ГО́МРУЛЬ

(англ. Home Rule літар. самакіраванне, аўтаномія),

рух за гомруль, барацьба за ажыццяўленне праграмы аўтаноміі Ірландыі ў рамках Брыт. імперыі ў 1870-я г.пач. 20 ст. Аўтар праграмы ірл. ліберал І.Бат. Прыхільнікі гомруля патрабавалі скасавання навязанай у 1800 Ірландыі уніі з Вялікабрытаніяй, але не імкнуліся да поўнай незалежнасці. Яны арганізавалі масавую барацьбу (пераважна ірл. сялян), адмаўлялі тэрарыст. метады і супрацоўнічалі з Зямельнай лігай. Праект аўтаноміі для Ірландыі, двойчы (1886, 1893) прапанаваны ліберальным урадам У.Ю.Гладстана, быў адхілены парламентам. У канцы 19 ст. рух за гомруль замяніў незалежніцкі рух Шын фейн. У 1912 ліберальны ўрад 3-і раз прапанаваў біль аб гомрулі, але сутыкнуўся з узбр. супраціўленнем пратэстанцкай большасці Ольстэра. Напярэдадні 1-й сусв. вайны парламент прызнаў аўтаномію Ірландыі (3.8.1914), біль аб гомрулі набыў сілу закона 18.9.1914, але адтэрмінаваны да заканчэння вайны; фактычна ў дзеянне так і не ўведзены. Гэта палітыка брыт. улад стала прычынай Ірландскага паўстання 1916.

т. 5, с. 350

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

трыва́ць несов.

1. терпе́ть; выде́рживать;

было́ балю́ча, але ён ~ва́ў — бы́ло бо́льно, но он терпе́л (выде́рживал);

2. (сохраняться, держаться) продолжа́ться, дли́ться;

спако́й ~ва́ў нядо́ўга — споко́йствие продолжа́лось (дли́лось) недо́лго;

3. (сохранять пригодность) выде́рживать, держа́ться, служи́ть

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абганя́ць

1. (апярэджваць) zuvrkommen* vi (s), voruseilen vi (s) (D);

я хаце́ў сам гэ́та сказа́ць, але́ ён мяне́ абагна́ў ich wllte es selbst sgen, aber er ist mir zuvrgekommen;

2. с.-г. häufeln vt;

абганя́ць бу́льбу Kartffeln (n)häuflen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

мускулату́ра, ‑ы, ж.

Сукупнасць мускулаў у арганізме. — Лёгкія твае здаровыя, — счакаўшы трохі, пачаў Каласоўскі... — Але мускулатура.. вялая. Чыгрынаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паза́ўтра, прысл.

Абл. Паслязаўтра. [Зоська:] Мы яшчэ не жабракі, мамка! [Марыля:] Але не сягоння, то заўтра, назаўтра будзем імі. Купала.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

няво́пытны, ‑ая, ‑ае.

Які не мае дастатковага вопыту. Была.. [падпольная група] малалікая, нявопытная, але прыгодная для выканання прасцейшых заданняў. Асіпенка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паа́хкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Ахкаць некаторы час. Паахкалі, павохкалі [хлопцы], але дапамагчы справе нічым не маглі. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

паво́хкаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.

Разм. Вохкаць некаторы час. Паахкалі [хлопцы], павохкалі, але дапамагчы справе нічым не маглі. Маўр.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напаўкало́нія, ‑і, ж.

Дзяржава, якая захоўвае фармальную самастойнасць, але ў эканамічных і палітычных адносінах залежыць ад імперыялістычных дзяржаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напаўпралета́рый, ‑я, м.

У капіталістычным грамадстве — чалавек, які працуе на капіталістычным прадпрыемстве, але яшчэ звязаны з уласнай гаспадаркай.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)