ма́савы, ‑ая, ‑ае.

1. Такі, у якім удзельнічае вялікая колькасць людзей. Масавы рух за датэрміновае выкананне пяцігодкі. □ Сярод многіх палонных нараджаліся думкі і планы аб ўцёках, аб змаганні з нямецкай салдатнёй, аб .. масавым уцёку. Чорны. // Які закранае вялікую колькасць людзей, не з’яўляецца адзінкавым. Масавы гераізм. □ У беларускай літаратуры пачатку ХХ ст. Купала з вялікай пранікнёнасцю і глыбінёй наказаў масавае абеззямельванне сялянства. Івашын.

2. Прызначаны для шырокіх колаў насельніцтва. Тавары масавага ўжытку.

3. Які з’яўляецца прадстаўніком шырокіх мае. Кніга адрасавана масаваму чытачу.

4. Які выпускаецца ў вялікай колькасці. Масавы тыраж кнігі. Масавая вытворчасць тэлевізараў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

за́пыт, ‑у, М ‑пыце, м.

1. Тое, што і запытанне (у 2 знач.). Паслаць запыт. □ — Галуза зрабіў запыт.., а праз тыдзень адтуль прыслалі выпіску: сапраўды, мне яшчэ не было шаснаццаці. Чыгрынаў.

2. Попыт, запатрабаванне. І сапраўды, тавары ў краме былі розныя, ад солі і газы да пудры і духоў, — усё, на што быў запыт. Галавач.

3. Пытанне, звернутае да каго‑н.; запытанне. Стук у дзверы і запыт, якім гэты стук падмацаваўся, былі для Рыгора раптоўнымі. Гартны. Хоць бы ў сне на запыт нечаканы Грэшнай праўды той не расказаць. Камейша.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

узвы́сіць, ‑вышу, ‑высіш, ‑высіць; зак., каго-што.

1. Паэт. Узняць увысь, увышыню; падняць вышэй навакольнага. Праз дзесяць дзён будынак школы На голым дзікім пустыры З граніту ўзвысяць навасёлы. Астрэйка.

2. Надаць каму‑, чаму‑н. больш высокае грамадскае становішча або значэнне. Узвысіць па службе. // перан. Падняць чый‑н. аўтарытэт. Мне хацелася зрабіць нешта асаблівае, выключнае, што ўзвысіла б мяне ў вачах дзяўчыны, дазволіла стаць упоравень з ёй. Навуменка.

3. Павысіць, зрабіць больш моцным (пра голас). — Гаворыш абы-што! — узвысіў голас і Станкевіч. Арабей.

4. Павялічыць, павысіць (цану і пад.). Узвысіць цэны на прамысловыя тавары.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

kolonialny

kolonialn|y

1. каланіяльны;

wyzysk ~y — каланіяльная эксплуатацыя;

polityka ~a — каланіяльная палітыка;

2. уст. бакалейны;

sklep ~y — бакалейная крама; бакалея;

towary ~e — бакалейныя тавары

Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)

лібералі́зацыя

(фр. libéralisation, ад лац. liberalis = свабодны)

даванне большай свабоды, магчымасцей у ажыццяўленні чаго-н.;

л. цэн — зняцце абмежаванняў, лімітаў і меж аптовых і рознічных цэн на тавары і прадукты (найчасцей гэта азначае павышэнне цэн).

Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)

куса́цца

1. beißen* vi, bssig sein; stchen* vi (пра насякомых);

2. разм. (раздражняць скуру):

пальча́ткі куса́юцца die Hndschuhe krtzen;

3. (пра дарагія тавары) ins Geld ghen*, tures [schwres] Geld ksten;

цэ́ны куса́юцца die Prise sind geslzen [gepfffert]

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

дэфіцы́тны

1. эк. (стратны) verlstbringend, defızitär, Dfizit ;

дэфіцы́тнае прадпрые́мства Verlstbetrieb m -(e)s, -e; Zschussbetrieb m;

2. (пра тавары) Mngel ; zu wnig vorhnden; knapp, schwer beschffbar, ngenügend ngeboten;

быць дэфіцы́тным verknppen vi (s), knapp sein

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

АРХА́НГЕЛЬСКІ ЦЭЛЮЛО́ЗНА-ПАПЯРО́ВЫ КАМБІНА́Т,

у г. Навадзвінск Архангельскай вобл. Расійскай Федэрацыі, адзін з найбольшых у Еўропе. Першая чарга (сульфіт-цэлюлозны з-д і папяровая ф-ка) пачала дзейнічаць у 1940, другая (сульфат-цэлюлозны з-д і кардонная ф-ка) — у 1972, трэцяя (з-д беленай сульфатнай цэлюлозы) — у 1975. З 1994 холдынг. Асн. прадукцыя (1995): цэлюлоза, тарны кардон, папера. Выпускае таксама этылавы спірт, кармавыя дрожджы, драўняна-валакністыя пліты, сшыткі, папярова-белавыя тавары. Занята больш за 10 тыс. працаўнікоў (1990). Магутнасці разлічаны на перапрацоўку 4,5 млн. м³ драўніны за год. Частка прадукцыі экспартуецца ў Беларусь.

Я.М.Селіцкая.

т. 1, с. 518

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АКЦЭ́ПТ

(ад лац. acceptus прыняты),

1) згода на заключэнне дагавору ў адпаведнасці з прапановай (афертай) інш. боку.

2) У міжнар. праве — аднабаковая заява пра звязанасць умовамі дагавору.

3) Прыняцце плацельшчыкам (трасатам) па пераводным вэксалі (траце) абавязацельстваў аплаціць вэксаль у вызначаны ў ім тэрмін. Такі акцэпт афармляецца на правым баку вэксаля ў выглядзе адпаведнага надпісу акцэптанта.

4) Згода банка гарантаваць выплату сумы, названай у пераводным вэксалі.

5) Згода плацельшчыка на аплату грашовых і таварных дакументаў. Выкарыстоўваецца пры разліках за тавары, паслугі і выкананыя работы: плацеж ажыццяўляецца са згоды плацельшчыка па разліковых дакументах, выпісаных пастаўшчыком.

Г.І.Краўцова.

т. 1, с. 222

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ГО́МЕЛЬСКІ ЗАВО́Д СЕЛЬСКАГАСПАДА́РЧАГА МАШЫНАБУДАВА́ННЯ,

«Гомсельмаш». Пачаў дзейнасць у 1930. Выпускаў 18 найменняў прадукцыі на экспарт. У 1941 эвакуіраваны ў г. Курган, дзе выпускаў ваенную прадукцыю. Аднавіў дзейнасць у Гомелі ў 1944. З 1977 ВА «Гомсельмаш». Асн. Прадукцыя (1996): самаходныя кормаўборачныя (розных серый) і буракаўборачныя комплексы і камбайны, кормаўборачныя прычапныя і паўнавясныя камбайны «Палессе», касілкі (здрабняльнікі, прычапныя і ратацыйныя плюшчыльнікі), сеялкі дакладнага высеву, тавары нар. ўжытку (міні-трактары, кормаздрабняльнікі, механізмы трансфармацыі мэблі і інш. Акрамя краін СНД і Прыбалтыкі прадукцыя экспартуецца ў 14 краін свету, у т. л. ў Англію, Францыю, Бельгію, Аўстралію, Аргенціну, Нарвегію, Ізраіль.

т. 5, с. 345

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)