Verbum

затапта́ць, -тапчу́, -то́пчаш, -то́пча; -тапчы́; -тапта́ны; зак.

1. што. Топчучы, зараўняць або ўціснуць што-н., прыціснуць.

З. сляды.

З. сцізорык у зямлю.

З. каго-н. у гразь (перан.: зняславіць, ачарніць; разм.).

2. каго (што). Топчучы, задушыць, забіць.

Конь затаптаў шчаня.

3. што. Забрудзіць слядамі (разм.).

З. падлогу.

|| незак. зато́птваць, -аю, -аеш, -ае.

дабра́ць, -бяру́, -бярэ́ш, -бярэ́; -бяро́м, -бераце́, -бяру́ць; -бяры́; -бра́ны; зак., каго-што і каго-чаго.

1. Сабраць дадаткова, да поўнай меры.

Д. ягад у кош.

2. Выбіраючы, знайсці патрэбнае.

Д. крэсла да гарнітура.

Д. матэрыі на сукенку.

3. Завяршыць набор чаго-н. (кнігі, артыкула і пад.).

Д. кнігу.

|| незак. дабіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

віта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак., каго-што.

1. Звяртацца да каго-, чаго-н. з прывітаннем.

В. знаёмага.

В. дэлегатаў канферэнцыі.

В. гасцей.

Вітаю вас!

2. перан. Ухваляць, выказваць адабрэнне чаго-н.

В. прапанову.

3. Віншаваць.

В. з надыходзячым святам.

|| зак. павіта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е і прывіта́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. віта́нне, -я, н.

вы́перці, -пру, -праш, -пра; вы́пер, -рла; -пры; -перты; зак.

1. каго-што. Выцесніць напорам, выдавіць сілай.

В. дно ў бочцы.

2. каго. Выгнаць, выключыць, звольніць (разм.).

В. з хаты.

В. з работы.

3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Выдацца, высунуцца за межы чаго-н. (разм.).

В. наперад.

|| незак. выпіра́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

адгарадзі́ць, -раджу́, -ро́дзіш, -ро́дзіць; -ро́джаны; зак., каго-што.

1. Аддзяліць, паставіўшы якую-н. агароджу, перагародку.

А. участак пашы.

2. перан. Аддзяліць, адасобіць ад каго-, чаго-н., пазбавіць зносін з кім-, чым-н.

А. ад жыцця.

3. перан. Абараніць, засцерагчы ад чаго-н. небяспечнага або непрыемнага.

А. ад крытыкі.

|| незак. адгаро́джваць, -аю, -аеш, -ае.

пастры́гчы, -рыгу́, -рыжэ́ш, -рыжэ́; -рыжо́м, -рыжаце́, -рыгу́ць; -ры́г, -ла; -рыжы́; -ры́жаны; зак.

1. каго-што. Падраўняць, падрэзаць ці абрэзаць валасы, воўну (нажніцамі, машынкай).

П. дзіця.

П. авечку.

2. каго (што). Прыняць пострыг, стаць манахам (манашкай).

П. ў манахі.

|| незак. пастрыга́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 2 знач.).

|| наз. пастрыжэ́нне, -я, н. (да 2 знач.).

перарэ́заць, -э́жу, -э́жаш, -э́жа; -э́ж; -э́заны; зак.

1. каго-што. Разрэзаўшы, раздзяліць надвое.

П. вяроўку.

2. каго (што). Зарэзаць усіх, многіх.

П. усіх качак.

3. перан., што. Перагарадзіць (шлях, дарогу).

П. шлях праціўніку.

|| незак. перараза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 3 знач.) і перарэ́зваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 3 знач.).

по́мніць, -ню, -ніш, -ніць; незак., каго-што, пра каго-што, аб кім-чым і з дадан. сказам.

Трымаць у памяці, не забываць.

П. сваё маленства.

П. верш на памяць.

П. пра сяброў.

П. аб сваіх абавязках.

◊

Не помніць сябе ад чаго — будучы ўсхваляваным, не кантраляваць сваіх дзеянняў, учынкаў.

Не п. сябе ад шчасця.

прада́ць, -да́м, -дасі́, -да́сць; -дадзім, -дасце́, -даду́ць; -да́ў, -дала́, -ло́; -да́й; -да́дзены; зак., каго-што.

1. Аддаць каму-н. за плату (пра гандлёвую здзелку).

П. хату.

2. перан. Выдаць каго-н., здрадзіць каму-, чаму-н.

П. сябра.

|| незак. прадава́ць, -даю́, -дае́ш, -дае́; -даём, -даяце́, -даю́ць.

|| наз. про́даж, -у, м. (да 1 знач.).

прывяза́цца, -яжу́ся, -я́жашся, -я́жацца; -яжы́ся; зак. (разм.).

1. Прымацавацца да чаго-н. вяроўкай.

П. поясам да слупа.

2. перан., да каго-чаго. Пачаць дакучаць, прыставаць.

П. з пытаннямі.

3. перан., да каго-чаго або за кім-чым. Пачаць неадступна ісці за кім-, чым-н.

Сабака прывязаўся да хлопчыка.

|| незак. прывя́звацца, -аюся, -аешся, -аецца.