прарэ́дзіць, ‑джу, ‑дзіш, ‑дзіць; зак., што.
Зрабіць радзейшым, вырваўшы некаторыя расліны. Прарэдзіць моркву. // Высекчы частку дрэў. Прарэдзіць лес.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
экспартава́ны, ‑ая, ‑ае.
1. Дзеепрым. зал. пр. ад экспартаваць.
2. у знач. прым. Вывезены за мяжу. Экспартаваны лес.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шуме́ть несов.
1. шуме́ць; (громко разговаривать) гамані́ць; (кричать) крыча́ць;
лес шуми́т лес шумі́ць (гамо́ніць);
лю́ди шумя́т лю́дзі гамо́няць (крыча́ць);
2. перен., безл. шуме́ць;
шуми́т в уша́х шумі́ць у вуша́х (у вушшу́);
в голове́ шуми́т у галаве́ шумі́ць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
прачэ́сваць ábkämmen vt; dúrchhecheln vt (лён); dúrchkämmen vt (тс перан);
прачэ́сваць лес den Wald dúrchkämmen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
разрэ́джаны
1. фіз verdünnt;
разрэ́джаныае паве́тра verdünnte Luft;
2. (пра лес і пад.) gelíchtet, licht
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
◎ На́спа 1 ’насып, верх; збожжа, насыпанае звыш меры’ (Нас., Яруш.). Паводле Насовіча, ад сыпаць, насыпаць (Нас., 319).
◎ На́спа 2 ’лес, які расце на ўскраіне поля’ (Шн.), іціць у κά‑ спу ’ісці ў малады лес збіраць грыбы’ (Нік. Посл.). Відаць, ад насыпаць, гл. насып ’насыпаны вал, тэраса’, параўн. рус. смал. на́спа ’насып (земляны)’, польск. naspa ’тс’, чэш. дыял. tiäspa ’тс’ (< *nasbpay гл. Махэк₂, 390; Бязлай, 2, 215); значэнне ’малады лес’ другаснае, узнікла ў сувязі з тым, што звезенае на край поля каменне, ламачча і пад. хутка зарастала хмызняком.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сухале́снік ’брызгліна, Euonymus europaea L.’ (гродз., Кіс.). Несумненна, звязаны з сухале́с ’сухія дрэвы ў лесе’, сухале́ссе ’сухі хваёвы лес (без забалаццяў)’ (Янк. 3.), сухолес́ок ’сухое месца, грудок’ (люб., Сл. ПЗБ), сухо́лесок ’сухое месца сярод балота, парослае лесам’, сухоле́сок ’лісцевы лес на роўным ці ўзвышаным месцы’ (палес., Талстой, Геогр.), што да сухі і лес, гл. Матывацыя назвы расліны няясная (Янышкава, Этимология–1985, 46), магчыма, паводле месца, дзе часцей за ўсё сустракаецца, або ў выніку збліжэння з сухалі́снік, назвай расліны (?), пераклад рус. сухоли́стник (Некр. і Байк.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тайга́ ’хвойныя лясы Поўначы’ (ТСБМ). З рус. тайга́ ’тс’, запазычанае сібірскае слова, непасрэднай крыніцай якога з’яўляецца цюрк.-манг. (Мурзаеў, РР, 1969, 1, 90 і наст.) або мясцовае тат. taiga ’лес’ (найменне зафіксавана каля 1735 г., але першая пісьмовая фіксацыя ў А. Радзішчава) з семантычным пераходам ’лес, тайга’ < ’скалістыя бязлесныя горы’ (падрабязна Анікін (524–525 з літ-рай) і слушным абвяржэннем версіі аб якуцкай крыніцы tai̯ga ∼ tai̯ɣa ’лес; залатыя прыіскі’, якая хутчэй ужо з рускай мовы. Гл. таксама Фасмер, 4, 11; Чарных, 2, 224–225; ЕСУМ, 5, 503.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Паўдзел́а драўніна, якая часткова ідзе на будаўніцтва, часткова на дровы’ (Інстр. II), паўдзелавы лес ’лес другога гатунку’//паўстрой (Мат. Гом.). Да паў- (гл.) і дзела ’справа, рамяство, мастацтва’, роднаснае да літ. daile ’тс’, параўн. ст.-слав. др’кводіло ’цясляр’. Тут у слова ‑дзела семантычны перанос: ’справа, рамяство’ > *матэрыял, з якім работнік працуе’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паўз предлог с вин. ми́мо (кого, чего); вдоль (чего);
праязджа́лі п. лес — проезжа́ли вдоль (ми́мо) ле́са
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)