прагрэ́с, ‑у, м.

Рух наперад, пераход на больш высокую ступень у развіцці. Тэхнічны прагрэс. // Развіццё чаго-небудзь, паляпшэнне; проціл. рэгрэс.

[Ад лац. progressus — рух наперад.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

posunięcie

н.

1. рух; ход;

2. мерапрыемства; пачынанне; захады

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

Ру́хаць 1 ’перамяшчаць’, ’прыводзіць у рух, прымушаць дзейнічаць’, ’кранаць’ (ТСБМ). Параўн. укр. ру́хати ’перамяшчаць’, польск. ruchać ’тс’, славен. rúhati ’перамяшчаць, трасці’. Прасл. *ruxati, суадноснае з *rušiti, гл. рушыць. Той жа праславянскі корань, што і ў рух (гл.). Сюды ж руха́вы ’хуткі, рухлі́вы ’тс’.

Ру́хаць 2 ’рохкаць’ (Сл. ПЗБ), ру́хкаць ’тс’ (ТС), рю́хать ’тс’ (Растарг.). Гукапераймальнае.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

нацыяна́льны, -ая, -ае.

1. Які мае адносіны да нацыі, нацыянальнасці, звязаны з іх грамадскім жыццём.

Нацыянальнае пытанне.

Н. рух.

2. Які ўласцівы дадзенай нацыі, выражае яе характар.

Нацыянальная культура.

Н. тэатр.

Н. касцюм.

3. Які належыць дадзенай краіне; дзяржаўны.

Н. гімн.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

стаха́навец, -наўца, мн. -наўцы, -наўцаў, м.

1. У СССР у 1930—1940 гг.: рабочы — наватар вытворчасці, які дабіўся высокай прадукцыйнасці працы.

2. Перадавы працаўнік (разм.).

|| ж. стаха́наўка, -і, ДМ -наўцы, мн. -і, -навак.

|| прым. стаха́наўскі, -ая, -ае.

С. рух.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

хвалява́нне, -я, н.

1. Рух хваль па вадзяной паверхні.

Х. мора.

2. перан. Нервовая ўзбуджанасць, выкліканая адчуваннем трывогі, радасці і пад.

Х. доўга не пакідала жанчыну.

3. звычайна мн., -і, -яў, перан. Масавае выказванне незадаволення, пратэсту супраць чаго-н.

Хваляванні незадаволеных.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

◎ Прыша́хаць (прышахыць) ’прыйсці; прыкрочыць’ (Бяльк.). Відаць, утварэнне гукапераймальнага характару, параўн. выклічнік шах‑мах (гл.) — пра хуткі рух, дзеянне.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

lurch​1 [lɜ:tʃ] n. крэн; рапто́ўны мімаво́льны рух

♦

leave smb. in the lurch infml пакі́нуць каго́-н. у бядзе́

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

power​2 [ˈpaʊə] v.

1. прыво́дзіць у дзе́янне або́ рух

2. сілкава́ць, забяспе́чваць эне́ргіяй

power up [ˌpaʊərˈʌp] phr. v. уключы́ць сілкава́нне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

crawl​1 [krɔ:l] n.

1. по́ўзанне

2. паво́льны рух;

go at a crawl хадзі́ць/е́здзіць/ру́хацца паво́льна

3. sport кроль

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)