спадылба́, прысл.
З-пад нахмураных броваў, недаверліва, злосна (глядзець і пад.). Ваўчок камячыў у руках паперку, углядаючыся ў яе і час ад часу пазіраючы спадылба на Паходню. Хадкевіч. Гаспадар толькі глянуў спадылба і не адказаў нічога. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ціву́н, ‑а, м.
Гіст. Назва розных службовых асоб у Расіі 10–17 стст. // Наглядчык за працай сялян у памешчыка ў часы прыгону. А ў Яносіка нічога з сабой не было; Цівуны ўсё адабралі, Усё агнём пайшло. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бара́н¹, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. Жвачная млекакормячая жывёліна сямейства пустарогіх з густой воўнай і выгнутымі рагамі.
Горны б.
2. Самец авечкі.
3. перан. Пра тупога, някемлівага чалавека (лаянк.).
◊
Уперціся як баран (разм., неадабр.) — пра ўпартага чалавека.
Як баран на новыя вароты (глядзець) (разм.) — глядзець на што-н. разгублена, нічога не разумеючы.
|| памянш.-ласк. бара́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 і 2 знач.).
|| прым. барано́вы, -ая, -ае (да 1 і 2 знач.).
Б. лой.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абцугі́, -о́ў.
1. Металічны інструмент у выглядзе двух змацаваных на шарніры стрыжняў, які служыць для сціскання, захоплівання, расколвання, вырывання.
Сталярныя а.
2. Інструмент, які выкарыстоўваецца ў кавальскай справе для захоплівання і заціскання жалеза.
Кавальскія а.
3. перан. Тое, што стрымлівае, заціскае развіццё чаго-н.
Краіна ў абцугах крызісу.
4. перан. Ваенная аперацыя — ахоп праціўніка з двух бакоў.
◊
Абцугамі не выцягнеш — нічога не даб’ешся ад каго-н.
Узяць у абцугі — стварыць каму-н. абставіны, становішча безвыходнасці.
|| прым. абцуго́вы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
абара́нак, -нка, мн. -нкі, -нкаў, м.
1. Булачны выраб з заварнога пшанічнага цеста ў выглядзе кольца.
Купіць дзецям абаранкаў.
2. перан. Рулявое кола ў аўтамабілі, трактары і пад.
Круціць а.
3. у знач. прысл. абара́нкам. У форме, у выглядзе кольца.
Скруціцца абаранкам.
◊
Абаранкам не завабіш каго (разм.) — ніякімі сродкамі не ўгаворыш.
Дзірка ад абаранка (разм., іран.) — нічога, пустое месца.
Зарабіць на абаранкі (разм., неадабр.) — заслужыць пакаранне за якую-н. правіннасць.
|| прым. абара́начны, -ая, -ае (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
impart [ɪmˈpɑ:t] v. fml (to)
1. надава́ць (якую-н. якасць), надзяля́ць
2. дзялі́цца (думкамі, навінамі і да т.п.);
I have nothing of interest to impart to you. Я не магу паведаміць вам нічога цікавага.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
заляца́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; незак.; да каго.
Аказваць увагу, дагаджаць жанчыне, імкнучыся выклікаць прыхільнасць. Усе ў брыгадзе ведалі, што Віталь заляцаецца да Тамары, але ці карыстаецца ён поспехам у яе, пра гэта нічога пэўнага вядома не было. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гуза́к, ‑а, м.
Разм. Тое, што і гуз. Сінія гузакі відны былі на лбе, падцёкі — ля скроняў, а на самой галаве нічога небяспечнага не заўважалася. Кулакоўскі. Кара на .. [ліпах] патрэскалася, паміж шурпатых гузакоў лёгка можа ўмясціцца дзіцячы кулак. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
агі́тка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
Разм. Твор літаратуры, жывапісу і пад., які ставіць толькі агітацыйныя мэты і не ўлічвае мастацкага боку. Палітычная агітка. □ Няўжо такі выдатны верш? Прачытаў. Нічога асаблівага. Так сабе агітка. Сабаленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міга́лка, ‑і, ДМ ‑лцы; Р мн. ‑лак; ж.
Разм.
1. Газоўка, лямпачка без шкла. [Чмаруцька:] — Калі ж ты запаліў гэту мігалку, пры ёй нічога і не ўбачыш. Лынькоў.
2. Ліхтар, які ўспышкамі падае сігналы транспарту. Мігалка па рацэ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)