аблі́га
(іт. obligo, ад лац. obligo = абавязваю)
1) сума запазычанасці па вэксалях;
2) банкаўская кніга асабістых рахункаў, у якой улічваецца запазычанасць па вэксалях.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
заба́ва ж. заба́ва, развлече́ние ср., поте́ха;
гэ́та была́ вясёлая з. — э́то бы́ло весёлое развлече́ние (была́ весёлая заба́ва);
кні́га для яго́ была́ то́лькі ~вай — кни́га для него́ была́ то́лько заба́вой
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
разбу́хнуць сов., прям., перен. разбу́хнуть;
гаро́х у вадзе́ ~х — горо́х в воде́ разбу́х;
кні́га ~хла за кошт цыта́т — кни́га разбу́хла за счёт цита́т;
упраўле́нчы апара́т ~х — управле́нческий аппара́т разбу́х
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
збо́рнік м
1. (кніга) Sámmelband m -(e)s, -bände, Sámmlung f -, -en, Sámmelwerk n -(e)s, -e;
2. спец (рэзервуар) Áufnehmer m -s, -; Sámmelbehälter m -s, -, Sámmler m -s, -
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
бі́блія
(лац. biblia, ад гр. biblion = кніга)
гістарычны помнік пісьменнасці, зборнік твораў іудзейскай і хрысціянскай (Стары і Новы Запаветы) рэлігій, дзе выкладзены асновы веравучэння.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
◎ Латы́р ’камень, уплецены лыкам у колца з лазовага дубца, які служыць грузілам да невадоў’ (Мял.). Укр. латир, олатіір ’янтар’, ц.-рус. алатырь ’камень, які Спас паклаў у падмурак Сіёнскага храма’, ’камень, каля якога ўпала Галубіная кніга’ (Бракгауз і Ефрон, Энц. сл., 9, 116–117), рус. арханг., валаг., арл., вяц. латырь, латыр, ёнаўск. латар, арл. бел латый камень, рус. ватарь‑камень, алатырь‑камень. Узыходзіць да іран. *al ätar‑ ’белы-гаручы’, параўн. рус. кальку (з іран.) бел‑горюч і частковую бел‑атор (Мартынаў, Балт. слав. исслед., 1980, 24–25). Роднаснае са словам ватрушка (< cvatra ’агонь’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Плане́та ’нябеснае цела’ (ТСБМ), плянэ́та ’тс’ (Яруш.), планэ́та ’тс’ (Шат.), ’поўня’ (ігн., Сл. ПЗБ), плане́та ’лёс’ (ТСБМ; Юрч. СНЛ), ст.-бел. планета, плянета ’планета’, лёс’ (1518 г.) запазычана са ст.-польск. planeta (м. р.), płaneta ’тс’, якія з лац. planēta, ст.-грэч. πλανήτης ’які блукае’ < πλανάεσθαι ’блукаць’, πλανάειν ’збівацца з дарогі’ (Фасмер, Этюды, 151; Праабражэнскі, 2, 67; Банькоўскі, 2, 597). Сюды ж плане́тнік ’кніга прадказанняў’ (Юрч. СНЛ), параўн. ст.-чэш. planetník ’прадказальнік лёсу паводле планет’ (Махэк₃, 454), польск. planetnik ’астролаг, які ўмее прадказваць лёс па зорках’, ст.-рус. планитникъ ’астролаг’ (XVII ст.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Такса́ма ’такім самым, падобным чынам, гэтак жа’ (ТСБМ, Гарэц., Некр. і Байк., Бяльк., Нік. Очерки), ’такім спосабам’ (Сл. ПЗБ), ’аднолькава’ (Варл.), такса́мо ’гэтак, падобным чынам’ (ТС). Параўн. укр. такса́мо ’тс’, польск. tak samo ’тс’. Спалучэнне так (гл.) і сама (гл. сам) у ідэнтыфікацыйнай функцыі, параўн. такіса́мы ’гэтакі ж, такі ж’ (Вруб.), такі самы ’тс’ (Сцяшк. Сл.), што, паводле ESSJ (SG, 2, 590), прадстаўляе т. зв. агульнаеўрапейскі тып спалучэнняў, параўн. ням. derselbe ’той жа, той самы’, англ. the same ’тс’, франц. le même ’тс’, фін. tämä sama kirja ’тая самая кніга’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
апо́стал
(гр. apostolos = пасланец)
1) кожны з дванаццаці вучняў Хрыста, прапаведнікаў яго вучэння;
2) перан. заўзяты паслядоўнік якой-н. ідэі, вучэння;
3) хрысціянская богаслужэбная кніга, якая змяшчае частку Новага запавета і Апакаліпсіс.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
сла́ба нареч., в разн. знач. сла́бо;
с. ўда́рыць — сла́бо уда́рить;
с. ўсміхну́цца — сла́бо улыбну́ться;
у акне́ с. свяці́ўся аге́ньчык — в окне́ сла́бо свети́лся огонёк;
кні́га напі́сана с. — кни́га напи́сана сла́бо
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)