Лапу́да, лапудыско, лапудыначалавек у доўгім адзенні’ (драг., Нар. лекс.) — у выніку кантамінацыі латы, латоші ’лахманы’ і опудына ’шырокае адзенне’ (Клім.). Параўн. таксама лахтаніна, лахтадрына (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ло́ба́ч ’невялікі шчупак’, лобо́к ’тс’ (ТС). Рус. лоба́ч ’рыба кефаль, Mugil cephalus’, ’белавочка, Abramis sapa Pall.’ Утворана паводле падабенства з лаба́ччалавек з вялікай галавой’ (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Малажа́вачалавек, які молада выглядае’, ’расліна, якая мае добры выгляд’ (КЭС, лаг.). Бел. рэгіяналізм, утвораны ад прыметніка маладжа́вы. Аналагічна ўкр. бук. молоджа́ва, молоджя́ва ’моладзь, маладыя людзі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мату́н ’манюка, хлуслівы чалавек’ (Бяльк.; смарг., Сл. ПЗБ). Рус. моту́н ’мот; бясчэсны, непастаянны, безалаберны’. Да матаць (гл.). Суфікс той жа, што і ў муцю́н (< муці́ць ’хлусіць’).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Маўчу́н ’маўклівы, негаваркі чалавек’ (ТСБМ, Мат. Гом., беласт., Сл. ПЗБ), моўчу́н (ТС). Укр. мовчу́н ’тс’. Да маўча́ць (гл.). Аб суфіксе ‑unъ гл. Слаўскі, SP, 1, 134.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Прыстава́ка ’той, хто хутка стамляецца’; ’надакучлівы чалавек’ (Янк. 3.). Да прыста́ць, прыстава́ць ’стаміцца, змагчыся; прычапіцца да каго-небудзь’ < стаць. Аб суфіксацыі гл. Сцяцко, Афікс. наз., 25.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пячка́р (печка́р) ’пячнік’. Ад пе́чка (гл. печ) па тыпу лажкар ’майстар па вырабу ложак’ і пад., параўн. аналагічнае балг. печка́рчалавек, які робіць ці рамантуе печкі’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дре́вний

1. старажы́тны; (старинный) старада́ўні;

дре́вний мир старажы́тны свет;

дре́вняя исто́рия старажы́тная гісто́рыя;

дре́вний обы́чай старада́ўні (старажы́тны) звы́чай;

2. (очень старый) ве́льмі стары́;

дре́вний стари́к ве́льмі стары́ чалаве́к;

дре́вняя стару́ха ве́льмі стара́я жанчы́на;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

ра́неный

1. сущ. ра́нены, -нага м., пара́нены, -нага м.;

проти́вник потеря́л ра́неными ты́сячу челове́к праці́ўнік стра́ціў ра́ненымі (пара́ненымі) ты́сячу чалаве́к;

2. прил. ра́нены, пара́нены;

ра́неный бое́ц бы́стро поправля́лся ра́нены (пара́нены) бае́ц ху́тка папраўля́ўся.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

недосто́йный

1. (нестоящий) нява́рты;

быть недосто́йным чего́-л. быць нява́ртым (не заслуго́ўваць) чаго́е́будзь;

2. (не заслуживающий уважения) нява́рты пава́гі; (бесчестный) гане́бны; (безнравственный) амара́льны;

недосто́йный посту́пок гане́бны ўчы́нак;

недосто́йный челове́к чалаве́к, нява́рты пава́гі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)