другая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з паняццямі «паварот», «змена», «пераўтварэнне».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
-тропы, -тропны
(гр. trope = паварот, напрамак)
другая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з паняццямі «паварот», «змена», «пераўтварэнне».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
-тэрмія, -тэрмны
(ад гр. therme = цяпло, гарачыня)
другая састаўная частка складаных слоў, якая паказвае на сувязь з паняццямі «цяпло», «гарачыня».
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Гу́тарыць ’гаварыць, размаўляць’. Прасл.*gutoriti. Рус.гу́торить, гута́рить, укр.гу́тір ’размова, бяседа’, гуто́рити, славац.hutoriť. Лічыцца складаным словам: *gu‑ адносіцца да *govoriti, а другая частка (*‑toriti) — да літ.tar̃ti ’сказаць’ (параўн. і слав.*tortoriti). Гл. Фасмер, 1, 479; падрабязна Трубачоў, Эт. сл., 7, 179–180.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аза́рд ’запал’ (Бяльк.), азарт ’тс’ (БРС). Першая форма запазычана (XVII ст.) з польскай мовы (azard, hazard), у якую яно трапіла з французскай. Другая форма ў беларускую мову папала з рускай у найноўшыя часы. Першакрыніца гэтых слоў араб.az‑zahr ’косць для гульні’ Шанскі, 1, А, 53.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лівандрэк ’лекі — забабоны ад урокаў у выглядзе чорных кавалкаў нейкай смалы, якую чапляюць, напрыклад, на рогі карове, калі яна ацялілася’ (КЭС, лаг.). Няясна. Магчыма, звязана паходжаннем са словам Levant ’Усход’, абазначаючы нейкі магічны сродак, які прыйшоў з Усходу, а другая частка з ням.Dreck ’бруд, кал’, ’дрэнь’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пацухмо́ліць ’памусоліць’ (слонім., Сцяшк. Сл.). Да па‑ (< прасл.po‑ са значэннем ’пашырэнне дзеяння па усёй плошчы’) і цух‑мол‑іць, у якім першая частка узыходзіць да ням.zucken ’торгаць, біцца, дрыжэць, матляцца’, а другая складаецца з экспрэсіўнага нарашчэння асновы ‑м‑ і ‑ол‑, параўн. крамзолі — крэмсаць, мусоліць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
B, b
[bi:]
n. B's, b’s
1) друга́я лі́тара анге́льскага альфабэ́ту
2) другі́ гату́нак
grade B apples — я́блыкі друго́га гату́нку
3) шко́льная адзна́ка “до́бра”
to get a B in Belarusian — атрыма́ць до́бра зь белару́скае мо́вы
4) Mus. сі (но́та)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Haec dies aliam vitam, alios mores postulat
Гэты дзень патрабуе іншага ладу жыцця, іншых звычаяў.
Этот день требует другого образа жизни, других обычаев.
бел. Іншы час ‒ іншыя песні.
рус. Иные времена ‒ иные нравы. У каждого времени свои песни. Иное время ‒ иное бремя.
фр. Autres temps, autres mœurs (Другие времена, другие нравы).
англ. Everything is good in its season (Всё хорошо в своё время).
нем. Andre Zeit, andre Freud (Другое время, другая радость). Andre Jahre, andre Haare (Другие годы, другие волосы).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
-адонт
(гр. odus, -ontos = зуб)
другая састаўная частка складаных слоў, што з’яўляюцца назвамі выкапнёвых жывёл, класіфікацыя якіх праводзіцца паводле будовы зубоў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)