фальшы́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які ўводзіць у зман, мае ў сабе фальш. Фальшывая трывога. □ Сяляне адмаўляліся выконваць панскія павіннасці, заяўляючы, што царскі маніфест з’яўляецца фальшывым. Ларчанка. // Які з’яўляецца падробкай; несапраўдны. Фальшывы пашпарт. □ На фальшывым ваенным білеце была .. фотакартка [Філістовіча]. Паслядовіч. За гэты час здарылася гісторыя з фальшывым касавым ордэрам, пра што як-небудзь я раскажу асобна. Скрыган. Ззялі сапраўдныя і фальшывыя каштоўнасці. Самуйлёнак. Зусім зразумела, што лірычны герой .. [М. Танка] адмаўляе ўсё фальшывае, падробленае пад сапраўднае. Гіст. бел. сав. літ.

2. Які не адпавядае ісціне, праўдзе. [Лічбы] сведчылі аб тым, што «Чырвонаму бору» створана фальшывая слава. Сабаленка. // Памылковы, няверны. Усё ўпала, рушылася; у фальшывай дарозе ішлі першыя маладыя гады. Чорны. // Не ўласцівы прыродзе рэчаў; ненатуральны. Знаходзіцца ў фальшывым становішчы.

3. Няшчыры, прытворны. [Міхась] сам добра ведаў, якія былі між імі [Мураўскім і Якімам] адносіны, і таму прыкра было слухаць гэты спознены фальшывы жаль, запраўлены хлуснёй. Машара. Апошняя сцэна.. [Людзе] ніяк не ўдавалася. Фальшывыя пакуты, пафас і — ніякага пачуцця. Шамякін. Сябар з фальшываю ласкаю — Камень трымае за пазухай. Дзяргай. // Які характарызуецца такімі паводзінамі (пра чалавека). Фальшывых людзей, буржуазныя перажыткі пісьменнік высмейваў з пазіцый савецкай маралі. Казека. // Які выказвае няшчырасць, крывадушша, прытворства. Сёмка састроіў фальшывую міну, ухмыльнуўся і схлусіў. Гартны. — Ды... — скончыў.. [дакладчык] сваё выступленне тэатральна фальшывым тонам. Карпюк.

4. Які скажаецца пры вакальным, музычным выкананні (пра мелодыю і пад.). Бравурны марш месцамі быў фальшывы. Бядуля.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзяці́нец

1. Стар. Крэмль — унутраная частка замка, горада.

2. Замчышча; месца, дзе быў дварэц, панскі замак (Кап. Серб. 1914, 76).

3. Пляцоўка каля хаты, абгароджаная надворнымі будынкамі (Зах. Бел.). Тое ж панадвор'е, панадворычча (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

кру́пка

1. Ст.-бел. Незамярзаючы кароткі прыток ракі.

2. Трава крупка дуброўная Draba nemorosa L. (БРС).

г. п. Крупкі Мін. вобл., р. Крупка (л. пр. р. Проні) Слаўг., в. Крупа Лід., в. Крупава Шчуч.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

пало́нка Прасечаная ямка ў лёдзе (БРС). Тое ж па́наўка (Мсцісл. Юрч.), па́неўка (Зах. Бел. Др.-Падб.), па́ніўка, па́няўка, па́нюўка (Слаўг.), па́ніўка, па́ныўка (Смален. Дабр.).

в. Палонка Свісл., р. Палонка, р. Палане́йка Віц. (Рам. Мат.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

раўні́на Роўнае поле (БРС). Тое ж раўніна́ (Зах. Бел. Др.-Падб., Кап., Рэч., Слаўг.), раўня́дзіна (Віц. Нік. 1895), раўня́дзь (Віц. Нік. 1895, Крыч., Лёзн., Слаўг.), раўкі́нь, роўніца, раўніча́нь (Слаўг.).

в. Раўніна Рагач. (К. 1778).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

церабе́ж Месца, дзе выцераблены лес, кусты пад сенажаць, поле (Зах. Бел. Др.-Падб., Слаўг.). Тое ж церабень (Лемц. Айк.), церабе́йня (Валож.), церабле́нне, церабёж (Слаўг.).

в. Церабейнае Валож., ур. Церабеж (сенажаць) каля в. Клетнае Глуск.

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

Ко́жны ’кожны’ (ТСБМ, Бяльк., Нік. Очерки). Укр. кожний (< кождний). Параўн. бел. кожды. Гл. кажды.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Окрент ’карабель’, ст.-бел. окрутъ, окрентъ ’тс’, запазычана з польск. okręt (Булыка, Запазыч., 225).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паступе́нна ’паступова’ (Гарэц.). У выніку кантамінацыі лексем бел. поступ (гл.) і рус. постепенно ’паступова’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мовачкам ’моўчкі’ (глыб., Сл. ПЗБ). У выніку кантамінацыі бел. моўчкі і рус. молчком ’тс’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)