Ля́панка ’стрэльба з куркамі’ (стол., ТС). Да ля́паць 1 ’біць з шумам, са стукам’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Паце́пваць ’час ад часу злёгку сцепаць, рабіць сутаргавыя рухі (звычайна плячамі)’ (ТСБМ), паце́пацца ’чухацца’ (пух., Сл. ПЗБ), це́пацца ’уздрыгваць’ (ТС), драг. тыпстэ́ ’настойліва трэсці’ (Лучыц-Федарэц). Да па- і ⁺цепці, цепаць, параўн. укр. ти́птися ’трэсціся (едучы на возе)’, тепти́, рус. тепти́ ’біць’, польск. tepać, н.-луж. śepaś, в.-луж. čepać, чэш. tepati ’біцца, стукаць, пульсаваць’, ’чаканіць’, славац. tepať, славен. tȇpsti ’біць, таўчы, удараць’, ’душыць адзін аднаго’, ’біць бізуном, дубцом’, серб.-харв. по̀тепати се ’пабіцца з кім-небудзь’, потѐпсти се ’тс’, ’паткнуцца’, ц.-слав. тети (тепу). Прасл. te(p)ti, tepǫ. Гукапераймальнае: аснова tap‑ маецца ў цюркскіх і ўграфінскіх мовах (з перастаноўкай зычных) у ст.-грэч. πατάξω ’біць, удараць’, ’разбіваць (войска)’ (Фасмер, 4, 44–45; Махэк₂, 640).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
belabor
[bɪˈleɪbər]
Brit. belabour, v.t.
1) мо́цна біць, лупцава́ць
2) зьдзе́квацца з каго́-чаго́, зьдзе́кліва насьміха́цца з каго́-чаго́, над кім-чым
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
whale
I [hweɪl]
1.
n.
кіт -а́ m.
2.
v.i.
палява́ць на кіто́ў; лаві́ць кіто́ў
II [hweɪl]
v.t., informal
біць, хваста́ць; сьцяба́ць, лупцава́ць
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
◎ Перамя́каць (пірімякыць) ’перабарукаць’ (Юрч. СНІ!). Да пера- (гл.) і мякаць ’біць тупым па мяккім’, ’па/іаць© ’валіць’, якое да прасі!. *mękati ’таўчы. мяць. біць, жаваць’ — ітэратыва да архаічнага дзеяслова mukti (Трубачоў, Эт. сл., 18, 240–241). існаванне якога дапускаў Макак? (358). Да прасл. *rnękb‑jь > мяккі (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Аббі́ўкі ’каласкі, што застаюцца пасля малацьбы’ (Нас., Бяльк., Др.-Падб., Гарэц.), ад аб‑біць ’абмалаціць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Маскаля́ць, мозколя́ць (экспр.) ’біць’ (ТС). Да асновы mozg‑/mosk, пашыранай экспрэсіўным суфіксам ‑ol‑. Гл. мазгата́ць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Мянце́ліць, менцеліць ’біць’ (ТС). Утворана ад мянціць (гл.) пры дапамозе інфікса ‑ел‑ з адценнем экспрэсіі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пе́рун ’пярун’ (чэрв., Нар. лекс.). Да пяру́н (гл.), націск, магчыма, пад уплывам пе́рыць ’біць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зры́нуць, ‑ну, ‑неш, ‑не; зак., каго-што.
Разм.
1. Скінуць, зваліць уніз. Як з гнязда, што вецер зрынуў, Разляцеліся ўсе. Ды на фронт. Хто далей, бліжай, Біць нягоднікаў-паноў. Броўка.
2. перан. Сілай пазбавіць улады; скінуць. І чуйна ты [краіна] на варце міру Стаіш, як грозны вартавы, У бездань зрынуўшы куміра. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)