Verbum

прама́цаць, -аю, -аеш, -ае; -аны; зак.

1. што. Мацаючы, праверыць, выявіць.

П. пухліну.

2. перан., каго-што. Праглядаючы, вывучаючы, скласці сабе ўяўленне пра каго-, што-н. (разм.).

П. новага работніка.

|| незак. прама́цваць, -аю, -аеш, -ае.

прыгажу́н, -а́, мн. -ы́, -о́ў, м.

1. Прыгожы чалавек.

2. перан. Пра што-н. вельмі прыгожае.

П.-цеплаход.

|| памянш. прыгажу́нчык, -а, мн. -і, -аў, м. (да 1 знач.; разм.).

|| ж.

прыгажу́ня, -і, мн. -і, -жу́нь.

сапці́, -пу́, -пе́ш, -пе́; -пём, -пяце́, -пу́ць; соп, сапла́, -ло́; -пі́; незак.

1. Цяжка дыхаючы, утвараць гукі з прысвістам.

С. носам.

2. Дзьмуць у што-н. (звычайна пра дудку, жалейку; разм.).

|| наз. сапе́нне, -я, н.

спахмурне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.

1. (1 і 2 ас. звычайна не ўжыв.). Пра з’явы прыроды: зрабіцца хмурным, змрочным.

Над лесам неба спахмурнела.

2. перан. Стаць сумным, невясёлым, маркотным.

Ад такой нечаканай навіны маці спахмурнела.

стрэ́ляны, -ая, -ае.

1. Пра дзічыну: забіты са стрэльбы.

Стрэляная качка.

2. Які пабыў у баях, абстраляны.

С. салдат.

3. Такі, у якога стралялі.

4. Выкарыстаны для стральбы.

Стрэляныя гільзы.

◊

Стрэляны верабей — вопытны, бывалы чалавек.

сці́слы, -ая, -ае.

1. Выкладзены коратка, лаканічны.

Сціслая характарыстыка каго-, чаго-н.

2. Кароткі ў часе.

У сціслыя тэрміны.

3. Спорны, дробны, з невялікімі прамежкамі паміж літарамі, словамі (пра почырк, тэкст).

|| наз. сці́сласць, -і, ж.

усмакта́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., -мо́кчацца; зак., у каго-што.

1. Упіўшыся, пачаць смактаць.

П’яўка ўсмакталася ў нагу.

2. Увабрацца, прасочваючыся.

Вада ўсмакталася ў зямлю.

3. Прысмактацца губамі (пра дзіця).

|| незак. усмо́ктвацца, -аецца.

цяля́/цялё, -ля́ці, мн. -ля́ты, -ля́т, н.

1. Дзіцяня каровы, а таксама самкі лася, аленя і некаторых іншых жывёл.

2. перан. Пра бязвольнага, занадта прастадушнага чалавека.

|| памянш.-ласк. цяля́тка, -а, н.

|| прым. цяля́чы, -ая, -ае.

шу́нуць, -ну, -неш, -не; шунь; зак.

1. Раптам паліцца, хлынуць, уварвацца ў што-н.

Шунула вада.

У пакой шунула свежае паветра.

2. перан. Пайсці масай (пра людзей); паступіць у вялікай колькасці.

Натоўп шунуў.

Заказы шунулі.

яхі́дна, -ы, мн. -ы, -аў, ж.

1. Невялікая млекакормячая жывёліна, пакрытая іголкамі і поўсцю, водзіцца ў Аўстраліі і на астравах Ціхага акіяна.

2. Ядавітая аўстралійская змяя сямейства аспідаў.

3. перан. Пра злога, каварнага чалавека (разм.).