па́ншчына, ‑ы, ж.

Гіст.

1. Пры прыгонным праве — дармавая прымусовая праца сялян на пана. Адбываць паншчыну. □ [Пытляваны:] Мы вас за краты не пасадзім і на паншчыну не пагонім. Крапіва.

2. Разм. Прыгоннае права. Пад сялян гэтыя горшыя кавалкі зямлі пайшлі тады, калі была скасавана паншчына. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фундамента́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Трывалы, моцны, вялікі. Фундаментальнае збудаванне. // перан. Грунтоўны, глыбокі па зместу. Фундаментальны твор. □ «Гісторыя беларускай савецкай літаратуры» .. задумана як фундаментальная абагульняючая праца. «Полымя».

2. Асноўны, галоўны. Фундаментальная бібліятэка.

•••

Фундаментальныя даследаванні — тэарэтычныя працы, якія вывучаюць глыбінныя заканамернасці развіцця прыроды, грамадства і мыслення.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Тракта́т ’навуковая праца па пэўнай праблеме’, ’міжнародны дагавор, пагадненне’ (ТСБМ), ст.-бел. трактатъ ’дагавор’, ’сярэдневяковы навуковы твор’, трактаты ’перагаворы’ (1567 г.) — са ст.-польск. traktat ’дагавор’, ’трактат’ (Булыка, Лекс. запазыч., 188), якія з лац. tractātus = tractātio ’абмеркаванне, разгляд, трактоўка’, ’абыходжанне з нечым’ (Фасмер, 4, 93; Брукнер, 574; Голуб-Ліер, 486; ЕСУМ, 5, 616).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

рабо́та, -ы, ДМ -бо́це, мн. -ы, -бо́т, ж.

1. Праяўленне, ажыццяўленне якой-н. дзейнасці; дзейнасць, праца чаго-н.

Пасля работы хацелася адпачнуць.

Р. матора машыны.

Р. сэрца.

2. Кола заняткаў, справа; пэўны род дзейнасці.

У яго работы — непачаты край.

Фізічная р.

Грамадская р.

3. Служба, праца ў якой-н. установе, на якім-н. прадпрыемстве.

Паступіць на работу.

Сумяшчаць работу з вучобай.

4. мн. Дзейнасць па стварэнні, вырабе, апрацоўцы чаго-н.

Сельскагаспадарчыя работы.

Унутраныя работы ў новым доме.

5. Прадукт працы, выраб, твор.

Выстаўка работ мастака.

Друкаваная р.

6. Тое, што знаходзіцца ў працэсе апрацоўкі, дапрацоўкі.

Прынесці работу дадому.

7. Якасць або спосаб выканання чаго-н.

Замок кавальскай работы.

8. Фізічная велічыня, якая колькасна характарызуе змены пры ператварэнні аднаго віду энергіі ў другі.

Адзінка вымярэння работы.

◊

Пусціць у работу — даць прымяненне чаму-н.

|| памянш.-ласк. рабо́тка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 2, 5 і 7 знач.; разм.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

erdrückend

a які́ [што] падау́лце [прыгнята́е]

éine ~e Árbeit — ця́жкая [знясі́льваючая] пра́ца [рабо́та]

ein ~er Bewéis — неаспрэ́чны до́каз

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

geséllschaftlich

1.

a

1) грама́дскі; калектыўны

2) све́цкі

2.

:

~ nützliche Árbeit — грама́дска-кары́сная пра́ца

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

Hábilitationsschrift

f -, -en до́ктарская дысерта́цыя, ко́нкурсная пра́ца на замяшчэ́нне паса́ды выкла́дчыка вышэ́йшай навуча́льнай устано́вы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)

капита́льный капіта́льны;

капита́льный труд капіта́льная пра́ца;

капита́льная стена́ капіта́льная сцяна́;

капита́льное строи́тельство капіта́льнае будаўні́цтва;

капита́льный ремо́нт капіта́льны рамо́нт;

капита́льным о́бразом капіта́льным чы́нам, капіта́льна, грунто́ўна.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

sideline [ˈsaɪdlaɪn] n. неасно́ўная пра́ца; тава́ры, які́я не з’яўля́юцца гало́ўнымі;

Writing is his sideline. Ён мае пабочны заробак ад таго, што піша (артыкулы, эсэ і да т.п.).

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

full-time

[,fʊlˈtaɪm]

adj.

по́ўначасо́вы

a full-time job — пра́ца на по́ўны працо́ўны час

full-time worker — шта́тны працаўні́к

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)