страчы́ць, страчу́, стро́чыш, стро́чыць; стро́чаны; незак.

1. што і без дап. Шыць на швейнай машыне, вышываць суцэльным швом.

С. сукенку.

С. цэлы вечар.

2. перан., што і без дап. Хутка, паспешна пісаць (разм.).

С. ліст.

3. перан., без дап. Страляць (пра частую стральбу з аўтаматычнай зброі).

С. з кулямёта.

|| зак. настрачы́ць, -страчу́, -стро́чыш, -стро́чыць; -стро́чаны (да 2 знач.) і прастрачы́ць, -страчу́, -стро́чыш, -стро́чыць; -стро́чаны (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

помеча́ть несов. памяча́ць, пазнача́ць, зна́чыць;

помеча́ть га́лочкой памяча́ць (пазнача́ць, зна́чыць) пту́шкай;

помеча́ть письмо́ каки́м-л. число́м памяча́ць ліст які́м-не́будзь чысло́м;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

фельето́н

(фр. feuilleton, ад feuille = ліст, аркуш)

кароткі газетны або часопісны артыкул гумарыстычнага або сатырычнага зместу на надзённую тэму.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

філо́дый

(ад гр. phyllon = ліст + eidos = выгляд)

відазменены чаранок ліста, які выконвае функцыю ліставой пласцінкі (напр. у аўстралійскай акацыі).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Пяро́ ’пяро птушкі; пяро для пісання; зялёны ліст цыбулі ці часнаку; лопасць у інструментах’ (ТСБМ), ’птушынае пяро’ (Шымк. Собр., Яруш., Бяльк., Сл. ПЗБ), ’плаўнік’ (свісл., Шатал.), перо́ ’пяро ў птушкі’ (Сержп., Каз.), ’лапатка ў вясле; перыстая трава; плаўнік у рыбы’ (ТС), ’лускавінка ў шышцы; сцябло цыбулі’ (ПСл), пэро́ ’шырокая частка вясла’ (Маслен.), ж. р. пяра́ ’птушынае пяро’ (даўг., Сл. ПЗБ), пяры́на ’адно птушынае пяро’ (ТСБМ), пяры́нка ’пёрка’ (Бяльк.), укр. перо́ ’птушынае пяро; пяро для пісання; плаўнік’, піры́на ’адно пяро’, рус. перо́ ’птушынае пяро; пяро для пісання; плаўнік; шырокая частка вясла’, польск. pióro ’птушынае пяро; крыло; пяро для пісання; лопасць’, чэш. pero, péro ’птушынае пяро; пяро для пісання; плаўнік; лопасць’, славац. pero ’птушынае пяро; пяро для пісання’, палаб. perü ’птушынае пяро; пяро для пісання; плаўнік; лопасць’, в.-луж. pjero ’пяро; плаўнік’, н.-луж. pjero ’птушынае пяро; пяро для пісання’, славен. perȏ ’птушынае пяро; пружына гадзінніка; пяро для пісьма; вастрыё пілы; язычок ключа’, серб.-харв. пѐро ’птушынае пяро; плаўнік; ліст’, балг. перо́ ’птушынае пяро; пяро для пісання; ліст расліны; лопасць; зялёны ліст цыбулі’, макед. перо ’птушынае пяро; восць коласа; ліст кукурузы; пяро для пісання’. Праслав. *pero ’пяро’, роднаснае літ. spar̃nas ’крыло, лопасць’, лат. spàrns ’тс’, ст.-інд. parnám ’крыло, пяро’, авест. parəna‑ ’пяро, крыло’, перс. parr ’тс’, ням. Farn ’папараць’, што ўзыходзяць да і.-е. *per‑/*sper‑ гукапераймальнага (імітатыўнага) паходжання (перадае трымценне), параўн. Фасмер, 3, 243; Шустар-Шэўц, 2, 1081; Глухак, 475. Менш верагодная іншая версія, згодна з якой праславянская форма параўноўваецца з грэч. πτερόν ’пяро, крыло’, πέιομαι ’ляцець’, ст.-інд. pátram ’крыло, пяро’, лац. penna ’тс’, ст.-в.-ням. fedara ’пяро’, ням. Feder ’тс’, што да і.-е. *ptero < *pet‑ ’ляцець’, параўн. Бязлай, 3, 27; Сной₂, 507; БЕР, 5, 179, насуперак ESJSt, 11, 636, дзе па словаўтваральных крытэрыях аддаецца перавага апошняй версіі.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

пе́рысты в разн. знач. пе́ристый;

п. ліст — пе́ристый лист;

~тыя кры́лы — пе́ристые кры́лья;

○ ~тыя во́блакі — пе́ристые облака́;

~тая па́льма — бот. пе́ристая па́льма

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

бура́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да буракоў. Бурачны ліст. Бурачныя цыбуры. // Прыгатаваны з буракоў, з буракамі. Бурачны квас.

2. Лілова-чырвоны, колеру чырвоных буракоў, бурачковы. Промень на захадзе з чырвона-палаючага рабіўся бурачным. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кляно́вы, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да клёна. Кляновы ліст. // Зроблены з клёну. Кляновая лыжка. Кляновая дошка.

2. у знач. наз. кляно́выя, ‑ых. Сямейства дрэў і кустоў, да якога адносяцца клён, явар, чарнаклён і інш.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шліфава́льны, ‑ая, ‑ае.

1. Прызначаны для апрацоўкі чаго‑н. шліфаваннем. Шліфавальная машына. □ — Будзе ехаць хто ў Мінск, папрасіце купіць ліст шліфавальнай паперы і бутэльку палітуры. Пальчэўскі.

2. Які ўтвараецца, атрымліваецца пры шліфаванні. Шліфавальны пыл. Шліфавальныя адходы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Лабо́ддзя ’буйныя сцяблы раслін’ (З нар. сл.). Гродз. лабудзе ’ламачча, кавалкі сцяблоў, трэскі’ (Сл. паўн.-зах.). Мольск. гарволінск. lobydzie ’націна бульбы’, серб.-харв. лабу‑ дина ’кукурузная салома; абадраны з катаха кукурузны ліст’. Да лабуззе (гл.). Канец слова (д) аформлены пад уплывам лебяда.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)