во́дны, ‑ая, ‑ае.

Які мае дачыненне да вады; звязаны з вадой. Водны шлях, рэжым. Водная перашкода, энергія. □ [Андрэй:] — За ноч вада паднялася на чатыры метры, заліла ўсю Кашыцкую нізіну. І цяпер такі водны прастор, проста мора. Шамякін. Мінскае возера зрабілася цэнтрам воднага спорту ў горадзе. «Беларусь». // Які ўтрымлівае ў сабе ваду. Водны раствор.

•••

Воднае пола гл. пола.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перагарадзі́ць, ‑раджу, ‑родзіш, ‑родзіць; зак., што.

1. Падзяліць памяшканне перагародкай. — Будзе прасторная хата. Калі разжывёмся, можна будзе і перагарадзіць дошкамі, адбіць чыстую палавіну. Галавач.

2. Стварыць перашкоду ўпоперак чаго‑н., спыніць рух на якім‑н. шляху; загарадзіць. Гіганцкая плаціна перагарадзіла, уціхамірыла раку. Курто. Дарогу .. [Лясніцкаму і Таццяне] перагарадзіў глыбокі палявы роў. Шамякін. Шлях узводу перагарадзіў моцны кулямётны і вінтовачны агонь. «Звязда».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

по́дступ, ‑у, м.

1. Дзеянне паводле дзеясл. падступаць — падступіць і падступацца — падступіцца (у 1 знач.).

2. звычайна мн. (по́дступы, ‑аў). Месца, шлях для падыходу, прыбліжэння да чаго‑н. Дзесьці на подступах да станцыі раздаўся далёкі яшчэ гудок цягніка. Лынькоў. Подступы да Мінска немцы ахоўвалі пільна. Новікаў. З гэтага месца добра праглядаліся ўсе подступы да шалаша. Гурскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

працерабі́цца, ‑цераблюся, ‑цярэбішся, ‑цярэбіцца; зак.

1. Пракласці сабе дарогу, высякаючы, выломваючы што‑н. Ледзь толькі конюх працерабіўся праз гушчар алешніку на поплаў, як убачыў каля балота людскі натоўп. Мележ.

2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Аказацца, стаць працярэбленым. Сягоння ўжо працерабіўся гэты шлях: На гонях родных не пануе нелюдзь, З душы спадае перад будучыняй жах. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зваро́тны Rück-; rǘckgängig; rǘckläufig;

зваро́тны шлях Rückreise f -, -n; Rückweg m -(e)s, -e;

зваро́тны тыф мед Rückfalltyphus m -;

зваро́тны дзеясло́ў грам reflexíves Verb [v-];

зваро́тны займе́ннік Reflexívpronomen n -s, - i -nómina

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

пуцяві́шча Вуглавое злучэнне дзвюх дарог; скрыжаванне; пераважна лясны шлях (Віц. Нік. 1895, Смален. Дабр.). Параўн.: На Пуцявішчы у Панаса, Ён там ля лазні блізка жыў (Тарас на Парнасе, 1953, 67).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Калю́гі ’тапачкі для мерцвяка’ (навагр., Нар. сл.). Статус слова няясны. Знаходзіцца ў бясспрэчнай сувязі з адзначанымі ў розных гаворках рус. шуйск. калиги ’абутак для мерцвяка’, якое са с.-грэч. καλίγι(ον), καλίγα ’чаравік’ (да лац. caliga ’паўботы’), гл. Фасмер, 2, 167. Фанетыка ў бел. мове тлумачыцца, магчыма, народнаэтымалагічным збліжэннем з калюга ’лужына’ (у такім выпадку калюгі ’тапачкі ад гразі’), шлях пранікнення слова з рускіх гаворак няясны.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

агляну́цца sich úmsehen*, sich úmschauen; zurückblicken vi (назад); um sich blícken (вакол);

агляну́цца на про́йдзены шлях Rückschau auf den zurückgelegten Weg hálten*;

◊ не паспе́ў агляну́цца як… éhe man sich’s versáh…; im Hándumdrehen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)

тра́са

(ням. Trasse)

1) напрамак лініі дарогі, канала, трубаправода і інш.;

2) шлях, дарога (напр. аўтамабільная т.);

3) вогненны след, які пакідае за сабой трасіруючая куля або снарад, ракета.

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

droga

drog|a

ж.

1. дарога; шлях;

~a bita — шаша;

~a polna — прасёлкавая дарога; прасёлак;

~a boczna — бакавая дарога;

~a dojazdowa — пад’язны пуць; пад’язная дарога;

~a główna — галоўная дарога;

~a wodna — водны шлях;

~ą lotniczą (morską) — паветраным (марскім) шляхам;

2. шлях; спосаб; парадак;

~ą służbową (urzędową) — службовым шляхам (службовым парадкам);

na drodze sądowej — у судовым парадку; праз суд;

~ą pokojową — мірным шляхам;

być na dobrej (złej) drodze — быць на слушным (няслушным) шляху;

stanąć komu na drodze — стаць у каго на дарозе; стаць упоперак дарогі;

~a rozwoju — шлях развіцця;

~a żeglowna — фарватэр;

krętymi ~ami — абходнымі (кружнымі) дарогамі;

~i oddechowe — дыхальныя шляхі;

~ą radiową — па радыё;

na drodze do ... — на шляху да ...;

w drodze powrotnej — на зваротным шляху; вяртаючыся назад;

nie znaleźć do kogo ~i — не магчы паразумецца з кім;

~a krzyżowa рэл. крыжовы шлях;

~a mleczna астр. Млечны шлях; Птушыная дарога;

swoją ~ą — аднак; аднак жа; сваім парадкам;

w drodze wyjątku — як выключэнне;

w drodze — у дарозе;

na drodze — на дарозе;

z ~i! — прэч з дарогі!; прэч!;

~a wolna! — шлях вольны!;

szczęśliwej ~i! — шчаслівай дарогі!

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)