фрукт, ‑а, М ‑кце, м.
1. звычайна мн. (фру́кты, ‑аў). Ядомы плод некаторых дрэў і кустоў. У гэтай мясцовасці шмат апельсінавых садоў і рысавых палёў. Увесь год свежыя фрукты, яркія кветкі. В. Вольскі.
2. перан. Разм. пагард. Пра чалавека з адмоўнымі якасцямі; тып, суб’ект. Бач ты, фрукт! Яшчэ малако на губах не абсохла, а павучае ўжо, куранё! Каршукоў.
[Лац. fructus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
gären
* vi брадзі́ць, кі́снуць, перакіса́ць
die Milch gärt — малако́ пракіса́е; перан. хвалява́цца
es gärt in ihm — у ім усё кіпі́ць
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
chlupać
chlup|ać
незак. пляскаць, плёскаць, хлюпаць, шлёпаць, булькатаць;
mleko ~ocze w bańkach — малако плёскае ў слоіках
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
goat [gəʊt] n.
1. казёл, каза́;
goat’s milk казі́нае малако́;
goat’s cheese казі́ны сыр
2. го́рны бара́н
3. the Goat astron. Казяро́г (сузор’е)
4. the Goat astrol. Казяро́г (знак задыяка; чалавек, які нарадзіўся пад гэтым знакам)
♦
get smb.’s goat infml раззлава́ць каго́-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
Пата́пцы, пота́пцы, пота́пці, адз. пота́пец; пота́пыць ’крышаныя ў ваду, малако, квас, боршч кавалачкі хлеба ці сухароў’ (Вешт., Маш.; глус., Янк. Мат.; Сержп., Грам.; ганц., калінк., Мат., Сл. ПЗБ; пін., лун., Сл. Брэс.). Укр. палес. пота́пци ’тс’. Відаць, да ⁺патопец ’тое, што патоплена’ — кавалачкі хлеба топяцца ў вадкасці. Да тапі́ць (тану́ць) (гл.). Канчаткова лексема набыла форму пад уплывам слова (імя) Патап (параўн. іва́нчык ’вантрабянка’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
разлі́цца, 1 і 2 ас. не ўжыв., разалье́цца і разліе́цца; разліўся, -ліла́ся, -ло́ся; разліся; зак.
1. Выліцца часткова або поўнасцю; расплюхацца.
Малако разлілося.
2. Размеркавацца па розных пасудзінах (пра вадкасць).
3. Заліць якую-н. прастору, паверхню чаго-н., расцячыся; выйсці з берагоў.
Рака разлілася.
4. перан. Разысціся, разнесціся ва ўсе бакі, па ўсёй прасторы чаго-н., у межах чаго-н.
Разлілася песня ў прасторы.
|| незак. разліва́цца, -а́ецца.
|| наз. разлі́ў, -ліву, м. (да 2—4 знач.) і разліццё, -я́, н. (да 1—3 знач.).
Разліццё жоўці.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
гу́ба, ‑ы, ж.
Тоўсты, у форме капыта грыб, які паразітуе на дрэвах; чага.
губа́ 1, ‑ы́; мн. гу́бы, гу́б, Д ‑а́м; ж.
Скурна-мускульная рухомая складка, якая ўтварае край рота. Верхняя губа. Ніжняя губа. Сціснуць губы. Цмокаць губамі.
•••
Заячая губа — прыроджанае ненармальнае раздваенне верхняй губы ў чалавека.
З пенай на губах гл. пена.
Малако на губах не абсохла у каго гл. малако.
Надзьмуць губы гл. надзьмуць.
Развесіць губы гл. развесіць.
губа́ 2, ‑ы́; мн. гу́бы, губ, Д ‑а́м; ж.
Назва марскіх заліваў і бухт на поўначы СССР. Обская губа. Кандалакшская губа.
губа́ 3, ‑ы́; мн. гу́бы, губ, Д ‑а́м; ж.
Гіст. Адміністрацыйна-тэрытарыяльная акруга ў Рускай дзяржаве 16–17 стст., якая адпавядала пазнейшаму павету.
губа́ 4, ‑ы́, ж.
Разм. Гаўптвахта. — Ну, раскіс. Нервы распусціў, барышня. Вернемся, — на трое сутак на губу. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
feucht
сыры́, вільго́тны
~e Áugen bekómmen* — праслязі́цца
◊ er ist noch ~ hínter den Óhren — ≅ у яго́ яшчэ́ малако́ на губа́х не абсо́хла
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
rozprowadzać
незак.
1. разводзіць;
2. разбаўляць;
rozprowadzać mleko wodą — разбаўляць малако вадою;
3. размяркоўваць;
rozprowadzać towary — размяркоўваць тавары
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
zwarzyć
zwarzy|ć
зак.
1. памарозіць;
mróz ~ł kwiaty — кветкі памарозіла;
2. (малако) адтапіць;
~ć humor — сапсаваць настрой
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)