялікай картатэкі, прымайстраванай да стала, Собіч дастаў картку. Скрыган.
[Ад слова карта і грэч. thēke — скрынка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)