паганя́ць I несов. (заставлять идти, понукая или стегая чем-л.) погоня́ть;

п. каня́ — погоня́ть ло́шадь;

бяда́ на бядзе́ е́дзе, бядо́ю паганя́епосл. беда́ на беде́ е́дет, бедо́й погоня́ет

паганя́ць II сов.

1. (нек-рое время) погоня́ть;

2. с.-х., разг. оку́чить

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

падмалява́ць сов.

1. (добавить нек-рые штрихи к рисунку, подправить рисунок) подрисова́ть;

2. (немного, слегка покрасить что-л.) подкра́сить, подмалева́ть;

п. гу́бы — подкра́сить гу́бы;

п. сце́ны — подкра́сить (подмалева́ть) сте́ны;

3. перен. подкра́сить, приукра́сить;

пісьме́ннік ~ва́ў рэчаі́снасць — писа́тель приукра́сил (подкра́сил) действи́тельность

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

прамы́ць сов.

1. в разн. знач. промы́ть;

п. во́чы — промы́ть глаза́;

п. зо́лата — промы́ть зо́лото;

п. стра́ўнік — промы́ть желу́док;

2. (сделать промоину) промы́ть; (узкую скважину — ещё) проточи́ть;

3. (провести нек-рое время за мытьём) промы́ть; (бельё и т.п. — ещё) простира́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

пакруці́ць сов.

1. (привести в круговое движение) покрути́ть, поверте́ть, повраща́ть;

2. (придать иное положение) поверну́ть;

3. (головой — при отрицании) покача́ть;

4. (нек-рое время) покрути́ть, поверте́ть, покружи́ть;

5. (сверлом — отверстия) просверли́ть, вы́сверлить, посверли́ть;

6. безл. покорёжить, искорёжить;

п. мазга́мі — раски́нуть умо́м

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

парабі́ць сов.

1. (всё, многое) поде́лать; сде́лать; переде́лать; (чулки и т.п.) связа́ть;

2. (нек-рое время) порабо́тать; (чулки и т.п.) повяза́ть;

3. (у што) разг. испа́чкать (чем), изма́зать (чем);

п. ру́кі ў гразь — испа́чкать (изма́зать) ру́ки гря́зью;

нічо́га не паро́біш — ничего́ не поде́лаешь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

прасмалі́ць I сов. (смолой) просмоли́ть;

п. кана́т — просмоли́ть кана́т

прасмалі́ць II сов.

1. (насквозь) пропали́ть, проже́чь;

п. папяро́сай кашу́лю — пропали́ть (проже́чь) папиро́сой руба́шку;

2. (нек-рое время) пропали́ть;

3. разг. прокури́ть;

п. цэ́лую гадзі́ну — прокури́ть це́лый час;

4. прост. (быстро пройти, проехать) промча́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

праце́рці сов.

1. в разн. знач. протере́ть; (с целью очистить — ещё) вы́тереть;

п. папе́ру гу́мкай — протере́ть бума́гу рези́нкой;

п. акно́ — протере́ть (вы́тереть) окно́;

п. штаны́ — протере́ть штаны́;

п. на друшля́к — протере́ть на дуршла́г;

2. (нек-рое время — лён, пеньку) промя́ть;

п. во́чы — протере́ть глаза́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

прыбіра́цца несов.

1. (красиво одеваться) наряжа́ться, разряжа́ться, убира́ться; (придавать себе нек-рую нарядность) принаряжа́ться, приодева́ться; прибира́ться;

2. (принимать более красивый вид) украша́ться, разукра́шиваться, убира́ться; (немного украшаться) приукра́шиваться;

3. (производить уборку) убира́ться, прибира́ться;

4. страд. наряжа́ться, разряжа́ться; убира́ться; принаряжа́ться; прибира́ться; украша́ться, разукра́шиваться; приукра́шиваться; принима́ться, устраня́ться; см. прыбіра́ць

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

Наўда́, рэдка на́ўда, ноўда ’карысць, выгада’ (Шпіл., Сл. ПЗБ, Арх. Федар., Сцяшк. Сл., Цых., шчуч., З нар. сл.), ’патрэба, неабходнасць’ (Федар., Сл. ПЗБ), ’навіна, дзіва’ (Шн. 3, Яўс., Янк. БП; бялын., Нар. сл.), ’асаблівасць, важнасць’, звычайна іранічна ў выразе: вялікая наўда (Чач., Нас., Яруш., Гарэц., Шат.), ’смутак, бяда’ (Яруш., слуц., чэрв., Мат.). Бясспрэчны балтызм, у якасці крыніцы ўказваюць літ. naudà ’карысць, выгада, грошы, дабро’, лат. nauda ’тс’, гл. Лаўчутэ, Балтизмы, 48 (з л-рай), сюды ж прус. Nauden (ул. імя), гл. Непакупны: Балт. яз. и их взаимодействие, 22; упершыню ў якасці літуанізма адзначыў Насовіч, спасылаючыся на літ. nauda ’дробная манета’ (Нас., 300), што павінна тлумачыць іранічнае ужыванне слова ў беларускай мове ў значэнні ’асаблівасць, важная рэч’; адзначаецца спецыфічнае ужыванне лях. наўда́, калі гаворыцца аб з’явах, якія адбываюцца незалежна ад жадання і волі чалавека: наўда ўпасці (Арашонкава і інш., Весці АН БССР, 1971, 1, 94); значэнне ’годнасць, прыгажосць’, параўн. наўда яна на морду, адзначанае Арашонкавай і інш., выводзіцца хутчэй за ўсё са значэння ’дабро, вартасць’, параўн. літ. naudà mergà ’добрая, удалая дзяўчына’ (БЛ, 3, 1973, 31, там жа карта распаўсюджання слова ў межах БССР). Краўчук (Лекс. балтызмы, 15) беспадстаўна аддзяляе наўда ’смутак’ насуперак Карскаму (Труды, 393) ад наўда, ноўда ’карысць’ і ўзводзіць яго да прасл. *nav‑, *ny‑ ’смерць, зморанасць, стомленасць’, параўн. ст.-рус. навь, чэш. unaviti і г. д., на падставе чаго *навьда ’смутак’, што малаверагодна, паколькі значэнне ’смутак’ магло ўзнікнуць на граніцы арэала ў выніку народнаэтымалагічнага збліжэння са словамі нуда́ ’журба, смутак, маркота’. У беларускую літаратурную мову ў значэнні ’патрэба, справа’ слова ўведзена Ф. Багушэвічам (Мар. дыс., 50) і шырока ужывалася ў мастацкай літаратуры ў 20‑я гады XX ст., з другой палавіны 30‑х гадоў ужываецца рэдка (Германовіч, Аб нек. асабл., 10–12; Гутшміт, ZfSl, 19, 1974, 2, 268).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пасаджа́ць сов.

1. в разн. знач. (о многих, о многом) посажа́ть; (по местам — ещё) усади́ть, рассади́ть;

п. гасце́й — посажа́ть (усади́ть, рассади́ть) госте́й;

п. канарэ́ек у кле́тку — посажа́ть канаре́ек в кле́тку;

п. пірагі́ ў печ — посажа́ть пироги́ в печь;

2. (в тюрьму) посади́ть, пересажа́ть;

3. (нек-рое время) посажа́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)