БАГЕ́МІЯ

(лац. Bohemia),

1) першапачаткова назва тэр., на якой утварылася Чэхія. Ужывалася ант. гісторыкамі Тацытам, Пталамеем і інш. На пач. 1 ст. край заваяваны герм. плямёнамі маркаманаў. У 6 ст. тут пасяліліся слав. плямёны (продкі чэхаў).

2) У 1526—1918 афіц. назва Чэхіі, якая ўваходзіла ў склад Габсбургскай імперыі.

т. 2, с. 207

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

Зґрызо́та ’перажыванне’ (Сл. паўн.-зах.). З польск. zgryzota ’тс’ на што указвае выбухное ґ. Параўн. згрыжа, але суфікс тут ‑ot‑a.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

◎ Паўдня́ ’поўдзень’ (КЭС, лаг.; Нас., Касп.; паст., смарг., ашм., Сл. ПЗБ). Да паў- і дзень (гл.), які тут у Р. скл.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Супу́льны ’агульны, супольны’ (брасл., Сл. ПЗБ). Аўтары (там жа) параўноўваюць з польск. wspólny ’тс’; аднак тут, відаць, кантамінацыя супольны і wspólny.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пратапта́ць, ‑тапчу, ‑топчаш, ‑топча; зак., што.

1. Пракласці частай хадзьбой (дарожку, сцежку і пад.). — [Рысь] ведала, што сцежку пратапталі алені і што тут яны адзін за адным на вадапой ходзяць. В. Вольскі. [Васіль:] — Я многа, брат, тут сцежак пратаптаў. За вайну ўсё было зарасло. Шамякін.

2. Працерці, пранасіць хадзьбой. Пратаптаць боты.

3. Таптаць некаторы час.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

брэ́нкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак.

Разм. Тое, што і брынкаць. [Антон:] — Мабыць, дзіўна гэта тут, каб старшыня ды на мандаліне брэнкаў? Савіцкі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кабані́на, ‑ы, ж.

Мяса кабана. — Тут і ваўку да іх цяжка падступіцца, хоць ён да кабаніны і вельмі ласы. В. Вольскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

змру́жыцца, ‑жыцца; зак.

Абл. Заплюшчыцца, самкнуцца (пра вочы, павекі). Якое дзіва тут, Што змружацца павекі: Ад рання інстытут, Пасля — бібліятэкі. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́нач, прысл.

Разм. На працягу ночы. Красуцкі тут жа падняўся з парога, пачаў разбіраць цэнтрыфугу, каб перажыць ды высушыць занач. Скрыган.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

адо́нне, ‑я, н.

Тое, што і адонак. [Паліна] тут жа скінула блузку, разадрала яе, перавязала раны. Перацягнула мяне на сухое адонне. Алешка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)