2. (першы слой фарбы) Grund m -(e)s, Grúndanstrich m -(e)s, -e
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
налётIIм
1.тсперан (слой) Ánflug m -(e)s, -flüge, dünne Schicht;
налёт пы́лу dünne Stáubschicht;
2.мед Belág m -(e)s, Beläge;
◊ з налётам сентымента́льнасці mit éinem Ánflug von Sentimentalität
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Апялю́ха ’шырокая трэска’ (БРС, абл.). Параўн. укр.пелюстка ’капусны ліст’, а таксама ’шырокі зубец, што знаходзіцца па баках тонкіх зубоў у прадзільным грэбні’ і пеле́ха ти ’рваць нешта ў вялікай колькасці’. Магчыма, пачаткова пелюха (суч. укр. ’пялюшка’ побач з пелюшка ’тс’) азначала тонкі слой чагосьці, што здымаецца з якога-небудзь прадмета, напр. ліст з капусты, у тым ліку і шырокую трэску, якая аддзяляецца ад дрэва. Гл. пялюшка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Вярох ’верх прадметаў, на які можна пакласці што-небудзь’ (Нік. Заг.), паўн.-рус. (паўсюдна) верех ’верх’; ’верхні паверх дома’; ’гара (у будынку)’; ’верхні слой, паверхнасць’. Відаць, бел. лексема складае адзіны бел.-рус. арэал. Гук ‑о‑ другасны, новы; ён узнік паміж дзвюма зычнымі, збег якіх цяжка вымаўляецца (Карскі, 1, 201). Параўн. гэту з’яву ў інш. словах: ваўк.zubiòr ’зубр’ (Федар., 1), лід.мудзʼор ’мудры’ (КЭС).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
За́мша, замш ’від апрацаванай скуры’. Рус., укр.за́мша, польск.zamsz ’тс’, чэш.zámiš ’тс’, славац.zamša ’слой скуры пад верхнім слоем’. Ст.-рус.замша ’замша’ (1635 г.). Ст.-бел.замешъ, замшъ (з 1552 г.); замшовый (1540 г.) < с.-в.-ням.saemisch leder ’замшавая скура’, дзе saemisch < франц.chamois ’серна’ (?) праз польск.Фасмер, 2, 77; Шанскі, 2, З, 48. Там прыводзяцца іншыя версіі, якія прызнаюцца няўдалымі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
глей, ‑ю, м.
1. Адклады на дне вадаёмаў, у састаў якіх уваходзяць найдрабнейшыя часцінкі мінеральных і арганічных рэчываў; іл. Азёрныя глеі, запаўняючыя большым або меншым слоем дно азёрнай катлавіны, складаюцца з сумесі арганічных і мінеральных часцінак.Прырода Беларусі.
2.Слой глебы светлай афарбоўкі, які ўтварыўся пад уплывам жыццядзейнасці анаэробных бактэрый. Сіняватая ад глею дарога ідзе паміж тарфянога балота і поля.Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
зрэз, зразу, м.
1.Дзеяннепаводледзеясл. зразаць — зрэзаць (у 1 знач.).
2. Месца, па якім зрэзана, разрэзана што‑н. Чарада нізкіх, абкораных пнёў з кропелькамі смалы на врэзах разбягалася перад вачамі.Сачанка.
3. Тое, што зрэзана; зрэзаны слой, частка чаго‑н. Высушыць першы зрэз тытуню.//Спец. Самая тонкая пласцінка тканкі, выразаная з арганізма для вывучэння мікраскапічнай будовы гэтай тканкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
на́маразь, ‑і, ж.
1. Асадак снегу, падобны на шэрань, які ўтвараецца ў сырое надвор’е на галінах, дроце і пад. Заглянуць з вуліцы ў хату ніхто не мог: шыбы пакрыліся тоўстым пластам намаразі.Шамякін.Сцены і столь зямлянкі пакрывала намаразь.Сіняўскі.
2.Слой лёду на чым‑н. З імглістага неба пасыпаліся крупы — дробна і спорна. Яны тоненька пазвоньвалі ў празрыстыя, з намараззю шыбы.Місько.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
счаса́ць1, счашу, счэшаш, счэша; зак., што.
1. Зняць часаннем; вычасаць. Счасаць пух з труса.
2. Апрацаваць. ачысціць часаннем (лён, шэрсць і пад.). Счасаць воўну.
счаса́ць2, счашу, счэшаш, счэша; зак., што.
1. Зняць часаннем верхні слой чаго‑н. ці шурпатасць. Счасаць кару з бервяна.// Апрацаваць што‑н. часаннем. Счасаць няроўнае месца дошкі.
2. Зрасходаваць пры часанні. Счасаць паляна на стружкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тынко́ўка, ‑і, ДМ ‑ўцы, ж.
1.Дзеяннепаводлезнач.дзеясл. тынкаваць.
2.Слой тынку на паверхні будынкаў, на столі і сценах унутраных памяшканняў. Тынкоўка паадвальвалася цэлымі лапінамі, падлога выгніла, маснічыны між падвалін пазападалі, і з правалін несла сырою парахнёю.Скрыган.Пакуль хлопцы збіралі па насілкі абабітую тынкоўку, .. [Зіновій Цімафеевіч] пераходзіў у другі пакой, і зноў чуўся яго бурклівы голас: — Дрэнь... Сыплецца, як парахня...Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)