вары́цца, вару́ся, ва́рышся, ва́рыцца; незак.
1. Гатавацца кіпячэннем на агні.
Булён варыцца.
Бульба варыцца.
2. Падвяргацца апрацоўцы шляхам кіпячэння, плаўлення.
Клей варыцца.
Сталь варыцца.
◊
Варыцца ў сваім (уласным) саку — жыць або працаваць, не падтрымліваючы сувязі з іншымі, не выкарыстоўваючы іх вопыт.
|| зак. звары́цца, звару́ся, зва́рышся, зва́рыцца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
пратраві́ць, -раўлю́, -ра́віш, -ра́віць; -ра́ўлены; зак., што.
1. Зрабіць, апрацоўваючы хімічным шляхам, вытравіць.
П. узор на метале.
2. Апрацаваць (футра) асаблівым саставам перад фарбаваннем.
3. Абеззаразіць хімічным рэчывам перад сяўбой, пасадкай.
П. насенне.
|| незак. пратра́ўліваць, -аю, -аеш, -ае і пратраўля́ць, -я́ю, -я́еш, -я́е.
|| наз. пратра́ўліванне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
шакала́д, -у, М -дзе, м.
1. Кандытарскі выраб, які атрымліваюць шляхам перапрацоўкі зерня какавы з цукрам.
Плітка шакаладу.
2. Салодкі напітак на малацэ з парашку гэтага вырабу.
Выпіць кубак шакаладу.
|| прым. шакала́дны, -ая, -ае.
Ш. колер (карычневы). Шакаладнае дрэва (вечназялёнае паўднёвае дрэва, з насення якога атрымліваюць какаву).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Вузна́ць ’пазнаць’ (Бяльк.). Запазычана з рус. узна́ть ’тс’ вусным шляхам (пратэза).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вуцюг ’прас’ (Бяльк.). Запазычана вусным шляхам (пратэза!) з рус. утюг ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
за́мша, ‑ы, ж. і замш, ‑у, м.
Мяккая скура з аксамітнай паверхняй, якая вырабляецца са шкуры аленя, лася і пад. шляхам спецыяльнай апрацоўкі. Чаравікі з замшы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
запяка́нка, ‑і, ДМ ‑нцы; Р мн. ‑нак; ж.
1. Страва, прыгатаваная запяканнем. Бульбяная запяканка. Рысавая запяканка.
2. Ягадная наліўка з прыправамі, прыгатаваная шляхам гарачай апрацоўкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
авіятра́нспарт, ‑а і ‑у, М ‑рце, м.
1. ‑а. Ваенны карабель для перавозкі самалётаў без узлётнай палубы.
2. ‑у. Сродкі перавозу паветраным шляхам пасажыраў, грузаў, пошты.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ду́ты, ‑ая, ‑ае.
1. Прыгатаваны шляхам выдзімання. Дутая шкляная пасудзіна. // Напоўнены паветрам; надуты. Дутыя шыны.
2. перан. Разм. Наўмысна перабольшаны; несапраўдны, фальшывы. Дутыя лічбы. Дутая слава.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ёг, ‑а, м.
Паслядоўнік індыйскага рэлігійна-філасофскага вучэння, якое сцвярджае, што шляхам дыхальных, фізічных і маральных трэніровак можна выйсці з-пад улады пачуццяў і законаў прыроды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)